Mieszkanie można przekazać za życia (darowizna lub umowa dożywocia) albo po śmierci (testament lub dziedziczenie ustawowe). Każde z rozwiązań ma odmienne skutki prawne, podatkowe i rodzinne. Poznaj cztery sposoby przekazania mieszkania, włączając w to ich wady i zalety oraz dowiedz się, które rozwiązanie sprawdzi się w różnych sytuacjach.
Przepisanie mieszkania na dzieci – 4 sposoby!
Mieszkanie można przekazać bliskim zarówno za życia, jak i po śmierci. Oto 4 sposoby, które warto znać:
- Umowa darowizny
- Umowa dożywocia
- Testament
- Dziedziczenie ustawowe
Jak przepisać nieruchomość na dzieci? – dokumenty potrzebne podczas wizyty u notariusza
Przede wszystkim zacznij od wizyty u notariusza, ponieważ przekazanie mieszkania musi mieć formę aktu notarialnego. Przygotuj dokumenty:
- dowody osobiste,
- dokument potwierdzający własność, np. akt notarialny nabycia lub postanowienie spadkowe,
- numer księgi wieczystej.
Na podstawie tych informacji, notariusz sporządzi umowę darowizny lub umowę dożywocia. Koszty obejmują opłatę notarialną, która zależna jest od wartości nieruchomości oraz opłatę sądową za wpis do księgi wieczystej w wysokości 200 zł.
Po podpisaniu aktu notarialnego zwykle notariusz składa wniosek o wpis nowego właściciela do księgi wieczystej. Przy darowiźnie dla najbliższej rodziny nie zapłacisz podatku od darowizny. Natomiast umowa dożywocia wiąże się z koniecznością zapłaty 2 proc. podatku od wartości mieszkania oraz zapewnienia rodzicowi dożywotniego zamieszkania i opieki.
Przepisanie domu lub mieszkania na dziecko a umowa darowizny
Darowizna polega na nieodpłatnym przekazaniu mieszkania dziecku. Wymaga wizyty u notariusza, który:
- sporządzi akt darowizny,
- przeniesie własność nieruchomości na obdarowanego.
W akcie darowizny można zastrzec dożywotnią służebność mieszkania dla darczyńcy, czyli prawo mieszkania w nim do końca życia. Dzięki takiemu rozwiązaniu rodzic nie straci dachu nad głową po przepisaniu własności. W razie rażącej niewdzięczności obdarowanego darowiznę można też odwołać.
😉 Ciekawostka
Zaletą darowizny w najbliższej rodzinie jest brak podatku, ponieważ rodzice i dzieci należą do tzw. grupy zerowej, zwolnionej z podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, trzeba jedynie zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
Umowa dożywocia – mieszkanie w zamian za opiekę
Umowa dożywocia polega na przeniesieniu własności mieszkania na dziecko w zamian za dożywotnią opiekę i utrzymanie rodzica. Również wymaga aktu notarialnego, ale w odróżnieniu od darowizny jest ,,odpłatna’’. Zapłatą za mieszkanie jest opieka zamiast pieniędzy. Dziecko, będące nabywcą, obowiązuje się do zapewnienia rodzicowi, czyli zbywcy, utrzymanie do końca życia. W skład odpłaty wchodzą m.in.:
- wyżywienie,
- ubranie,
- mieszkanie,
- opiekę w chorobie.
Takie obowiązki dokładnie wpisuje się do umowy, aby zabezpieczyć przyszłość rodziców.
👀 Sprawdź 👉👉Umowa dożywocia a śmierć obdarowanego – co warto wiedzieć? 📄 🏠
Koszt przepisania majątku za życia – umowa dożywocia a darowizna mieszkania na dziecko
Pod względem podatkowym, dożywocie różni się od darowizny. Umowa dożywocia nie podlega podatkowi od spadków i darowizn, za to jest objęta 2% podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) od wartości mieszkania. PCC płaci się u notariusza. Zwykle obowiązek ten spoczywa na nabywcy, czyli dziecku.
Główną zaletą dożywocia jest gwarancja opieki. Jeśli dziecko nie wywiązuje się z obowiązków, rodzic może dochodzić swoich praw. Ponadto mieszkanie przekazane w dożywociu nie wlicza się do spadku przy późniejszym dziedziczeniu, więc dziecko nie musi spłacać rodzeństwa z tytułu zachowku.
Przepisanie domu na dziecko w testamencie
Testament pozwala zdecydować, kto dostanie mieszkanie po śmierci właściciela. Za życia nic się nie zmienia, co oznacza, że rodzic nadal jest właścicielem i może z niego korzystać. W testamencie, własnoręcznym lub notarialnym, można zapisać mieszkanie wybranej osobie, np. konkretnemu dziecku.
Testament jest elastycznym rozwiązaniem, ponieważ można go w każdej chwili zmienić. Jego realizacja następuje jednak dopiero po śmierci. Dzieci muszą przeprowadzić postępowanie spadkowe (u notariusza lub w sądzie), żeby formalnie potwierdzić przejęcie mieszkania.
Najbliższa rodzina jest zwolniona z podatku od spadku. Jeśli jednak w testamencie pominiesz któreś dziecko, będzie mu przysługiwać zachowek (część spadku, którą dostałoby z ustawy).
🤓 Dowiedz się więcej👉👉 Jak sporządzić testament, aby był ważny?✍️🏠
Przekazanie mieszkania na dzieci poprzez dziedziczenie ustawowe (bez testamentu)
Jeśli nie sporządzisz testamentu, to po Twojej śmierci nastąpi dziedziczenie ustawowe. Zgodnie z art. 931 KC, mieszkanie odziedziczą dzieci i małżonek. Małżonek i dzieci dziedziczą wspólnie, np. małżonek 1/4, dzieci 3/4 spadku. Jeśli małżonka brak, całe mieszkanie przypada dzieciom w równych częściach. Taki podział następuje automatycznie, ale wymaga potwierdzenia (akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza lub orzeczenie sądu).
W takim układzie wszystkie dzieci stają się współwłaścicielami mieszkania i muszą zgodnie zdecydować, co z nim zrobić, przykładowo:
- sprzedać mieszkanie i podzielić pieniądze;
- spłacić jedno z rodzeństwa.
Niestety, może to rodzić konflikty przy braku porozumienia.
Które rozwiązanie przepisania domu lub mieszkania na dzieci wybrać?
Wybór zależy przede wszystkim od sytuacji rodzinnej i potrzeb jej członków. Każde z rozwiązań ma swoje wady i zalety. Z tego względu, przed podjęciem ostatecznej decyzji, należy dokładnie przeanalizować indywidualną sytuację.
- 🎁 Darowizna – najlepiej sprawdza się, kiedy chcesz przekazać mieszkanie od razu i nie przewidujesz sporów rodzinnych, np. masz tylko jedno dziecko.
- 🤝 Umowa dożywocia – jest to bardzo dobre rozwiązanie, gdy potrzebujesz opieki na starość i chcesz uniknąć roszczeń o spadek ze strony innych dzieci.
- ✍️ Testament – określa jasno, kto odziedziczy mieszkanie. Dlatego jest odpowiednie, gdy zależy Ci na kontroli do końca życia i konkretnym podziale spadku po śmierci. Pamiętaj jednak, że pominięci spadkobiercy wciąż mogą żądać zachowku.
- ⚖️ Dziedziczenie ustawowe – to sytuacja, w której Ty nic nie zrobisz. Zapewnia on równy podział pomiędzy wszystkie dzieci i brak koniecznych formalności za życia.
Podsumowanie – Przepisanie mieszkania własnościowego na dzieci
Przekazać mieszkanie za życia możesz w formie umowy darowizny lub umowy dożywocia. Po śmierci mieszkanie może zostać natomiast przepisane na podstawie testamentu, czy też dziedziczenia ustawowego.
Jednocześnie pamiętaj, że darowizna i umowa dożywocia oznaczają formalności u notariusza jeszcze za życia, natomiast przy testamencie lub dziedziczeniu ustawowym formalności spadkowe (potwierdzenie prawa do mieszkania) spadną na dzieci po śmierci właściciela.
W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, który indywidulanie pomoże wybrać bezpieczne rozwiązanie oraz jak najlepiej zabezpieczy Twoje interesy.
Źródło:
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-od-spadkow-i-darowizn-16791314/art-4-a
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-931
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz