Testament to dokument, który pozwala na rozdysponowanie majątkiem zgodnie z wolą spadkodawcy na wypadek śmierci. Jeżeli testament jest ważny stanowi on podstawę dziedziczenia. Chociaż powinien być otwarty niezwłocznie po śmierci spadkodawcy, w polskim prawie nie ma sztywnego terminu który wskazuje na to, jaki jest ostateczny czas na otwarcie testamentu.
Kiedy powinno nastąpić otwarcie testamentu po śmierci spadkodawcy?
Otwarcie testamentu powinno nastąpić możliwie jak najszybciej po śmierci spadkodawcy. Zgodnie z art. 646 Kodeksu Postępowania Cywilnego, osoba, która posiada testament zmarłego powinna złożyć go w sądzie spadku lub u notariusza, gdy tylko dowie się o śmierci spadkodawcy.
Sąd albo notariusz otwiera i ogłasza testament, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy, tj.:
- akt zgonu;
- prawomocne postanowienie o stwierdzeniu zgonu;
- prawomocne postanowienie o uznaniu za zmarłego.
Niedotrzymanie obowiązku złożenia testamentu u notariusza lub w sądzie
Jeżeli osoba nie dotrzyma obowiązku złożenia testamentu u notariusza lub w sądzie, gdy dowie się o śmierci testatora, odpowie za wynikłe szkody m.in. finansowo. Za takie zachowanie sąd spadku może bowiem nałożyć na uchylającego się od obowiązku grzywnę w wysokości do 3 000 zł.
Czy odnaleziony po dłuższym czasie testament może zmienić ustalenia spadkowe?
Odnalezienie testamentu może wpłynąć na dysponowanie spadkiem:
- Ponowna procedura spadkowa – jeżeli testament zostanie odnaleziony po latach, po dokonanym podziale majątku, sąd może wszcząć ponowne postępowanie spadkowe.
- Ponowny dział spadku – sąd na nowo dzieli spadek między osoby, które zawarte są w testamencie.
- Utrata prawa do spadku – osoba, która dotychczas dysponowała spadkiem, a nie została wskazana w testamencie, traci do niego prawo do niego (zachowując ewentualne prawo do zachowku).
- Sprzedaż spadku przed ujawnieniem testamentu oznacza obowiązek rozliczenia – osoba, która sprzedała majątek będzie obowiązana zwrócić równowartość spadkobiercom wskazanym w testamencie, np. kwotę uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości.
W jaki sposób przebiega procedura otwarcia testamentu i jego ogłoszenie?
Procedura otwarcia i ogłoszenie testamentu wygląda następująco:
- Otwarcia i ogłoszenia testamentu sąd lub notariusz dokonuje wówczas, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy.
- Osoby zainteresowane nie są powiadamiane o terminie otwarcia testamentu. Mogą być one jednak obecne przy otwarciu testamentu.
- O dokonanym otwarciu i ogłoszeniu testamentu sąd spadku albo notariusz zawiadamia w miarę możności osoby, których dotyczą rozrządzenia testamentowe, oraz wykonawcę testamentu, tymczasowego przedstawiciela i kuratora spadku.
- Notariusz, powinien niezwłocznie powiadomić o tym sąd spadku, przesyłając odpis sporządzonego protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu.
👀 Kliknij, jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej i uregulować sprawy spadkowe w Polsce ⚖️
Czy testament może się przedawnić?
Testament nie ulega przedawnienia. Przepisy nie determinują, kiedy taki dokument traci ważność. Jeżeli przykładowo został on odnaleziony i otwarty po 10 latach, nadal stanowi on podstawę działu spadku.
🤓 Sprawdź 👉👉 Zachowek po rodzicach – ile wynosi i do ilu lat można się ubiegać? ⏳
Podsumowanie – Czas na otwarcie testamentu w sądzie spadku po śmierci spadkodawcy
✔️ Czas na otwarcie testamentu nie został sztywno określony.
✔️ Art. 646 KC nakłada na osobę, u której znajduje się testament, obowiązek, aby ta złożyła go u notariusza lub w sądzie spadku wtedy, gdy dowie się ona o śmierci spadkodawcy.
✔️ Na bezzasadnie uchylającego się od obowiązku złożenia testamentu może zostać nałożona grzywnę.
✔️ Zgodnie z art. 952 KC, jedną z dopuszczalnych form sporządzenia testamentu jest testament ustny.
✔️ W sytuacji, gdy brak jest testamentu, spadek dziedziczy się zgodnie z dziedziczeniem ustawowym. W takim przypadku uprawnione do spadku są osoby z pierwszej grupy spadkowej: małżonek i dzieci. Jeżeli zstępnych nie ma, zgodnie z art. 932 KC, majątek dziedziczą rodzice zmarłego.
✔️ Rozporządzenie majątkiem zmarłego następuje wyłącznie przez testament.
Źródło:
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
