Zatarcie wyroku jest niezwykle interesującą kwestią dla wszystkich, którzy popadli w konflikt z prawem. Zatarcie wyroku polega na tym, że po upływie określonego czasu osoba, która wcześniej została skazana i odbyła karę, jest uznawana za niekaraną. W niniejszym artykule opiszę mechanizm zatarcia wyroku, a także wyjaśnię, jak napisać dobry wniosek o zatarcie wyroku.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Zatarcie wyroku – główne wnioski
- Zatarcie wyroku umożliwia osobie, która została wcześniej prawomocnie skazana, wykreślenie z Krajowego Rejestru Karnego, czyli uznanie jej za niekarną.
- Zasadniczo następuje ono wskutek upływu przewidzianego prawem czasu.
- Istnieje również możliwość złożenia wniosku o zatarcie wyroku przed upływem czasu określonego w przepisach.
- Wniosek w tym zakresie składa się na piśmie i rozpatruje go sąd, który wydał wyrok skazujący, a jeżeli sprawa toczyła się przed kilkoma sądami, ten z nich, który orzekł jako ostatni.
- W uzasadnieniu wniosku można podać takie okoliczności jak prowadzenie życia zgodnego z prawem oraz problemy ze znalezieniem zatrudnienia.
- Wniosek o zatarcie wyroku podlega opłacie stałej w wysokości 45 złotych.
- Sąd powinien rozpatrzyć prośbę w terminie około 3 miesięcy.
- Zatarcie wyroku może dokonać się także na mocy aktu łaski Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
- Z chwilą zatarcia wyroku dana osoba przestaje figurować w Krajowym Rejestrze Karnym.
Co to jest zatarcie wyroku karnego?
Zatarcie wyroku jest instytucją prawa karnego, która pozwala osobom uznanym za winne popełnienia przestępstwa i odbyły orzeczoną karę na wykreślenie z Krajowego Rejestru Karnego – art. 106 Kodeksu karnego (KK). O zatarciu wyroku decyduje sąd. Jeżeli orzeknie on, iż do niego doszło, uznaje się skazanie za niebyłe. Natomiast skazany podlega wykreśleniu z KRK. Co więcej, osoba, której dotyczy zatarcie wyroku, może posługiwać się określeniem niekarany.
Na problem ten zwrócił uwagę także Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 18 czerwca 2009 roku stwierdził, iż zgodnie z treścią art. 106 KK, z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. Skutkiem zatarcia skazania jest więc fakt, że za niebyłe uważa się nie tylko skazanie, lecz również samo popełnienie przestępstwa. Oznacza to wprowadzenie fikcji prawnej, że do popełnienia przestępstwa w ogóle nie doszło. W aspekcie pozytywnym od chwili zatarcia skazania prawdziwe – z punktu widzenia porządku prawnego – jest zatem stwierdzenie, że danego przestępstwa nie popełniono. Powyższe implikuje oczywistą konstatację, że nie można objąć karą łączną, także w ramach wyroku łącznego, czegoś, czego nie było (przestępstwa) i w tym czasie, a więc wydawania wyroku łącznego nie ma (skazania za to przestępstwo) (wyr. SN z 18.6.2009 r., IV KK 164/09, Legalis).
Możliwość zatarcia wyroku znajduje swoje uzasadnienie w kryminologii. Otóż zdaniem osób zajmujących się tą nauką, wymierzona kara nie powinna trwać do końca życia skazanego, ponieważ stanowiłoby to formę jego stygmatyzacji. Tym bardziej że figurowanie w Krajowym Rejestrze Karnym może poważnie utrudnić znalezienie pracy. Co więcej, zatarcie wyroku pełni również funkcję motywującą do życia w zgodzie z powszechnie obowiązującymi przepisami.
Zobacz także: Zatarcie skazania – art. 106-108 KK
Kiedy zatarcie nie jest możliwe
Co istotne, przewidziano pewne wyjątki od zasady zatarcia wyroku. Pierwszy z nich został określony w art. 106a KK i dotyczy pedofilii:
nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.
Wyjątkiem są także środki karne, które zostały orzeczone dożywotnio. Chodzi tutaj o:
- zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk,
- wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi,
- zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, w razie ponownego wyroku sprawcy w warunkach określonych w art. 41a § 2 KK
- jak również zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.
Zastanówmy się, w jaki sposób można uzyskać zatarcie wyroku.
Przeczytaj także: Wniosek o zmianę kary ograniczenia wolności na grzywnę
Jak uzyskać zatarcie wyroku?
Istnieją trzy sposoby na uzyskanie zatarcia wyroku. Pierwszym z nich jest zatarcie wyroku z mocy prawa. Drugim jest złożenie wniosku w tym zakresie. Natomiast trzecim sposobem jest zdanie się na akt łaski Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto jest ono również skutkiem amnestii.
Do zatarcia wyroku z mocy samego prawa dochodzi, gdy upłynęło 10 lat od momentu wykonania lub darowania kary albo przedawnienia jej wykonania. Jeżeli zaś chodzi o karę ograniczenia wolności, przedawnienie następuje po upływie 3 lat. Co ważne, składanie wniosku o zatarcie wyroku nie jest konieczne, jeśli doszło do odstąpienia od wymierzenia kary lub gdy dana osoba została skazana na karę grzywny. Ponadto zatarcie wyroku z mocy prawa następuje w przypadku zmiany przepisów. Chodzi tutaj o sytuację, w której po nowelizacji prawa dany czyn przestaje być przestępstwem.
Z kolei zatarcie wyroku na wniosek możliwe jest przed upływem wskazanych powyżej terminów. Może do niego dojść już po upływie 5 lat, o ile skazany przestrzegał porządku prawnego i wymierzona kara była nie dłuższa niż 3 lata.
Zatarcie wyroku na mocy aktu łaski Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ma miejsce również po złożeniu odpowiedniego wniosku. Głowa państwa stosuje tego rodzaju akt na mocy konstytucyjnych prerogatyw.
Istnieje jeszcze jeden, wyjątkowy sposób uzyskania zatarcia wyroku. Jest nim amnestia, czyli ustawowe darowanie kar sprawcom określonej kategorii przestępstw. Tego typu sytuacje są jednak bardzo rzadkie w naszym systemie prawnym.
Zobacz również: Wyłudzenie kredytu czyli oszustwo kredytowe – art. 297 KK
Czy zatarcie następuje automatycznie?
Zatarcie wyroku może nastąpić automatycznie, czyli z mocy prawa. Dzieje się tak wskutek upływu przewidzianego w przepisach czasu. Chodzi tutaj o upływ 10 lat od momentu wykonania lub darowania kary albo przedawnienia jej wykonania. Natomiast w przypadku kary ograniczenia wolności, przedawnienie ma miejsce już po upływie 3 lat. Oprócz tego zatarcie wyroku z mocy prawa następuje w przypadku zmiany przepisów, gdy dany czyn przestaje być karalny.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Mianowicie, jeżeli dany sprawca został skazany za kilka przestępstw, wówczas może dojść wyłącznie do jednoczesnego zatarcia wszystkich skazań. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku ponownego skazania, kiedy bieg terminu zatarcia wyroku rozpoczął już swój bieg.
A czy można wcześniej zostać wykreślonym z Krajowego Rejestru Karnego? Zaraz Ci to wyjaśnię.
Sprawdź także: Wyłudzenie poświadczenia nieprawdy – art. 272 KK
Czy jest możliwe wcześniejsze zatarcie wyroku?
Jak już piałam wcześniej, zgodnie z przepisami istnieje możliwość wcześniejszego zatarcia wyroku. Podstawę takiego rozwiązania stanowi art. 107 § 2 KK. Otóż w myśl tego przepisu sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.
Czy wiesz, w jaki sposób napisać wniosek o zatarcie wyroku, aby sąd przychylił się do jego treści? Poniżej przedstawię Ci garść porad, które mogą okazać się niezwykle przydatne.
Jak napisać wniosek o zatarcie wyroku?
Wniosek o zatarcie wyroku powinien zostać sporządzony na piśmie. Przygotowując go, należy pamiętać o takich elementach jak:
- miejscowość i data jego sporządzenia;
- imię i nazwisko skazanego;
- wskazanie wyroku, na podstawie którego doszło do skazania (data jego wydania oraz sygnatura akt danej sprawy);
- oznaczenie sądu, do którego składany jest wniosek;
- informacje dotyczące orzeczonej kary, w tym kwestie związane z jej odbyciem, darowaniem lub przedawnieniem wykonania;
- uzasadnienie swojego stanowiska;
- własnoręczny podpis.
Do którego sądu należy złożyć wniosek o zatarcie wyroku? Otóż sądem właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji. Jeżeli natomiast dana sprawa była rozpatrywana przez kilka sądów, wówczas wniosek należy złożyć do tego z nich, który wydał wyrok skazujący jako ostatni.
Pewnie myślisz teraz, że najlepiej byłoby mieć gotowy wzór, który można by wykorzystać.
Wniosek o zatarcie wyroku – wzór
Poszukiwanie w internecie wzoru wniosku o zatarcie skazanie nie jest dobrym pomysłem. Żaden wzór nie uwzględnia bowiem Twojej indywidualnej sytuacji. A to właśnie jej odpowiedni opis może okazać się krytyczny pod kątem tego, czy sąd przychyli się do Twojego wniosku, czy nie.
Lepiej zrobisz jeśli zlecisz nam napisanie wniosku o zatarcie wyroku. Przygotowanie wniosku o zatracie wyroku zwykle zamyka się w kwocie 750 zł. A będziesz mieć pewność, że wniosek został przygotowany przez profesjonalnego prawnika, posiadającego doświadczenie w tego typu sprawach.
Dobre uzasadnienie wniosku
Jak już wcześniej zaznaczyłam, wniosek o zatarcie wyroku powinien zostać odpowiednio uzasadniony.
Najbardziej podstawowym sposobem na umotywowanie swojego stanowiska jest poinformowanie sądu o dobrym sprawowaniu po odbyciu kary. Kolejny dobry powód do szybszego zatarcia wyroku to problemy ze znalezieniem pracy. Wielu pracodawców wymaga bowiem od kandydatów przedstawienia zaświadczenia o niekaralności, czyli specjalnego wydruku z informacją, że dana osoba nie figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym. Wymóg ten dotyczy przede wszystkim stanowisk, na którym pracownicy odpowiadają za wartościowe mienie lub wykonują obowiązki związane z koniecznością wzbudzenia zaufania u innych osób.
Powodem przemawiającym za szybszym zatarciem wyroku jest także fakt, iż skazany cieszy się dobrą opinią w swoim środowisku. Warto jednak poprzeć tego typu twierdzenie odpowiednimi dowodami. Najlepiej, jeżeli będzie to zaświadczenie od osoby cieszącej się pewnym autorytetem, na przykład od pracodawcy.
A jak wygląda kwestia opłaty od wniosku o zatarcie wyroku? Czy trzeba ją uiścić? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Opłata od wniosku
Wniosek o zatarcie wyroku nie jest wolny od opłat. Składający go powinien bowiem uiścić kwotę 45 złotych. Można to zrobić, wykonując przelew bankowy, bądź też zapłacić w kasie danego sądu. Dowód uiszczenia opłaty powinien stanowić załącznik. W przeciwnym razie sąd potraktuje taką okoliczność jako brak formalny.
Zastanówmy się teraz, jak długo może potrwać rozpoznanie wniosku.
Jak długo trwa rozpatrzenie wniosku?
Czas, jaki zajmie rozpatrzenie wniosku o zatarcie wyroku, uzależniony jest przede wszystkim od tego, jak wiele spraw prowadzi dany sąd. W praktyce jednak można powiedzieć, że rozpoznanie wniosku o zatarcie wyroku najczęściej około 3 miesięcy.
A jak możesz sprawdzić, czy sąd rozpoznał już Twój wniosek i jakie jest jego rozstrzygnięcie? Wyjaśnię Ci to za chwilę.
Jak sprawdzić, czy nastąpiło zatarcie wyroku
Jeżeli dana osoba została skazana, informacje o tym fakcie zostają zamieszczone w Krajowym Rejestrze Karnym. Jak już wcześniej powiedziałam, po zatarciu wyroku osoba przestaje figurować w tym rejestrze. Żeby zatem dowiedzieć się, czy informacje o skazaniu zostały usunięte, należy udać się do biura Krajowego Rejestru Karnego bądź do jednego z punktów informacyjnych, które znajdują się w sądach.
W przypadku zatarcia wyroku można uzyskać zaświadczenie o tym, że dana osoba nie figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym. Jest to tożsame z jej niekaralnością. Wcześniej Krajowy Rejestr Karny jest zawiadamiany przez sąd, który rozpoznawał wniosek, o zmianach w ewidencji.
Zatarcie wyroku jest pewnego rodzaju nagrodą dla osób, które po odbyciu kary żyły zgodnie z prawem. W ich przypadku można mówić o pomyślnej resocjalizacji. W związku z tym nie zachodzi żadna konieczność do stygmatyzowania społecznego takich osób, tym bardziej że figurowanie w Krajowym Rejestrze Karnym poważnie utrudnia znalezienie zatrudnienia w wielu branżach.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Ja starałem się o zatarcie skazania został niecały rok i bezskutecznie sąd zaznaczył że zatarcie skazania to nie jest NAGRODA szkoda te 45 zł. Ale skąd mogłem wiedzieć pozdrawiam