O przestępstwie kradzieży mogłeś dowiedzieć się więcej w moim poprzednim artykule. W praktyce rozbój często jest mylony z wymuszeniem rozbójniczym, czy też kradzieżą rozbójniczą. Oczywiście, owe przestępstwa różnią się od siebie. Na czym polega rozbój? Czym jest kradzież rozbójnicza i jak ma się do rozboju? Ile można dostać za rozbój i usiłowanie rozboju? Czy za rozbój można dostać tzw. „zawiasy”? Odpowiedź na powyższe wiodące pytania znajdziesz w poniższym artykule – „Ile można dostać za rozbój – art. 280 KK”. Zapraszam do lektury!
Czym jest rozbój – przestępstwo z art. 280 KK
Przestępstwo rozboju zostało ujęte w art. 280 Kodeksu karnego. Przepis ten ma następujące brzmienie:
- Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności,
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
- Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Z łatwością możesz zauważyć, że rozbój ma miejsce, kiedy sprawca kradnie – zabiera cudzą rzecz ruchomą w celu przywłaszczenia i stosuje przemoc wobec osoby albo grozi jej użyciem, czy też doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. W tym miejscu zaznaczę, że zabór może polegać na:
- własnoręcznym zabraniu rzeczy od ofiary przestępstwa;
- odebraniu rzeczy od ofiary rozboju, która to pod wpływem groźby wydaje.
Istotą rozboju jest zamach na mienie, który wiąże się z uniemożliwieniem podjęcia środków obronnych ofierze. Przejdźmy do sposobu działania sprawcy, a mianowicie do zastosowania ,,przemocy wobec osoby’’.
Stosowanie przemocy w ramach rozboju
Otóż o stosowaniu przemocy mówimy, jeśli sprawca wykorzystuje siłę fizyczną, która bezpośrednio dotyka osobę (ciało ofiary), a nie rzecz. Istotny jest ponadto moment jej użycia. Aby można było mówić o przestępstwie rozboju, sprawca musi zastosować sposoby oddziaływania przed lub w trakcie kradzieży.
Przykład rozboju:
Adrian Z. uderzył z tyłu głowy nieznajomego, aby wypuścił z dłoni telefon.
Przykład użycia groźby przemocy:
Sprawca przytknął nóż do gardła ofiary.
Czym jest natomiast stan nieprzytomności albo bezbronności? Co ważne, stan nieprzytomności ma miejsce, kiedy ofiara całkowicie albo w znacznym stopniu ma ograniczoną percepcję świata. Jednocześnie nie ma ona przy tym świadomości. W przeciwieństwie do nieprzytomności, osoba w stanie bezbronności zachowuje zdolność percepcji otoczenia i jednocześnie zachowuje świadomość. Oczywiście stan bezbronności może wynikać z wielu czynników min.:
- siły fizycznej;
- przewagi liczebnej;
- używanych „narzędzi” np. psa.
Co istotne, stan ten musi być bezpośrednim skutkiem czynu sprawcy.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Kwalifikowane typy rozboju
Sprawdźmy teraz na czym polega kwalifikowany typ rozboju. Otóż sprawca kradnie z zastosowaniem jednego z zachowań:
- używa broni palnej, noża, innego podobnego, niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego;
- działa w inny sposób, który bezpośrednio zagraża życiu;
- działa wspólnie z inną osobą, która posługuje się nożem, bronią palną, innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem albo środkiem obezwładniającym, czy też wspólnie z osobą, która działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu.
Na myśl może przyjść pytanie – Co się kryje pod pojęciem niebezpiecznego sposobu? Zauważ, że mowa jest o środku albo przedmiocie, który co do zasady nie posiada niebezpiecznych cech, czy też właściwości, ale który sprawca użył w sposób, który sprowadził zagrożenie dla życia lub zdrowia ofiary.
Przeczytaj także: Jak zgłosić oszustwo?
Rozbój a kradzież rozbójnicza
Kradzież rozbójnicza została ujęta w art. 281 Kodeksu karnego. Przepis ten ma następujące brzmienie:
Kto, w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, używa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronność podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Zwróć uwagę, że w przypadku kradzieży rozbójniczej istotna jest kolejność środków stosowanych przez sprawcę. Aby można było mówić o przestępstwie kradzieży rozbójniczej, sprawca stosuje przemoc po to, aby zatrzymać rzecz, którą wcześniej ukradł. Czyli sprawca najpierw kradnie cudzą rzecz bez użycia przemocy, a następnie stosuje przemoc lub grozi jej użyciem albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronność, w celu utrzymania w posiadaniu rzeczy skradzionej.
Istotny jest moment użycia środka przemocy, który ma miejsce po zabraniu rzeczy.
Wiesz już natomiast, że w przypadku rozboju sprawca używa przemocy, aby dokonać zaboru rzeczy. Oznacza to, że sprawca używa przemocy przed lub w trakcie kradzieży, nie natomiast w celu utrzymania w posiadaniu skradzionej rzeczy.
Przykład kradzieży rozbójniczej:
Adam Z. ukradł portfel przechodnia – wyciągnął niezauważalnie portfel z torebki, nie stosując przemocy wobec przechodnia. Cała sytuację zobaczył Krystian, który zaczął gonić Adama Z. Sprawca przestępstwa chcąc utrzymać skradziony portfel w posiadaniu, uderzył w twarz goniącego go chłopaka, w wyniku czego Krystian upadł.
Z łatwością możesz zauważyć, że przemoc nie została użyta w czasie kradzieży, a w celu utrzymania w posiadaniu zabranego wcześniej portfela. W przypadku rozboju Adam Z. musiałby zastosować przemoc, aby ofiara wypuściła z dłoni trzymany portfel.
Zobacz także: Jazda po pijaku bez uprawnień
Rozbój a wymuszenie rozbójnicze
Wymuszenie rozbójnicze zostało uregulowane w art. 282 Kodeksu karnego. Przepis ten ma następujące brzmienie:
Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przemocą, groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym albo do zaprzestania działalności gospodarczej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Po pierwsze należy wskazać, że sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Co jednak istotne, sprawca zmusza osobę do rozporządzenia mieniem w przyszłości (często bardzo bliskiej przyszłości). Wiesz już natomiast, że w przypadku rozboju sprawca stosuje np. broń palną, aby niezwłocznie zabrać cudzą rzeczą – bez względu na to czy robi to sam, czy też zmusza drugą osobę do wydania rzeczy.
Przykład wymuszenia rozbójniczego:
Adam Z. zamknął sklep i zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej pod wpływem gróźb spalenia domu, kierowanych pod jego adresem przez Krzysztofa K. – prowadzącego w najbliższym sąsiedztwie konkurencyjny sklep.
Ile można dostać za rozbój?
W przypadku rozboju grozi kara pozbawienia wolności wynosi od 2 do 12 lat.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku rozboju z użyciem broni palnej, innego niebezpiecznego przedmiotu, środka obezwładniającego czy też działania, które bezpośrednio zagraża życiu. To ważne, ponieważ wtedy kara pozbawienia wolności nie może być krótsza niż 3 lata.
Zwróć uwagę, że jeżeli sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, albo w przypadku gdy nie działał w takim celu, ale korzyść majątkową osiągnął możliwe jest wymierzenie grzywny obok kary pozbawienia wolności.
Co więcej, jeżeli pokrzywdzony albo inna osoba uprawniona złożyli wniosek, sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia w całości albo części wyrządzonej szkody.
Sprawdź także: Jazda po pijaku na hulajnodze
Czy za rozbój można dostać „zawiasy”?
Co do zasady w przypadku rozboju nie istnieje możliwość uzyskania warunkowego zawieszenia wykonania kary (tzw. „zawiasów”).
Niezwykle istotną kwestią jest fakt, że instytucja zawieszenia wykonania kary jest możliwa, w sytuacji kiedy sąd orzeknie karę więzienia nieprzekraczającą 1 roku pozbawienia wolności. Tymczasem za rozbój kara rozpoczyna się od 2 lat więzienia.
Niemniej ,,zawiasy’’ za rozbój nie są wykluczone w przypadku, kiedy rozbój zostanie zakwalifikowany jako przypadek mniejszej wagi, który zależy od okoliczności i właściwości sprawy. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że kara pozbawienia wolności wynosi od 3 miesięcy do 5 lat. Umożliwi to wymierzenie kary poniżej 1 roku pozbawienia wolności i ewentualne zastosowanie ,,zawiasów’’ za rozbój.
Kara za usiłowanie rozboju
Warto podkreślić, że już za samo usiłowanie odpowiedzialność karna będzie taka sama jak w przypadku rzeczywiście dokonanego rozboju, kara pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. Zauważ, że usiłowanie od dokonanego rozboju odróżnia fakt, że sprawca miał zamiar popełnić przestępstwo, jego zachowanie zmierzało bezpośrednia do jego dokonania, ale finalnie nie popełnił rozboju.
Przykład usiłowania rozboju:
Sprawca zamierzał ukraść samochód kierowany przez ofiarę. W tym celu otworzył drzwi i zagroził ofierze nożem, jednak ten ostatni nie przestraszył się i zdążył odjechać.
Kara za rozbój w warunkach recydywy
W przypadku recydywy podstawowej, kiedy sprawca, który został skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do tego przestępstwa, za które został wcześniej skazany, sąd może orzec karę pozbawienia w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Oznacza to, że sąd może, ale nie musi zastosować omawianego rygoru.
Przykład przestępstwa podobnego:
- kradzież z włamaniem
- oszustwo.
Z łatwością możesz zauważyć, że warunki recydywy zwiększą wymiar kary.
Przejdźmy teraz do recydywy wielokrotnej, która niesie ze sobą poważniejsze konsekwencje. W sytuacji, kiedy sprawca, który był uprzednio skazany w warunkach recydywy podstawowej, odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności oraz w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia, sąd wymierza karę pozbawienia wolności powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją wymierzyć do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Wyroki za rozbój – wybór ciekawego orzecznictwa
Warto zwrócić uwagę na orzecznictwo Sądu Najwyższego (sygn. akt II KRN 198/84). Otóż na stopień szkodliwości społecznej rozboju wpływa nie tyle wartość rzeczy, którą sprawca zabrał, a stopień zagrożenia dla zdrowia albo życia ofiary rozboju. Im bardziej został przekroczony próg ,,gwałtu na osobie’’, tym stopień społecznego niebezpieczeństwa danego czynu będzie wyższy.
Na uwagę zasługuje ponadto wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, który odnosi się do współwłasności małżonków (sygn. akt AKa322/13). Otóż w wyroku tym stwierdzono, że rzecz, która stanowi współwłasność sprawcy jest w rozumieniu przepisów prawa karnego, co do przestępstwa rozboju rzeczą cudzą. ,,Cudzą rzeczą będzie więc także dla każdego z małżonków rzecz wchodząca w skład ich majątku wspólnego’’.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz