W polskim systemie prawa karnego istnieje możliwość dobrowolnego poddania się karze przez oskarżonego. W niektórych okolicznościach takie działanie może okazać się lepsze, niż angażowanie się w wyniszczający proces karny. Czasami można wręcz wynegocjować niższą karę! Co zatem wiedzieć o dobrowolnym poddaniu się karze? Zapraszam do przeczytania wpisu „Wniosek o dobrowolne poddanie się karze – tryb, skutki – art. 387 KPK”.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Dobrowolne poddanie się karze – główne wnioski
- Dobrowolne poddanie się karze może stanowić interesujące rozwiązanie z punktu widzenia oskarżonego, który spodziewa się skazania za popełnione przestępstwo.
- Żeby z niego skorzystać, konieczne jest złożenie wniosku w tym przedmiocie. Można to zrobić do czasu zakończenia składania wyjaśnień.
- Wniosek ten można złożyć w formie pisemnej albo ustnie do protokołu przed sądem.
- Dobrowolnego poddania się karze nie należy mylić z warunkowym umorzeniem postępowania.
- Sąd może odrzucić wniosek o dobrowolne poddanie się karze.
- Dobrowolne poddanie się karze skutkuje poważnymi ograniczeniami związanymi ze składaniem apelacji.
- Osoba, która poddała się karze dobrowolnie, zostaje wpisana do Krajowego Rejestru Karnego, z którego zostaje wykreślona po zatarciu skazania następującego wskutek upływu czasu.
- O tym, czy dobrowolne poddanie się karze jest korzystne dla oskarżonego, decyduje wiele okoliczności sprawy. Dlatego warto skonsultować z prawnikiem specjalizującym się w sprawach karnych.
Przeczytaj także: Wniosek o dozór elektroniczny
Na czym polega dobrowolne poddanie się karze?
Dobrowolne poddanie się karze zostało uregulowane w art. 387 Kodeksu postępowania karnego (KPK). W przepisie tym postanowiono, iż:
do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Wniosek może również dotyczyć wydania określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu. Jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek, wyznaczyć mu obrońcę z urzędu (art. 387 § 1 KPK).
Co jednak ważne, kara, o którą możesz wnioskować, może być ujęta w tak zwanych „widełkach”, zgodnie z normami zawartymi w przepisach karnych, podobnie jak koszty postępowania.
Jeżeli sąd nie widzi żadnych przeciwwskazań do przychylenia się do wniosku oskarżonego, wówczas wydaje rozstrzygnięcie w zaproponowanym przez niego kształcie. Może uzależnić swoją decyzję od spełnienia przez oskarżonego dodatkowego warunku.
Zastanówmy się teraz, kto może dobrowolnie poddać się karze.
Przeczytaj także: Wniosek o zatarcie wyroku i zatarcie wyroku karnego
Kto może dobrowolnie poddać się karze?
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze możesz złożyć w ramach postępowania toczącego się w związku z popełnieniem przestępstwa zagrożonego karą poniżej 15 lat pozbawienia wolności. Chodzi o karę przewidzianą w kodeksie za dane przestępstwo, a nie karę faktycznie wymierzoną. Chodzi więc zarówno o występki jak i o zbrodnie.
Co więcej, Twoja wina musi być niewątpliwa. Podobnie bezsporne muszą być okoliczności popełnienia przestępstwa. Sąd nie może mieć żadnych wątpliwości co do tego, w jaki sposób doszło do popełnienia przestępstwa, a także do Twojej roli w jego popełnieniu.
Podobnie sąd będzie brał pod uwagę, czy na skutek dobrowolnego poddania się karze cele postępowania zostaną osiągnięte. Przede wszystkim, czy nie dojdzie do pominięcia istotnych okoliczności związanych z popełnieniem przestępstwa, a także z ukaraniem wszystkich winnych osób. Ważne jest także to, aby kara zaproponowana przez Ciebie we wniosku licowała z charakterem popełnionego czynu.
Może się jednak tak zdarzyć, że Twój wniosek o dobrowolne poddanie się karze spotka się ze sprzeciwem ze strony pokrzywdzonego lub prokuratora. W takim przypadku sąd przychyli się do ich stanowiska i oddali Twój wniosek. Dlatego tak ważne jest, aby pojednać się z pokrzywdzonymi oraz rozsądnie przygotować propozycję wniosku.
Sprawdźmy, jakie są skutki dobrowolnego poddania się karze.
Zobacz także: Wniosek o zmianę kary ograniczenia wolności na grzywnę
Skutki dobrowolnego poddania się karze
Dobrowolne poddanie się karze to rozwiązanie, które będzie dla Ciebie korzystne, jeżeli wiesz, że dopuściłeś się czynu, za który nie unikniesz odpowiedzialności, na przykład, gdy zostałeś przyłapany na gorącym uczynku.
Przede wszystkim wymiar kary jest w przypadku złożenia wniosku w tym przedmiocie zazwyczaj niższy, niż ma to miejsce, gdy o ukaranie wnosi prokurator. Nierzadko możesz liczyć na karę w dolnych granicach jej wymiaru.
Kolejnym plusem takiego rozwiązania jest wyeliminowanie elementu niepewności, który towarzyszy oskarżonym. Nikt bowiem nie wie, w jaki sposób zakończy się postępowanie sądowe i jaki zapadnie wyrok w wyniku rozpoznania sprawy. Czasami kary nakładane przez sąd bywają niezwykle dotkliwe. Korzystając z dobrowolnego poddania się karze, od razu wiesz, jakie sankcje Cię spotkają. To również oszczędność pieniędzy, ponieważ nie będzie konieczności uiszczania kosztów sądowych w standardowej wysokości, a także ewentualnego honorarium obrońcy – adwokata lub radcy prawnego.
Pamiętaj jednak, że o tym, czy dobrowolne poddanie się karze jest dla Ciebie rzeczywiście korzystne, decydują okoliczności danej sprawy. Z tego względu warto skonsultować swoją sytuację z prawnikiem, który dokona ich chłodnej oceny, bez emocji, które zazwyczaj towarzyszą oskarżonym. Przede wszystkim warto wiedzieć, że niekiedy stan faktyczny bywa na tyle wątpliwy, że wymaga przeprowadzania postępowania dowodowego, które może doprowadzić do oczyszczenia z zarzutów, czyli uniewinnienia. Co więcej, sam fakt skazania pociąga za sobą negatywne skutki. Na przykład skazanie za określone przestępstwa skutkuje z mocy prawa zakazem pełnienia funkcji członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatora i prokurenta przez 5 lat, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania.
Zastanówmy się, jak dobrowolne poddanie się karze ma się do warunkowego umorzenia postępowania.
Dobrowolne poddanie się karze a warunkowe umorzenie postępowania
Z punktu widzenia oskarżonego warunkowe umorzenie postępowania jest znacznie bardziej korzystnym rozwiązaniem niż dobrowolne poddanie się karze. Wynika to z niezwykle prostego faktu – warunkowe umorzenie postępowania nie prowadzi bowiem do wydania przez sąd wyroku skazującego, pozwala więc nawet całkowicie uwolnić się od odpowiedzialności karnej.
Żeby jednak sąd mógł zastosować warunkowe umorzenie postępowania, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- wina oraz społeczna szkodliwość popełnionego czynu muszą być nieznaczne;
- brak wątpliwości dotyczących okoliczności popełnienia czynu;
- uprzednia niekaralność oskarżonego za przestępstwo umyślne;
- uzasadnione przypuszczenie, że właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia oskarżonego, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
W przypadku warunkowego umorzenia postępowania sąd obligatoryjnie nakłada na oskarżonego następujące obowiązki:
- naprawienia szkody w całości lub w części;
- zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (w miarę możliwości);
- orzeczenie nawiązki (zamiast któregoś z dwóch wyżej wskazanych).
Oprócz tego sąd może nałożyć również inne obowiązki. Wśród nich można wskazać na przykład informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających oraz powstrzymanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób.
Co istotne, jeśli złożysz wniosek o dobrowolne poddanie się karze, to w praktyce zamykasz sobie drogę do warunkowego umorzenia postępowania. Tych dwóch instytucji nie można bowiem łączyć. Dlatego lepiej jest w pierwszej kolejności starać się o warunkowe umorzenie postępowania. Wniosek o dobrowolne poddanie się karze powinien być drugim wyborem. Oczywiście wszystko zależy jednak od okoliczności Twojej sprawy. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek aktywności powinieneś skonsultować się z adwokatem.
Aby móc poddać się dobrowolnie karze, konieczny jest wniosek w tym zakresie. Jakie elementy powinien on zawierać?
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze możesz złożyć samodzielnie bądź za pośrednictwem swojego obrońcy. Możesz to zrobić w formie pisemnej albo ustnie do protokołu podczas rozprawy. Masz na to czas do zakończenia składania wyjaśnień. Jeżeli zaś rezygnujesz z możliwości ich składania, wówczas możesz złożyć pisemny wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie kary, ale najpóźniej przed rozpoczęciem rozprawy głównej.
Jeżeli chodzi o wniosek składany w formie pisemnej, musi on zawierać określone elementy, aby mógł wywołać skutki procesowe. Powinny się w nim znaleźć:
- wskazanie miejsca i daty sporządzenia;
- dane wnioskodawcy;
- oznaczenie sądu oraz wydziału, do którego wniosek jest kierowany;
- oznaczenie pisma (najlepiej jako wniosek o dobrowolne poddanie się karze);
- wskazanie sygnatury sprawy;
- treść wniosku;
- uzasadnienie;
- podpis oskarżonego lub jego obrońcy.
Jeżeli masz wątpliwości dotyczące tego, w jaki sposób przygotować wniosek o dobrowolne poddanie się karze, zawsze możesz skorzystać z pomocy prawnika.
Być może zastanawiasz się, czy Twój wniosek może zostać odrzucony. Za chwilę odpowiem na to pytanie.
Odrzucenie wniosku o dobrowolne poddanie się karze
Sąd może odrzucić wniosek o dobrowolne poddanie się karze. Stanie się tak, jeżeli nie spełnia on wymogów formalnych, o których wspomniałam przed chwilą, lub gdy nie zachodzą przesłanki umożliwiającego skorzystanie z tego rozwiązania (omówiłam je we wcześniejszej części tego artykułu).
Rozterki mogą pojawić się także na etapie postępowania przygotowawczego. Otóż może zdarzyć się tak, że z propozycją dobrowolnego poddania się karze zwróci się do Ciebie prokurator. Odrzucenie takiej propozycji nie powoduje żadnych negatywnych skutków. Po prostu w ten sposób realizujesz swoje święte prawo do obrony. Sprawa toczy się dalej. A w korzystnych okolicznościach do propozycji prokuratora zwykle można jeszcze wrócić.
Dobrowolne poddanie się karze a apelacja
Dobrowolne poddanie się karze skutkuje powstaniem pewnych ograniczeń podczas składania apelacji od wyroku wydanego przez sąd. Otóż przyczyny odwoławczej w takim przypadku nie może stanowić błąd w ustaleniach faktycznych oraz rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka. Wynika to z bardzo prostej przyczyny, otóż skoro sam zadeklarowałeś, że jesteś sprawcą przestępstwa, nie możesz teraz powoływać się na to, że sąd błędnie ustalił sprawstwo. Podobnie wygląda kwestia sankcji, na które sam się zgodziłeś.
Zarzutem apelacyjnym może być obraza prawa materialnego, naruszenie przepisów postępowania oraz wystąpienie którejś z tak zwanych bezwzględnych przesłanek odwoławczych, które zostały określone w art. 17 § 1 KPK.
Zastanówmy się teraz, czy zatem warto poddać się karze.
Czy warto dobrowolnie poddać się karze?
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i uzależniona jest od wielu czynników. Przede wszystkim powinieneś dokładnie zastanowić się, czy faktycznie popełniłeś przestępstwo i czy naprawdę ponosisz za nie odpowiedzialność. W wielu sprawach okoliczności są na tyle skomplikowane, że przeprowadzenie postępowania dowodowego przez sąd powoduje, że oskarżony zostaje uwolniony z zarzutów. Ponadto to musisz pamiętać o ograniczeniach dotyczących zaskarżania wyroku, które omówiłam powyżej.
Niezwykle istotną kwestią jest również zatarcie skazania. Jeżeli zostaniesz skazany, informacja o tym będzie figurować w Krajowym Rejestrze Karnym, co może na przykład poważnie utrudnić Ci, a nawet uniemożliwić znalezienie zatrudnienia, czy też zaciągnięcie kredytu. Po upływie przewidzianego prawem czasu następuje jednak zatarcie skazania, czyli usunięcie wpisu z Rejestru.
Jak długo trzeba czekać? Otóż w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności do zatarcia skazania dochodzi po upływie 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania, zatarcie następuje w tych wypadkach z mocy prawa. Z kolei na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli wymierzona kara pozbawienia nie przekroczyła 3 lat a skazany przestrzegał zasad porządku prawnego. Jeżeli chodzi o karę grzywny albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania, na wniosek skazanego zaś sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.
Należy również dodać, że razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa po roku od wydania prawomocnego orzeczenia oraz, iż w przypadku skazania na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
Gdybyś jednak został uniewinniony w wyniku postępowania, wówczas nie byłoby problemu zatarcia skazania.
Warto również dodać, że dobrowolne poddanie się karze kończy postępowanie, jeżeli sąd przychyli się do wniosku w tym przedmiocie. Skutkuje oszczędnością zarówno czasu, jak i pieniędzy.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz