Nie dostałeś niczego w testamencie po zmarłych rodzicach? W takiej sytuacji w sukurs może Ci przyjść zachowek po mamie i zachowek po ojcu. Takie sytuacje w praktyce zdarzają się bardzo często. W poniższym artykule „Zachowek po mamie i zachowek po ojcu” opiszę jak wygląda kwestia zachowku po rodzicach.
Jeśli potrzebujesz pomocy adwokata w Twojej sprawie o zachowek po matce lub ojcu, to jestem w stanie Ci pomóc. Udzielam konsultacji prawnych dla klientów z całej Polski, w tym także online i telefonicznie. Zapraszam się do zapoznania się z moją ofertą (Adwokat Prawo Spadkowe) oraz do kontaktu.
Zachowek po mamie i zachowek po ojcu – główne wnioski
- Zachowek może wynosić 1/2 albo 2/3 tego, co mogłaby uzyskać w dziedziczeniu ustawowym osoba, która została pominięta w testamencie.
- Po śmierci rodziców najczęściej zachowek przysługuje ich dzieciom.
- Obliczenie wysokości zachowku składa się z kilku etapów.
- Roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu z upływem 5 lat od chwili śmierci spadkodawcy.
Ile wynosi zachowek po mamie?
Zachowek po matce wynosi 1/2 albo 2/3 tego, co dany spadkobierca otrzymałby w ramach dziedziczenia ustawowego. W tym kontekście należy dodać, że w myśl prawa spadkowego, jeżeli matka pozostawała w chwili śmierci w związku małżeńskim, jej spadkobiercy dziedziczą w częściach równych, z tym że jej mąż nie może otrzymać mniej niż 1/4 wartości spadku. Gdyby jednak matka pozostawała niezamężna, jej dzieci dziedziczyłyby w częściach równych.
Od czego zależy ułamek, o którym wspomniałam na wstępie? Otóż 2/3 wartości udziału spadkowego należy się spadkobiercom małoletnim oraz trwale niezdolnym do pracy. W pozostałych przypadkach będzie to 1/2 tejże wartości.
Skomplikowane? Pozwól, że zilustruję Ci to na przykładzie.
Przykład:
Pani Dorota zmarła, pozostawiając męża i 3 dzieci: 2 małoletnie córki i dorosłego syna. W testamencie wszystko pozostawiła mężowi. W takiej sytuacji dzieciom przysługuje roszczenie o zachowek. Gdyby Pani Dorota nie pozostawiła testamentu i doszłoby do dziedziczenia ustawowego, to każde z dzieci oraz mąż dostałyby po ¼ spadku. Jednak skoro Pani Dorota napisała testament i wszystko zapisała mężowi, to dzieciom należy się zachowek. W takiej sytuacji małoletnie córki otrzymają po 1/6 spadku (2/3 x ¼), a syn otrzyma 1/8. Mężowi przypadnie zaś reszta.
Przeczytaj także: Zapis windykacyjny
Ile wynosi zachowek po ojcu?
Kwestia zachowku po ojcu wygląda analogicznie jak w przypadku zachowku po matce. Oznacza to, że w tej sytuacji uprawniony może żądać zapłaty 1/2 albo 2/3 tego, co należałoby mu się według dziedziczenia ustawowego. Gdyby ojciec był w momencie śmierci żonaty, wówczas jego spadkobiercy dziedziczyliby w częściach równych, przy czym jego żona nie mogłaby otrzymać mniej niż 1/4 wartości spadku. Jednakże jeżeli nie miałby on żony, jego dzieci dziedziczyłyby w częściach równych.
Podobnie jak w przypadku omówionym powyżej 2/3 wartości udziału w spadku należy się spadkobiercom, którzy są małoletni lub trwale niezdolni do pracy. W innych sytuacjach będzie to 1/2 jego wartości.
Masz problem z obliczeniem wysokości zachowku? Przeczytaj artykuł: Ile wynosi zachowek – przykłady.
Jak obliczyć zachowek po mamie lub ojcu?
Na obliczenie wysokości przysługującego zachowku składa się kilka czynności. Opiszę je poniżej.
Pierwszym etapem jest ustalenie udziału spadkowego spadkobierców. Jak już zaznaczyłam wcześniej, spadkobiercy rodzica dziedziczą w częściach równych, przy czym ustawodawca zapewnił szczególną ochronę jego małżonkowi. Nie może on bowiem otrzymać mniej niż 1/4 spadku. Udział spadkowy w dużej mierze będzie więc pochodną tego, ile osób dziedziczyłoby ustawowo – ile pozostało dzieci i czy żyje małżonek.
Następnie konieczne jest ustalenie wysokości zachowku. Może ona wynosić 2/3 wartości udziału w spadku, jeżeli spadkobiercy są małoletni lub trwale niezdolni do pracy. W pozostałych sytuacjach będzie to 1/2 jego wartości.
Kolejną czynnością jest ustalenie substratu zachowku. Chodzi więc o ustalenie majątku, który będzie podlegał dziedziczeniu. W tym celu niezbędne jest określenie tak zwanej „czystej wartości spadku”. Następnie należy doliczyć do niej wartość darowizn oraz zapisów windykacyjnych dokonanych przez spadkodawcę. Chodzi o to, aby uprawniony do zachowku nie został zaspokojony podwójnie – z zachowku i z wcześniejszych darowizn. W ten sposób otrzymujemy majątek, z którego można pokryć zachowek.
Ostatnim etapem jest pomnożenie wartości, o której mowa powyżej, przez 1/2 albo 2/3, w zależności od sytuacji opisanej wcześniej.
Podsumowanie:
I etap: ustalenie udziału spadkowego (ułamek spadku, który dostałbyś na mocy dziedziczenia ustawowego).
II etap: liczysz, ile warty jest spadek
III etap: sprawdzasz ile przysługuje Ci zachowku: ½ czy 2/3.
Na końcu mnożysz to, co otrzymasz w I etapie razy to, co otrzymasz w II etapie i jeszcze razy to, co otrzymasz w III etapie.
W taki sposób liczy się zachowek po mamie lub ojcu.
Sprawdź także: Darowizna dla wnuka a zachowek
Komu należy się zachowek po mamie i ojcu?
Zachowek po matce i ojcu należny jest ich dzieciom, jeżeli zostały one pominięte w testamencie albo nie otrzymały nic w wyniku dziedziczenia ustawowego. Rozliczenie zachowku jest obowiązkiem, który spoczywa na spadkobiercach i to oni ponoszą odpowiedzialność względem osób, które są uprawnione do jego otrzymania.
Decydując się na dochodzenie roszczenia o zachowek, musisz w pierwszej kolejności sporządzić wezwanie do zapłaty, które dostarczysz osobom zobowiązanym do jego uregulowania. Jeżeli nie uzyskasz zaspokojenia w drodze porozumienia, nie pozostanie Ci nic innego, jak wniesienie sprawy do sądu. W tym celu musisz przygotować pozew, który zainicjuje postępowanie o zachowek. Konieczne będzie sprecyzowanie w nim żądania, powołanie odpowiednich środków dowodowych (mogą to być dokumenty oraz zeznania świadków) oraz uzasadnienie podnoszonego roszczenia. Najlepiej więc będzie, gdy opiszesz wszystkie okoliczności sprawy. Natomiast w razie trudności z przygotowaniem pozwu bądź prowadzeniem postępowania możesz zawsze poprosić o pomoc adwokata lub radcę prawnego.
Zobacz również: Dziedziczenie po mężu a jego majątek osobisty
Zachowek po rodzicach – do ilu lat się należy?
Roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu z upływem 5 lat. Czas ten liczony jest od chwili śmierci spadkodawcy. Masz zatem 5 lat na to, aby wystąpić z tego rodzaju roszczeniem. Musisz jednak wiedzieć, że bieg terminu przedawnienia może ulec przerwaniu oraz zawieszeniu.
Do przerwania biegu terminu przedawnienia dochodzi między innymi w następujących sytuacjach:
- wniesienia pozwu do sądu;
- wniesienia powództwa wzajemnego;
- podniesienia w procesie zarzutu potrącenia;
- złożenia wniosku o zabezpieczenie powództwa.
Skutkiem przerwania biegu terminu przedawnienia jest to, że zaczyna on biec od nowa.
Istnieją również okoliczności, które mogą skutkować zawieszeniem biegu przedawnienia. Chodzi tutaj o sytuacje, które uniemożliwiają lub utrudniają dochodzenie danego roszczenia. W tym przypadku bieg terminu przedawnienia nie biegnie na nowo, lecz ulega wydłużeniu proporcjonalnemu do czasu istnienia przeszkody.
Roszczenie o zachowek może przysługiwać po śmierci matki lub ojca. Prawo ściśle określa, kto jest uprawnionym do tego rodzaju żądania. Należy jednak pamiętać, że roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu, przez co konieczne jest jego podniesienie w odpowiednim czasie.
Dziękuję za przeczytanie artykułu „Zachowek po mamie i zachowek po ojcu”. Być może zainteresują Cię także inne wpisy na moim blogu.
Potrzebujesz pomocy adwokata? Walczysz o zachowek po matce lub ojcu?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach o zachowek działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że walka o spadek to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz