Małżeństwo może zostać unieważnione konstytutywnym wyrokiem sądu. Dopóki jednak orzeczenie to nie stanie się prawomocne, małżeństwo uznaje się za istniejące. Co więcej, korzysta ono z pełnej ochrony prawnej. Aby dane małżeństwo mogło zostać unieważnione, muszą istnieć ku temu ważne powody. Ich katalog został zawarty w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.
Jakie są przesłanki unieważnienia małżeństwa cywilnego?
Małżeństwo może zostać unieważnione z powodu:
- 🥳wieku
- zawarcia związku małżeńskiego przez mężczyznę, który nie ukończył lat 18 lub kobietę, która nie ukończyła lat 16;
- zawarcia małżeństwa przez kobietę, która bez zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat 16, lecz przed ukończeniem lat 18;
- 🔒ubezwłasnowolnienia całkowitego;
- 🧠choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego;
- 💕bigamii;
- 🧓pokrewieństwa w linii prostej albo bocznej;
- 👨powinowactwa w linii prostej;
- 👧👨🦲przysposobienia (małżeństwo przysposabiającego z przysposobionym);
- 📝wadliwego pełnomocnictwa
- 🙊wadliwego oświadczenia woli.
Ubezwłasnowolnienie całkowite małżonka powodem unieważnienia małżeństwa
Zgodnie z art. 11 § 1 KRO, ubezwłasnowolnienie całkowite stanowi przeszkodę małżeńską. Jeżeli osoba ubezwłasnowolniona całkowicie zawrze związek małżeński pomimo jej istnienia, wówczas istnieje możliwość wytoczenia powództwa o unieważnienie małżeństwa
Kiedy nie można wystąpić z tego rodzaju żądaniem?
- jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone przez sąd ( 11 § 3 KRO);
- jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało ustanowione przez sąd w trakcie trwania małżeństwa – unieważnienie małżeństwa byłoby wówczas sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Kiedy można unieważnić małżeństwo z powodu choroby psychicznej?
Aby unieważnić małżeństwo z powodu choroby psychicznej:
- osoba cierpiąca na tego typu schorzenie nie musi zostać ubezwłasnowolniona, aby zawarte przez nią małżeństwo mogło być unieważnione;
- choroba psychiczna musi występować i zostać stwierdzona w chwili zawarcia małżeństwa;
- choroba psychiczna musi zagrażać małżeństwu lub zdrowiu przyszłego potomstwa.
👉 Przeczytaj także – Rozwód a choroba psychiczna
Kiedy małżonek popełnia przestępstwo bigamii?
Bigamia jest podstawą do unieważnienia małżeństwa! Przestępstwo bigamii popełnia tylko osoba, która będąc w związku małżeńskim, zawarła kolejne małżeństwo.
W większości państw, które uznają wyłącznie małżeństwa monogamiczne, bigamia stanowi przestępstwo. Tak jest również w Polsce! Zgodnie z art. 206 KK, przestępstwo to zagrożone jest grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
⚠️Uwaga
Nie popełnia przestępstwa drugi małżonek małżeństwa bigamicznego – o ile sam nie pozostaje w innym związku małżeńskim.
Kiedy małżeństwo może zostać unieważnione z powodu wad oświadczenia woli?
Katalog wad oświadczenia woli jest niezwykle szeroki, jednakże podstawę unieważnienia małżeństwa mogą stanowić tylko trzy okoliczności:
- brak świadomości, przykładowo👉 z powodu wysokiej gorączki, hipnozy;
- błąd co do tożsamości drugiej strony;
- bezprawna groźba drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie woli mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo.
👉 Sprawdź – Choroba dwubiegunowa a rozwód
Jakie okoliczności nie stanowią podstawy unieważnienia małżeństwa?
A teraz rozprawię się z mitami! W wielu przypadkach nie udaje się wykazać istnienia przesłanki do unieważnienia małżeństwa. Wówczas, związek musi kończyć się przez rozwód.
Oto lista okoliczności, które nie stanowią podstawy unieważnienia małżeństwa:
Czy można unieważnić małżeństwo z powodu niedojrzałości małżonka?
Niedojrzałość należy rozpatrywać w kategorii ewentualnych zaburzeń psychicznych. Niedojrzałość nie stanowi okoliczności, która umożliwiałaby unieważnienie małżeństwa na gruncie przepisów Kodeks Rodzinnego i Opiekuńczego, jednakże może być podstawą do stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego.
⚖️ Ciekawostka
Jest to najczęściej występująca okoliczność, na którą powołują się strony w procesach przed sądami biskupimi.
Szanse na unieważnienie małżeństwa
Szanse na unieważnienie małżeństwa zależą od okoliczności Twojej sprawy. Należy bowiem przeanalizować jak bardzo Twoja sprawa wpisuje się w ustawowe przesłanki unieważnienia małżeństwa.
🎯 Moja rada
Im wcześniej podejmiesz decyzję o unieważnieniu małżeństwa, tym łatwiej je otrzymasz.
⚖️ Z praktyki
Unieważnienie małżeństwa jest jedną z najbardziej skomplikowanych i trudnych do wykazania instytucji w polskim prawie rodzinnym. Wymaga determinacji strony oraz zaangażowania odpowiedniego prawnika.
Przyczyny unieważnienia małżeństwa – podsumowanie
✔️ Zgodnie z prawem, istnieje możliwość unieważnienia związku małżeńskiego.
✔️ Unieważnienia małżeństwa nie należy mylić z rozwodem. Są to bowiem dwie odrębne instytucje.
✔️ Unieważnienie małżeństwa dokonuje się na drodze procesowej. W celu wszczęcia postępowania niezbędne jest złożenie pozwu, a następnie przejście przez procedurę sądową.
✔️Jeżeli istnieją przesłanki unieważnienia małżeństwa, a ponadto strony są w stanie je udowodnić, wówczas sąd wydaje wyrok unieważniający małżeństwo.
✔️Zgodnie z nauką kościoła katolickiego małżeństwu sakramentalnemu towarzyszy istotny przymiot nierozerwalności. W prawie kanonicznym istnieje jednak instytucja stwierdzenia nieważności małżeństwa, która nierzadko jest nazywana unieważnieniem małżeństwa kościelnego w języku potocznym.
✔️Do orzeczenia ,,rozwodu kościelnego” niezbędne jest wystąpienie okoliczności wskazanych w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Wówczas warto skorzystać z pomocy kancelarii prawa kanonicznego i zasięgnąć rady u adwokata kościelnego.
Źródła wykorzystane w artykule:
- https://lexlege.pl/krio/art-11/
- https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-7/63506,Bigamia-art-206.html
- https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/swiadomosc-i-wady-oswiadczen-woli-malzonkow,523000.html
- https://www.infor.pl/prawo/malzenstwo/uniewaznienie-malzenstwa/685914,Przeszkoda-wad-oswiadczenia-woli.html
- https://www.infor.pl/prawo/malzenstwo/uniewaznienie-malzenstwa/685623,Nieprawidlowe-pelnomocnictwo-jako-przyczyna-rozwiazania-malzenstwa.html
- https://www.rp.pl/prawo-rodzinne/art11422901-sad-ukrycie-prawdy-o-chorobie-psychicznej-uzasadnia-uniewaznienie-malzenstwa
- https://www.infor.pl/prawo/malzenstwo/uniewaznienie-malzenstwa/5275047,Uniewaznienie-malzenstwa-z-powodu-choroby-psychicznej.html
- https://www.katolicki.net/ftp/kodeks_prawa_kanonicznego.pdf
- https://lexlege.pl/krio/art-10/
- https://lexlege.pl/krio/art-15/
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz