Odbywanie kary pozbawienia wolności jest dla większości osadzonych bardzo trudnym doświadczeniem. Oznacza rozłąkę z bliskimi, izolację, brak możliwości wyjścia na zewnątrz. W niektórych przypadkach możliwe jest warunkowe zwolnienie. W artykule „Jak uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie?” wyjaśnię, kiedy można skorzystać tej możliwości.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Jak uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie – główne wnioski
Warunkowe zwolnienie skazanego z odbywania kary wolności może nastąpić, jeżeli spełnione zostaną łącznie warunki:
- skazany odbył wymaganą część kary,
- postawa skazanego wskazuje, że na wolności będzie przestrzegał prawa.
Na czym polega warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary?
Warunkowe zwolnienie polega na zwolnieniu osadzonego z zakładu karnego.
Zgodnie z art. 77 § 1 Kodeksu karnego:
„Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.”
Powyższe nie oznacza jednak zakończenia odbywania orzeczonej kary. Warunkowe zwolnienie z odbywania kary wiąże się bowiem z poddaniem sprawcy próbie. Pobyt skazanego na wolności jest więc nadzorowany.
Aby uzyskanie warunkowego przedterminowego zwolnienia było możliwe, konieczne jest spełnienie warunków przewidzianych w Kodeksie karnym.
Kiedy zwolnienie warunkowe jest możliwe – odbycie połowy kary
Podstawowy warunek został sformułowany w art. 78 § 1 Kodeksu karnego.
Skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary.
Przykład: Osadzony, który został skazany na karę pozbawienia wolności wynoszącą 4 lata, będzie mógł ubiegać się o zwolnienie po 2 latach pobytu w więzieniu.
Zobacz także: Demoralizacja nieletnich
Kiedy zwolnienie warunkowe recydywisty jest możliwe?
Ważne! Warunek odbycia połowy kary jest zaostrzony w stosunku do recydywistów, multirecydywistów oraz skazanych utrudniających odbycie kary:
- skazanego określonego w art. 64 § 1 Kodeksu karnego można warunkowo zwolnić po odbyciu 2/3 kary,
- skazanego określonego w art. 64 § 2 Kodeksu karnego można warunkowo zwolnić po odbyciu 3/4 kary,
- skazanego wobec którego wydano prawomocne postanowienie stwierdzające, że bezprawnie utrudniał wykonanie kary pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 3/4 kary.
Bezprawne utrudnianie wykonania kary, wydłużające minimalny okres odbycia kary, polega na:
- ukrywaniu się,
- ucieczce,
- podejmowaniu działań w celu ukrycia się ucieczki.
Uwaga! Powyższe zasady nie odnoszą się do skazanych na karę pozbawienia wolności wynoszącą 25 lat bądź dożywocie.
Zgodnie z art. 78 § 3 Kodeksu karnego:
„Skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary.”
Wniosek: skazany na 25 lat więzienia może ubiegać się o zwolnienie warunkowe po 15 latach pobytu w więzieniu, a osoba ukarana dożywociem – dopiero po upływie 25 lat.
Kiedy zwolnienie warunkowe jest możliwe – zachowanie skazanego
Odbycie części kary nie wystarczy do zwolnienia skazanego z więzienia. Dodatkowo musi istnieć uzasadnione przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, o czym muszą świadczyć:
- postawa, właściwości i warunki osobiste skazanego,
- okoliczności popełnienia przestępstwa przez skazanego,
- zachowanie skazanego po popełnieniu przestępstwa,
- zachowania skazanego w czasie odbywania kary.
Przykład:
Skazany na wolności żył poprawnie, nie był wcześniej karany, a przestępstwo popełnił na skutek konfliktu z pokrzywdzonym bratem, który nadużywał alkoholu, urządzał w domu libacje i prowadził pasożytniczy tryb życia. Skazany prawidłowo odbywał karę pozbawienia wolności. Będzie on mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia z odbywania kary.
Surowsze ograniczenia orzeczone przez sąd
W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę pozbawienia wolności, może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia niż opisane powyżej. Takie ograniczenia muszą wynikać z wyroku skazującego.
Nie istnieje katalog „szczególnie uzasadnionych wypadków”. Trzeba więc bazować na dorobku orzeczniczym sądów karnym.
Przykładowo Sąd Apelacyjny w Białymstoku (wyrok z dnia 30 września 2021 roku, II AKa 113/21) orzekł, że:
„Surowsze ograniczenie do skorzystania z warunkowego zwolnienia powinno być orzekane w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w szczególności wówczas, gdy oskarżony jest zdecydowanie osobą nie poddającą się resocjalizacji lub tez w przypadku popełnienia brutalnego i drastycznego przestępstwa.”
Przykład:
Skazany za sutenerstwo (art. 204 § 2 KK) od wielu lat trudni się działalnością przestępczą, która stanowi źródło jego dochodu. Skazany nie przejawia możliwości zmiany trybu życia i resocjalizacji.
Zobacz także: Zakaz opuszczania kraju
Kto decyduje o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbycia kary?
Decyzję w sprawie warunkowego przedterminowego zwolnienia podejmuje zawsze sąd penitencjarny właściwy ze względu na miejsce osadzenia skazanego.
Orzekając o warunkowym zwolnieniu, sąd nie analizuje już podstaw wymiaru kary, ale wyłącznie bada przesłanki warunkowego zwolnienia tj.:
- jaki okres skazany spędził w więzieniu,
- jakie są rokowania skazanego na przyszłość.
Jak orzekł Sąd Najwyższy (uchwała SN z 26 kwietnia 2017 roku, I KZP 2/17):
„Podstawę orzekania o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbycia reszty kary pozbawienia wolności stanowią kryteria określone w art. 77 § 1 k.k., nie są natomiast przesłankami rozstrzygania w tym przedmiocie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k., art. 54 § 1 k.k. oraz w art. 55 k.k. (art. 56 k.k.).”
Zobacz także: Prawa osoby zatrzymanej
Zwolnienie warunkowe z zakładu poprawczego
W zależności od tego, gdzie przebywa dana osoba, istnieje możliwość uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia z:
- więzienia
- albo zakładu poprawczego.
Ważne! Osoby, które popełniły przestępstwo, ale nie ukończyły 17. roku życia, trafiają do zakładów poprawczych. Są to specjalne placówki przeznaczone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie, wymagających specjalnej organizacji nauki, metod pracy, a także resocjalizacji.
Zwolnienie warunkowe obejmuje więc nie tylko pobyt w więzieniu, ale także w zakładzie poprawczym. Szczegółowo tę kwestię reguluje ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.
Ile trwa warunkowe zwolnienie z kary?
Jak stanowi art. 80 § 1 Kodeksu karnego:
W razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby, który jednak nie może być krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat.
Czas próby stanowi więc okres warunkowego zwolnienia.
Trzeba dodać, że w przypadku:
- multirecydywistów – okres próby nie może być krótszy niż 3 lata,
- skazanych na karę 25 lat więzienia bądź dożywocie – okres próby wynosi 10 lat.
Uwaga! W art. 82 § 1 Kodeksu karnego ustanowiono, że:
„Jeżeli w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jej zakończenia nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia.”
Wniosek: Jeżeli okres próby i następujące po nim 6 miesięcy przebiegną prawidłowo, kara zostanie uznana za odbytą z dniem warunkowego zwolnienia. Jeśli po upływie tego czasu ujawnią się przesłanki, które stanowiłyby podstawę odwołania warunkowego zwolnienia, gdyby zostały wykryte wcześniej, nie ma to znaczenia dla uznania kary za odbytą.
Zobacz także: Co grozi za rozbój?
Jak napisać wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Do uzyskania warunkowego przedterminowego osadzony musi złożyć odpowiedni wniosek. Powinien on zawierać następujące elementy:
- miejsce i datę sporządzenia wniosku;
- dane osadzonego;
- wskazanie adresata, czyli właściwego do rozpoznania sądu penitencjarnego;
- informacje dotyczące wymiaru kary pozbawienia wolności;
- wskazanie sądu, który wydał wyrok;
- data wydania wyroku skazującego;
- sygnaturę akt;
- oznaczenie rodzaju pisma – „WNIOSEK o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia wolności”;
- sformułowanie prośby – „Na podstawie art. 77 § 1 k.k. oraz art. 78 § 1 k.k. wnoszę o warunkowe przedterminowe zwolnienie mojej osoby z odbycia reszty kary pozbawienia wolności…”
- uzasadnienie;
- podpis;
- wymienienie załączników.
Z doświadczenia wiem, że największą trudność sprawia zawsze uzasadnienie. Osadzeni nierzadko po prostu nie mają pojęcia, co warto napisać i jak to ująć, aby sąd pozytywnie rozpatrzył wniosek.
Jak uzasadnić wniosek o zwolnienie warunkowe?
Przygotowując uzasadnienie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie, musisz przekonać sąd, że odbyta już kara zaowocowała odpowiednim poziomem Twojej resocjalizacji.
Przede wszystkim powinieneś wykazać, że:
- orzeczona kara przyniosła pożądane skutki,
- odczuwasz skruchę,
- chcesz rozpocząć życie w zgodzie z prawem.
Duże znaczenie może mieć zaświadczenie od pracodawcy, który jest gotowy, żeby Cię zatrudnić.
Istotna jest także Twoja sytuacja rodzinna. Być może ktoś czeka na Ciebie, aby Ci pomóc, a może oczekuje wsparcia z Twojej strony.
Przykład:
Rodzice skazanego są starszymi schorowanymi osobami. Potrzebują opieki, ale nie stać ich na specjalistyczne wsparcie. Jest to argument, że skazany zajmie się rodzicami i będzie przestrzegał prawa po wyjściu z więzienia.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie może być szansą dla osadzonego na szybsze rozpoczęcie nowego życia. Żeby jednak móc z niego skorzystać, należy przygotować odpowiedni wniosek. Można to uczynić samodzielnie bądź poprosić o pomoc adwokata.
Potrzebujesz adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Źródła:
https://www.saos.org.pl/judgments/464572
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/OrzeczeniaHTML/i+kzp+2-17.docx.html
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz