Porwanie rodzicielskie – co zrobić, gdzie zgłosić? ⚖️

Na porwanie rodzicielskie należy szybko i sprawnie zareagować. Wezwij funkcjonariuszy policji i świadków oraz dopilnuj, aby policjanci opisali zdarzenie w notatce. Następnie wytocz sprawę o ograniczenie władzy rodzicielskiej w sądzie rodzinnym. W przypadku porwania dziecka za granicę, możliwie szybko uruchom narzędzia z Konwencji Haskiej.

Spis treści ukryj

1 Czym jest porwanie rodzicielskie?

2 Porwanie rodzicielskie co robić? – 3 kroki!

3 Zgłoszenie porwania rodzicielskiego

4 Konsekwencje porwania rodzicielskiego

5 Porwanie rodzicielskie a uprowadzenie dziecka przez drugiego rodzica – 2 różnice!

6 Dziecko uprowadzone przez ojca za granicę

7 Jak postępować w przypadku uprowadzenia dziecka przez rodzica za granicę?

8 Czy żona może wyjechać z dzieckiem za granice bez zgody ojca?

9 Porwanie rodzicielskie w Polsce – podsumowanie

Czym jest porwanie rodzicielskie?

Porwanie rodzicielskie jest sytuacją, w której:

jeden z rodziców, który posiada pełną władzę rodzicielską bez woli i wiedzy drugiego z rodziców, wywozi albo zatrzymuje dziecko na stałe;
sytuacja ma miejsce pod pretekstem krótkotrwałego pobytu;
zdarzenie pozbawia drugiego rodzica, który również posiada pełną władzę rodzicielską, możliwości utrzymywania kontaktu z dzieckiem.

⚠️Uwaga!

Porwanie rodzicielskie nie należy mylić z uprowadzeniem, który ujęte zostało w art. 211 Kodeksu karnego. Uprowadzenie jest bowiem występkiem zagrożonym karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Porwanie rodzicielskie co robić? – 3 kroki!

1️⃣ Pierwszym etapem jest zgłoszenie porwania na policji – jeśli umiesz ustalić miejscu pobytu dziecka, zgłoszenie tego faktu policji umożliwi podjęcie szybkich kroków.

2️⃣ Drugim etapem jest wystąpienie do sądu opiekuńczego z wnioskiem o odebranie dziecka, a jeśli miejsce pobytu dziecka jest nieznane o ustalenie miejsca jego pobytu – sąd w postanowieniu wyznaczy termin do dobrowolnego oddania dziecka a po jego bezskutecznym upływie zostanie zlecone przymusowe odebranie dziecka.

3️⃣ Trzecim etapem może być złożenie wniosku w Wydziale Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Wskazówka 🎯

W uzasadnieniu wniosku o pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich dokładnie nakreśl swój przypadek oraz wskaż okoliczności, które przemawiają za ograniczeniem, czy też pozbawieniem władzy rodzica, który porwał dziecko.

Zgłoszenie porwania rodzicielskiego

Zgodnie § 66 ust. 1 Zarządzenia nr 48 Komendanta Głównego Policji w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osoby zaginionej oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok oraz szczątków ludzkich (dalej ,,KGP’’):

„w przypadku uzyskania informacji dotyczącej porwania rodzicielskiego, policjant przyjmujący sporządza notatkę urzędową dotyczącą zaistniałego zdarzenia, którą przekazuje się do właściwego sądu rodzinnego.”

Policjant ma także obowiązek poinformować pokrzywdzonego rodzica o konieczności zwrócenia się do sądu rodzinnego, w celu wszczęcia postępowania w sprawie porwania rodzicielskiego.

Konsekwencje porwania rodzicielskiego

Porwanie rodzicielskie niesie ze sobą negatywne konsekwencje dla „porywacza”. Otóż notatka policyjna sporządzona przez policjanta:

jest dowodem na nadużywanie władzy rodzicielskiej;

może być argumentem przemawiającym za ograniczeniem lub pozbawieniem praw rodzicielskich.

Wskazówka 🗝️

Będzie to jednak wymagało założenia sprawy o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej (o ile taka sprawa właśnie się nie toczy).

Porwanie rodzicielskie a uprowadzenie dziecka przez drugiego rodzica – 2 różnice!

Dlaczego uprowadzenie nie może być utożsamiany z porwaniem rodzicielskim? Oto 2 zasadnicze różnice:

1️⃣ Uprowadzenie małoletniego jest przestępstwem uregulowanym w art. 211 Kodeksu karnego. Art. 211 KK mówi o dwóch sytuacjach: uprowadzeniu małoletniego (kidnaping) oraz o zatrzymaniu małoletniego (niewydanie dziecka). Natomiast porwanie rodzicielskie nie jest przestępstwem!

2️⃣ O ile zatem przestępstwo uprowadzenia może zostać dokonane przez rodzica, który został zawieszony w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, ograniczony w wykonywaniu władzy rodzicielskiej lub jej pozbawiony, o tyle porwanie rodzicielskie może zostać dokonane przez rodzica, który posiada pełną władzę rodzicielską.

Dziecko uprowadzone przez ojca za granicę

W przypadku uprowadzenia dziecka przez jednego z rodziców za granicę zastosowanie będzie miała Konwencja Haska z 25 października 1980 r. Umożliwi ona dochodzenie drugiemu rodzicowi powrotu małoletniego do kraju. Istnieją jednak pewne warunki:

wymagane jest, aby państwo uprowadzenia małoletniego i kraj do którego został uprowadzony były stronami Konwencji. Objęta Konwencją jest m.in.: Polska, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Holandia, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Państwa Skandynawskie;
dziecko nie może ukończyć 16 roku życia;
uprowadzenie albo porwanie musi zostać dokonane przez drugiego rodzica.

Jak postępować w przypadku uprowadzenia dziecka przez rodzica za granicę?

W celu odzyskania małoletniego uprowadzonego za granicę, zasadny będzie wniosek o zwrot dziecka, który należy złożyć:

do właściwego organu centralnego państwa, gdzie dziecko aktualnie się znajduje

lub

w Polsce, gdzie organem właściwym jest Ministerstwo Sprawiedliwości – wniosek zostanie przekazany do organu centralnego państwa, gdzie aktualnie znajduje się dziecko.

📢Uwaga

Moja Kancelaria Adwokacka w Poznaniu posiada praktyczne doświadczenie w postępowaniu o wydanie dziecka na podstawie Konwencji Haskiej!

Czy żona może wyjechać z dzieckiem za granice bez zgody ojca?

Wyjazd małoletniego za granicę należy do ,,istotnych spraw dziecka’’, gdzie wymagana jest zgoda jednego i drugiego rodzica. W przeciwnym wypadku potrzebne jest orzeczenia sądu opiekuńczego.

⚖️ Orzecznictwo SN

,,Na wyjazd za granicę na pobyt stały małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.’’ (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.11.1971 r., sygn. akt III CZP 69/71).

👀 Przeczytaj również: Utrudnianie kontaktów z dzieckiem

Porwanie rodzicielskie w Polsce – podsumowanie

✔️ Porwanie rodzicielskie to zdarzenie, w wyniku którego jedno z rodziców lub opiekunów prawnych posiadających władzę rodzicielską bez woli i wiedzy drugiego z nich pod pretekstem krótkotrwałego pobytu wywozi lub zatrzymuje osobę małoletnią na stałe, pozbawiając tym samym drugiego rodzica lub opiekuna posiadającego pełną władzę rodzicielską możliwość utrzymania kontaktu z małoletnim w przysługującym mu zgodnie z prawem zakresie.

✔️ Porwanie rodzicielskie, popełnione przez rodzica z pełnią praw rodzicielskich, nie stanowi przestępstwa zgodnie z polskimi przepisami prawa. Nie oznacza to jednak, że ujdzie rodzicowi „na sucho”.

✔️ Kluczowe jest porozumienie dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej obejmujące sposób opieki, które może w przyszłości zapobiec porwaniu rodzicielskiemu

✔️ Konsekwencją porwania dziecka przez rodzica z pełnią praw, może być ograniczenie wykonywania władzy rodzicielskiej.

✔️ Zgoda ojca na wyjazd dziecka za granicę, w przypadku kiedy ma on ograniczone prawa rodzicielskie, będzie wymagana jeśli tylko posiada on uprawnienie do współdecydowania o miejscu pobytu dziecka. Zgoda nie będzie wymagana w przypadku pozbawienia praw rodzicielskich.

Źródła:

5/5

Autor

Marlena Słupińska

Adwokat

Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.