Oszustwo należy do najczęściej popełnianych przestępstw w Polsce. Ma charakter powszechny co oznacza, że może zostać popełnione przez każdego. Ściganie oszustów zwykle następuje z urzędu – po uzyskaniu przez organy ścigania informacji o przestępstwie. Jedynie w wypadkach, gdy zostało popełnione na rzecz osoby najbliższej, ustawodawca uzależnił możliwość ścigania od złożenia wniosku przez osobę uprawnioną – pokrzywdzoną oszustwem. Wobec tego warto się przyjrzeć, co grozi za oszustwo i jaka kara została przewidziana za oszustwo. Zapraszam do przeczytania artykułu „Co grozi za oszustwo?”
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Co grozi za oszustwo „zwykłe” z art. 286 k.k.
Za oszustwo w typie podstawowym (opisane w art. 286 § 1 k.k.), jak również za oszustwo pokradzieżowe (o którym mowa w art. 286 § 2 k.k.) przewidziano taką samą karę – karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Ponadto należy pamiętać, że na podstawie art. 33 § 2 k.k. możliwe jest wymierzenie sprawcy, obok kary pozbawienia wolności, także kary grzywny.
Odnośnie przestępstwa oszustwa ustawodawca przewidział także typ kwalifikowany oszustwa. Zgodnie z art. 294 § 1 i 2 k.k. dotyczy on oszustwa w stosunku do mienia znacznej wartości (mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200.000 zł) oraz w stosunku do dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury. W typie kwalifikowanym oszustwa zagrożenie karą jest znacznie surowsze, gdyż sprawcy grozi kara od roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Dla równowagi ustawodawca przewidział także oszustwo w typie uprzywilejowanym, które zachodzi w tzw. wypadku mniejszej wagi opisanym w art. 286 § 3 k.k. Wówczas sprawcy oszustwa w typie uprzywilejowanym grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. W takich okolicznościach istnieje również możliwość odstąpienia od wymierzenie kary i poprzestaniu na orzeczeniu środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego. Warto także pamiętać, że sąd ma możliwość warunkowego umorzenie postępowania w stosunku do sprawcy.
Zapewne pojawiło się u Ciebie pytanie, kiedy dane zachowanie może zostać zakwalifikowane jako wypadek mniejszej wagi? Już spieszę wyjaśnić.
Kara za oszustwo w wypadku mniejszej wagi
Pojęcie „wypadku mniejszej wagi” jest wyjątkowo nieostre. Przyjmuje się, że o kwalifikacji danego zachowania jako przypadku mniejszej wagi będą świadczyły elementy przedmiotowe (sposób działania sprawcy, czas i miejsce popełnienia przestępstwa, rodzaj naruszonego dobra, charakter i rozmiar wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody), jak również elementy podmiotowe (motyw, cel działania, stopień winy sprawcy). Przypadek mniejszej wagi zwykle dotyczy więc stosunkowo błahych czynów, którymi nie wyrządzono istotnej szkody. O tym, czy dany czyn stanowi wypadek mniejszej wagi zawsze decyduje sąd. Wiele więc zależy od tego, w jaki sposób sędzia oceni sytuację.
Uwaga!
Pamiętaj, że w razie skazania za przestępstwo oszustwa oraz w sytuacji, gdy pokrzywdzony złożył stosowny wniosek, sąd orzeka obowiązek naprawienia w całości lub w części wyrządzonej przestępstwem szkody.
Przeczytaj również: Co grozi za oszustwo komputerowe (i internetowe) – art. 287 KK
Zobacz także: Oszustwo i wyłudzenie – art. 286 KK – Jak się bronić?
Co grozi za oszustwo komputerowe
Za oszustwo komputerowe w typie podstawowym, określone w art. 287 § 1 k.k., ustawodawca przewidział karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Jak widać jest to dość dotkliwe zagrożenie karą, ale ustawodawca przewidział także możliwość uniknięcia więzienia. Zgodnie z art. 37a k.k. sąd ma możliwość zamiast kary pozbawienia wolności orzec karę ograniczenia wolności nie niższą niż 3 miesiące albo karę grzywny nie niższą niż 100 stawek dziennych.
Jednocześnie w przypadku przestępstwa oszustwa komputerowego przewidziano także typ uprzywilejowany – wypadek mniejszej wagi, który został uregulowany w art. 287 § 2 k.k. Zgodnie z jego treścią sprawca podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Jak wspominałam w przypadku „zwykłego” oszustwa, o tym czy dane zachowanie jest przypadkiem mniejszej wagi decyduje ogół okoliczności: przedmiotowych (sposób działania sprawcy, czas i miejsce popełnienia przestępstwa, rodzaj naruszonego dobra, charakter i rozmiar wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody), jak również podmiotowych (motyw, cel działania, stopień winy sprawcy). Podobnie jest w przypadku oszustwa komputerowego.
Uwaga!
Pamiętaj, że niska wartość przedmiotu oszustwa nie przesądza z góry o przyjęciu wypadku mniejszej wagi, ale może skutkować uznaniem, że zachodzi przesłanka nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 60 § 2 k.k.), czyli uznania, że nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa.
Zobacz również: Demoralizacja nieletnich – sąd, kurator, problemy
Co grozi za oszustwo finansowe
Oszustwo finansowe, które zostało uregulowane w art. 297 k.k., zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Ustawodawca przewidział jednak specjalną klauzulę niekaralności, na mocy której sprawca nie będzie podlegał karze. Znajdzie ona zastosowanie, gdy sprawca dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu pożyczki lub kredytu albo zaspokoił roszczenie pokrzywdzonego, czyli po prostu zwrócił przekazaną pożyczkę lub kredyt. Jednakże warunkiem skuteczności takiego działania jest dokonanie go przed wszczęciem postępowania karnego.
Uwaga!
Pamiętaj, że w przypadku kumulatywnej kwalifikacji z art. 286 k.k. oraz art. 297 k.k., sprawcy zostanie wymierzona jedna kara na podstawie przepisu surowszego. Wówczas granice wymiaru kary za wyłudzenie kredytu lub pożyczki wyznaczać będzie przepis art. 286 k.k., który jest zagrożony karą pozbawienia wolności do 8 lat.
Zobacz również: Fałszowanie dokumentacji – co za to grozi?
Co grozi za oszustwo podatkowe
Prawo karne skarbowe jest ukierunkowane na ochronę dochodu Skarbu Państwa lub innych uprawnionych podmiotów z tytułu podatków.
W związku z czym oszustwo podatkowe, które zostało uregulowane w art. 56 k.k.s., jest kolejną postacią, z którą ustawodawca wiąże sankcję karną. Zgodnie z jego treścią odpowiedzialności karnej podlega podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie.
Wskazując zagrożenie karą, muszę podkreślić, że w art. 56 k.k.s. zostały uregulowane dwa przestępstwa i dwa wykroczenia:
- przestępstwo z art. 56 1 k.k.s., czyli typ podstawowy zagrożony jest karą grzywny do 720 stawek dziennych (konkretna kwota zależy od wysokości stawki przyjętej przez sąd) albo karą pozbawienia wolności (w wysokości do 5 lat) – co ważne, sąd może także wymierzyć te dwie kary łącznie;
- przestępstwo z art. 56 § 2 k.k.s., czyli typ uprzywilejowany zagrożony jest wyłącznie karą grzywny do 720 stawek dziennych (konkretna kwota zależy od wysokości stawki przyjętej przez sąd);
- wykroczenie z art. 56 § 3 k.k.s. oraz wykroczenie z art. 56 § 4 k.k.s. zagrożone jest grzywny w wysokości od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (wymierzana jest kwotowo, a nie w stawkach dziennych).
Uwaga!
Pamiętaj, że niezależnie od kary grzywny lub kary pozbawienia wolności, sprawca musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu korzyści majątkowej, którą w tym przypadku jest wysokość „zaoszczędzonego” podatku.
Co grozi za oszustwo ubezpieczeniowe/asekuracyjne
Niewiele osób wie, że prawo karne penalizuje oszustwo ubezpieczeniowe. W praktyce bowiem przypadki wyłudzenia odszkodowania nie należą do rzadkości. Niektórzy starają się „zarobić na ubezpieczeniu” i umyślnie doprowadzają do zdarzenia, z którym wiąże się jego wypłata.
Oszustwo ubezpieczeniowe, uregulowane w art. 298 k.k., zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Co ważne, sąd ma także możliwość zmiany kary pozbawienia wolności na karę grzywny lub karę ograniczenia wolności – na podstawie art. 37a k.k.
Ponadto ustawodawca, w art. 298 § 2 k.k., przewidział klauzulę niekaralności. Jeżeli bowiem sprawca zapobiegnie wypłacie odszkodowania, to nie będzie podlegał karze. Warunkiem jest jednak, aby zapobiegnięcie wypłacie środków miało miejsce przed wszczęciem postępowania karnego. W przeciwnym razie zapobieżenie wypłacie będzie nieskuteczne, a sprawca nie będzie mógł skorzystać z dobrodziejstwa wskazanej instytucji. Wówczas zachowanie sprawcy powinno mieć wpływ na łagodniejszy wymiar kary.
Uwaga!
W przypadku przestępstwa oszustwa ubezpieczeniowego jako pokrzywdzony występuje zakład ubezpieczeń i ma on prawo do złożenia wniosku o nałożenie na sprawcę obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej popełnionym przestępstwem.
Co grozi za oszustwo na OLX/Allegro
OLX i Allegro to obecnie najpopularniejsze serwisy aukcyjne w Polsce. Jednakże nie są one wolne od przypadków wyłudzenia towaru. Często sprzedawcy po otrzymaniu płatności nie wysyłają towaru bądź wysyłając paczkę (za pobraniem lub po przedpłacie) umieszczają w niej inny – niż objęty ofertą – przedmiot. Sami sprzedający czasami także padają ofiarą przestępstwa oszustwa np. poprzez wysłanie przesyłki z towarem po uprzednim otrzymaniu fałszywego potwierdzenia dokonania wpłaty.
Jeżeli takie wyłudzenie towaru na OLC lub Allegro zostanie zakwalifikowane jako oszustwo z art. 286 k.k., to sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Wówczas jedną z możliwości uniknięcia kary więzienia jest zastosowanie przez sąd art. 37a k.k., w myśl którego może on zamiast kary pozbawienia wolności orzec karę ograniczenia wolności nie niższą niż 3 miesiące albo karę grzywny nie niższą niż 100 stawek dziennych.
Uwaga!
Jeśli wyłudzenia dopuszczono się w stosunku do mienia znacznej wartości (czyli takiego, którego wartość przekracza kwotę 200.000 zł, to zagrożenie karą wzrasta i wynosi od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Natomiast w przypadku wypadku mniejszej wagi, sprawca będzie podlegał karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz