Prowadzenie pojazdu po alkoholu jest jednym w najpowszechniejszych przestępstw. Statystycznie liczba ujawnianych, w trakcie przeprowadzanych przez Policję kontroli drogowych, pijanych kierowców co roku oscyluje w granicach 100 tyś. Jednocześnie obowiązujące w naszym kraju przepisy dotyczące jazdy po alkoholu są niezwykle restrykcyjne. W zależności od wykrytego stężenia alkoholu we krwi kierowcy w momencie zatrzymania przez Policję, prowadzenie pojazdu po alkoholu może być zakwalifikowane jako przestępstwo lub jako wykroczenie z art. 87 KW.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
UWAGA: Pierwsza część niniejszego wpisu jest mocno teoretyczna, a druga bardziej praktyczna. Jednak bez znajomości teorii z pierwszej części trudno będzie Ci zrozumieć praktyczne wskazówki, których poszukujesz w Internecie.
Prowadzenie pojazdu po alkoholu – kiedy przestępstwo a kiedy wykroczenie?
Od razu ustalmy kilka faktów. Mianowicie w jakich okolicznościach prowadzenie pojazdu po alkoholu stanowi przestępstwo, a w jakich wykroczenie.
Przestępstwem jest prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, które zostało uregulowane w art. 178a § 1 KK:
Art. 178a § 1 KK: Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zaś wykroczeniem jest prowadzenie pojazdu mechanicznego lub innego pojazdu w stanie po użyciu alkoholu (art. 87 § 1 i 2 KW) oraz prowadzenie pojazdu niemechanicznego w stanie nietrzeźwości (art. 87 § 1a KW):
Art. 87 KW:
1. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.
1a. Tej samej karze podlega, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1.
2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1, podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny.
W tym artykule omówię problematykę wykroczenia uregulowanego w art. 87 § 1–2 KW, a dokładnie:
- czym jest stan nietrzeźwości,
- czym stan po użyciu alkoholu,
- jakie są konsekwencje zatrzymania kierowcy przez Policję,
- jaka kara grozi za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu,
- a jaka za prowadzenie pojazdu niemechanicznego w stanie nietrzeźwości.
3 kwalifikacje czynu z art. 87 KW
Na wstępie należy wskazać, że w ramach art. 87 § 1-2 KW można wyróżnić trzy typy zachowań, które zagrożone są karą:
- prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym, powietrznym przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka (art. 87 § 1 KW),
- prowadzenie pojazdu innego niż mechaniczny na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub po wpływem podobnie działającego środka (art. 87 § 1a KW),
- prowadzenie pojazdu innego niż mechaniczny na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka (art. 87 § 2 KW).
Przeczytaj również: Przemoc psychiczna – jak udowodnić znęcanie psychiczne?
Jaka jest różnica między stanem nietrzeźwości a stanem po użyciu alkoholu?
Kryterium, które pozwala na rozróżnienie, kiedy mamy do czynienia ze stanem nietrzeźwości, a kiedy ze stanem po użyciu alkoholu, stanowi zawartość alkoholu w organizmie kierowcy w momencie zatrzymania przez Policję.
Obie definicje zostały uregulowane ustawą z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (w skrócie AlkU).
Stan nietrzeźwości – zgodnie z art. 46 ust. 3 AlkU – zachodzi wtedy, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu
- albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Stan po użyciu alkoholu – zgodnie z art. 46 ust. 2 AlkU – zachodzi wtedy, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu
- albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Powyższe oznacza, że jeżeli podczas zatrzymania i badania alkomatem, policjant stwierdzi obecność alkoholu w wydychanym powietrzu na poziomie od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 będziemy mówić o wykroczeniu, a nie przestępstwie. Jest to o tyle istotne, że wykroczenie zagrożone jest o wiele niższą karą. Jednakże zgodnie z obowiązującymi przepisami nadal grozi to utratą prawa jazdy. W takich okolicznościach grozi bowiem zakaz prowadzenia pojazdów. Zgodnie z art. 29 § 1 KW orzekany jest na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Sprawdź również: Przemoc w rodzinie – art. 207 KK
Kto może być sprawcą wykroczenia z art. 87 KW?
Sprawcą wykroczenia polegającego na jeździe po użyciu alkoholu może być:
- w przypadku art. 87 § 1 KW – każda osoba, która znajduje się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka i prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
- w przypadku art. 87 § 1a KW – każda osoba, która znajduje się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka i prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż mechaniczny,
- w przypadku art. 87 § 2 KW – każda osoba, która znajduje się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka i prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż mechaniczny.
Co oznacza pojęcie „podobnie działający środek”?
Środki wymienione w art. 87 KW obejmują różne postacie napojów uznanych za alkoholowe, środki objęte ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii (środki narkotyczne), a także niektóre środki farmaceutyczne oddziałujące na system nerwowy człowieka i wykazujące ujemne działanie na sprawność psychofizyczną (co ujęte jest na ulotkach załączonych do tych leków).
Środkami narkotycznymi mogą być np. oploidy, amfetamina, kokaina, tetrahydrokanabinole, benzodiazepiny.
Takimi środkami mogą być także niektóre środki odurzające, jak np. klej lub benzyna.
Zobacz także: Przesłuchanie świadka w postępowaniu karnym
Co należy rozumieć pod pojęciem „pojazd mechaniczny” oraz „pojazd inny niż mechaniczny”?
Na początek przypomnijmy, że sprawcą wykroczenia z art. 87 § 1, 1a i 2 KW może być wyłącznie osoba, która prowadzi pojazd.
Pojazdem mechanicznym jest każdy pojazd poruszający się przy wykorzystaniu napędzającego go silnika, który jest trwale z nim związany i stanowiący jego część składową np. pojazd samochodowy, maszyna rolnicza, motocykl, lokomotywa kolejowa, samolot, helikopter, statek wodny, a także pojazd szynowy zasilany z trakcji elektrycznej jak tramwaj czy trolejbus itd.
Innym pojazdem, czyli pojazdem niemechanicznym jest zatem rower, pojazd zaprzęgowy, hulajnoga, deskorolka, riksza, żaglówka, łódź napędzana ręcznie, szybowiec itd.
Co oznacza zwrot „prowadzi pojazd”?
Zwrot „prowadzi pojazd” oznacza wprawienie w ruch silnika i pojazdu. Pojazd gotowy w każdej chwili do odjazdu nie jest pojazdem prowadzonym, dopóki człowiek nie wprawi w ruch jego motoru, a pojazd wskutek tego nie zacznie się poruszać. Tak samo jak prowadzeniem pojazdu nie będzie samo siedzenie za kierownicą pojazdu mechanicznego, którego jeszcze nie uruchomiono.
Co ważne, prowadzenie roweru/motocykla/motoroweru przez pieszego bez użycia mechanizmów pojazdu nie jest prowadzeniem pojazdu w rozumieniu art. 87 KW. W konsekwencji takie zachowanie nie stanowi wykroczenia.
Przykład:
Nie popełnia wykroczenia z art. 87 § 2 KW rowerzysta, który w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu nie jedzie rowerem, ale idąc pieszo, prowadzi go poboczem jezdni.
Jaka kara grozi za prowadzenie pojazdu po alkoholu?
Kara za prowadzenie pojazdu po alkoholu jest zróżnicowana w zależności od przyjętej kwalifikacji prawnej:
- w przypadku wykroczenia z art. 87 § 1 KW – sprawcy czynu grozi alternatywnie kara aresztu (zgodnie z art. 19 KW – od 5 do 30 dni) albo kara grzywny (nie niższa niż 50 zł do – zgodnie z art. 24 § 1 KW – 5.000 zł),
- w przypadku wykroczenia z art. 87 § 1a KW – sprawca podlega karze określonej w art. 87 § 1 KW, a zatem grozi mu alternatywnie kara aresztu (zgodnie z art. 19 KW – od 5 do 30 dni) albo kara grzywny (nie niższa niż 50 zł do – zgodnie z art. 24 § 1 KW – 5.000 zł),
- w przypadku wykroczenia z art. 87 § 2 KW – sprawcy czynu grozi alternatywnie kara aresztu od 5 do 14 dni albo kara grzywny (zgodnie z art. 24 § 1 KW – od 20 do 5.000 zł).
Od powyższych kar niejednokrotnie o wiele bardziej uciążliwy bywa zakaz prowadzenia pojazdów. Czasami prowadzi on wręcz do utraty uprawnień potrzebnych do bieżącego wykonywania pracy zawodowej.
Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz innych pojazdów niż mechaniczne
To, czy sąd orzeknie wobec sprawcy zakaz prowadzenia pojazdów, zależy od kwalifikacji czynu. Dla sprawcy nie jest więc bez znaczenia, z którego paragrafu w ramach art. 87 KW zostanie skazany!
W ramach środków karnych Kodeks wykroczeń przewiduje obowiązkowe orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów wobec sprawcy wykroczenia z art. 87 § 1 KW.
Natomiast wobec sprawcy wykroczenia z art. 87 § 1a i 2 KW sąd fakultatywnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów innych niż mechaniczne, co oznacza, że w tym przypadku sąd ma wybór i może orzec wskazany zakaz, lecz nie musi.
Co ważne, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzekany jest na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Biegnie od czasu wykonania obowiązku w postaci zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu, o ile dokument ten nie został zatrzymany w trakcie kontroli.
Jak uniknąć orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych?
W Kodeksie wykroczeń przewidziano możliwość odstąpienia przez sąd od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych za wykroczenie z art. 87 § 1 KW
Ten mechanizm został uregulowany w art. 39 § 1 KW, który stanowi, że:
W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można – biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy – zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego.
Przy ocenie, czy w danej sprawie zachodzi wypadek zasługujący na szczególne uwzględnienie, sąd będzie brał pod uwagę:
- okoliczności i charakter czynu m.in. miejsce i godzinę popełnienia czynu, stężenie alkoholu w chwili zatrzymania, czy podczas drugiego badania stężenie alkoholu wykazuje tendencję wzrostową czy malejącą itd.,
- właściwości i warunki osobiste obwinionego m.in. sposób życia/zachowanie przed oraz po popełnieniu wykroczenia, dotychczasową karalność, konsekwencje orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów dla obwinionego i jego rodziny itd.
Pamiętaj! Odstąpienie od wymierzenia środka karnego przez sąd jest sytuacją wyjątkową.
Aby móc skorzystać z tej instytucji należy już podczas przesłuchania w charakterze obwinionego sygnalizować chęć skazania bez przeprowadzania rozprawy wraz ze wskazaniem okoliczności przemawiających za odstąpieniem od wymierzenia środka karnego. W przypadku gdyby oskarżyciel publiczny we wniosku o ukaranie nie zawarł wniosku o odstąpienie od wymierzenia środka karnego, obwiniony może sam po wezwaniu na rozprawę lub zawiadomieniu o jej terminie, wystąpić z wnioskiem o skazanie w określony sposób – bez przeprowadzania rozprawy.
Zatrzymanie prawa jazdy za jazdę po alkoholu
Na wstępie należy wskazać, że do zatrzymania prawa jazdy dochodzi praktycznie w każdym przypadku, gdy u kierującego pojazdem w trakcie kontroli drogowej stwierdzono obecność alkoholu. Zatrzymania prawa jazdy dokonuje Policja, a następnie prokurator wydaje stosowne postanowienie.
Wówczas wielu kierowców zastanawia się, jak odzyskać prawo jazdy zabrane za jazdę po alkoholu.
Jedną z możliwości odzyskania zatrzymanego za jazdę po alkoholu prawa jazdy jest zaskarżenie do sądu postanowienia wydanego przez prokuratora. Termin na zaskarżenie wskazanego postanowienia to 7 dni licząc od dnia jego doręczenia.
Następnie w sądzie należy przedstawić argumentację przemawiającą za zwróceniem prawa jazdy, ze szczególnym uwzględnieniem okoliczności sprawy i sytuacji życiowej.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz