Czy znieważenie z powodów narodowościowych (art. 257 KK) może stać się coraz częściej popełnianym przestępstwem? W ostatnich latach do Polski przyjechało wiele osób z innych krajów, które chciałyby ułożyć sobie życie nad Wisłą. Są wśród nich głównie Ukraińcy i Białorusini, jednakże można spotkać także przedstawicieli innych narodów. Mogą więc pojawić się konflikty. Kiedy w takich sytuacjach będziemy mogli mówić o znieważeniu z powodów narodowościowych? Zapraszam do artykułu na ten temat.
Potrzebujesz pomocy adwokata? A może chcesz pomóc bliskiej Ci osobie? Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii Adwokackiej (Adwokat Sprawy Karne). W trudnych sprawach reprezentuję klientów z całej Polski. Zapraszam do kontaktu.
Znieważenie z powodów narodowościowych – główne wnioski
- Znieważenie z powodów narodowościowych to przestępstwo polegające na znieważeniu grupy ludzi albo poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub naruszaniu nietykalności cielesną innej osoby z takich powodów.
- Przestępstwo to można popełnić jedynie z zamiarem bezpośrednim w sposób umyślny.
- Znieważenie z powodów narodowościowych może polegać na obrażaniu kogoś w sposób werbalny, jak i poprzez publikowanie obraźliwych treści w prasie lub Internecie, a także poprzez stosowanie różnych form przemocy.
- Sąd oceniając wszystkie okoliczności sprawy, może wymierzyć sprawcy karę do 3 lat pozbawienia wolności.
Znieważenie z powodów narodowościowych jako przestępstwo
Znieważenie z powodów narodowościowych jest przestępstwem na gruncie polskiego prawa karnego. Zostało ono stypizowane w art. 257 Kodeksu karnego (KK). Przepis ten posiada następujące brzmienie:
Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Przestępstwo, o którym mowa powyżej, można popełnić jedynie w sposób umyślny. Oznacza to, że jego sprawca musi mieć świadomość dotyczącą określonych cech pokrzywdzonego. Chodzi tutaj na przykład o jego rasę, narodowość bądź wyznanie.
Przeczytaj również: Znieważenie zwłok lub ograbienie grobu – przestępstwo z art. 262 KK
Świadomość cech ofiary
Co więcej, sprawca powinien również chcieć wywołania skutków swojego czynu, czyli znieważenia. Warto przywołać w tym miejscu stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie, które zostało wyrażone w wyroku z dnia 20 kwietnia 2015 roku (sygn. akt II AKa 26/15), zgodnie z którym:
występek z art. 257 KK można popełnić wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. Sprawca musi bowiem zarówno mieć świadomość określonych cech pokrzywdzonego (rasy, narodowości, wyznania czy bezwyznaniowości), jak i chcieć naruszenia jego godności właśnie i przede wszystkim z ich powodu. Istota powyższego czynu nie polega bowiem jedynie na samym znieważeniu, ale okazaniu osobom przeciwstawianym sobie przez sprawcę, charakteryzowanym jako «inne», ich niższości i zanegowaniu ich prawa do równego traktowania. Racją penalizacji jest tu przecież zwalczanie celowej, intencjonalnej wrogości o podłożu rasistowskim, nacjonalistycznym lub religijnym.
Na czym polega znieważenie?
Samo znieważenie polega na ubliżaniu komuś, obrażaniu kogoś. W praktyce przejawia się ono poprzez użycie obraźliwych słów wobec poszkodowanego lub wyśmiewaniu go. Takiego działania można dopuścić się nie tylko poprzez wypowiadanie obraźliwych słów, ale i poprzez wypowiedzi pisemne, a nawet okazywane gesty. Co jednak niezwykle istotne, aby dane zachowanie było przestępstwem, musi być ono dokonane w sposób publiczny.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 września 2021 roku (sygn. akt II AKa 95/21). Otóż w orzeczeniu tym stwierdzono, iż: działania «publicznie» nie należy utożsamiać z działaniem «w miejscu publicznym». Sprawca wtedy działa publicznie, gdy ze względu na miejsce działania, bądź okoliczności i sposób działania, jego zachowanie jest lub może być dostępne (dostrzegalne) dla nieokreślonej liczby osób, przy czym sprawca, mając świadomość tej możliwości, co najmniej na to się godzi.
Warto dodać jeszcze jedną rzecz. Mianowicie przestępstwo stypizowane w art. 257 KK ma charakter formalny. Oznacza to, że do popełnienia przestępstwa wystarczy samo wyrażenie się w sposób obraźliwy, dana osoba nie musi poczuć się w ten sposób urażona.
Jeżeli zaś chodzi o naruszenie nietykalności cielesnej, polega ono na dopuszczeniu się przez sprawcę aktu przemocy fizycznej względem pokrzywdzonego. Może to być na przykład uderzenie bądź oplucie.
Zastanówmy się teraz, jakie konkretne działania mogą wypełnić znamiona przestępstwa znieważenia z powodów narodowościowych.
Przeczytaj również: Co grozi za kradzież – art. 278 KK
Znieważenie z powodów narodowościowych – przykłady
Znieważenie z powodów narodowościowych może mieć różne postaci, jednakże istnieją trzy kategorie zachowań, które są spotykane najczęściej. Mianowicie chodzi tutaj o:
- używanie słów uznawanych za obraźliwe,
- stosowanie języka nienawiści w wypowiedziach pisemnych,
- a także o agresję fizyczną.
Podkreślono to w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (sygn. akt II AKa 192/18) w następujący sposób:
aby można było mówić o zachowaniach na tle rasistowskim, o jakich mowa w przepisie art. 257 KK, należy wykazać, że zachowania te miały bezpośredni związek z «innością» osób pokrzywdzonych, wynikającą z ich przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowości, bez konieczności wykazania, że oskarżeni mieli świadomość konkretnej, określonej narodowości pokrzywdzonych.
Użycia słów uznawanych powszechnie za obraźliwe można najłatwiej się dopuścić. Często z lekkomyślności lub w uniesieniu. Ma ono miejsce wówczas, gdy sprawca wykrzykuje wobec pokrzywdzonego słowa, które mają na celu jego poniżenie lub ośmieszenie pokrzywdzonego ze względu na jego przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jego bezwyznaniowości.
Znieważenia z powodów narodowościowych można dopuścić się również różnego rodzaju publikacje. W praktyce najczęściej spotykane jest znieważenie w prasie oraz w Internecie na łamach portali społecznościowych oraz blogów. Osoby, które publikują rozmaite wpisy, powinny więc uważać na ich treść oraz formę. Łatwo bowiem narazić się na odpowiedzialność karną, jeżeli ktoś nie potrafi być powściągliwym w języku.
Z kolei, gdy idzie o akty przemocy fizycznej lub psychicznej, mają one miejsce nierzadko podczas zgromadzeń o charakterze publicznym. Najlepszym tego przykładem są starcia z udziałem cudzoziemców, do których dochodzi niekiedy w trakcie ulicznych demonstracji. Co więcej, coraz częściej do przemocy dochodzi również w firmach, szkołach czy na uczelniach, co ma związek z tym, iż coraz więcej obcokrajowców żyje w Polsce i podejmuje tutaj aktywność zawodową i edukacyjną, co nie wszystkim się podoba. Pojawiają się więc wyzwiska, a niekiedy nawet przemoc fizyczna, co odbywa się niekiedy publicznie.
Sprawdź także: Użycie dokumentu poświadczającego nieprawdę – art. 273 KK
Znieważenie z powodów narodowościowych – kara
Zgodnie z art. 257 KK przestępstwo znieważenia z powodów narodowościowych jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.
Wymierzając karę, sąd zawsze bierze jednak pod uwagę okoliczności sprawy. Przede wszystkim chodzi tutaj o to, kiedy i gdzie doszło do znieważenia, jaką miało ono formę, a także jakie życie prowadził wcześniej sprawca.
Jeżeli bowiem jest to pierwszy czyn zabroniony, którego się on dopuścił, a ponadto wykazuje on skruchę, wówczas sąd może wymierzyć karę w zawieszeniu, a nawet odstąpić od wymierzenia kary. Co więcej, jeżeli okoliczności sprawy nie przemawiają za winą, postępowanie karne może zostać umorzone.
Znieważenie z powodów narodowościowych jest przestępstwem, które z całą pewnością może stać się coraz częściej popełnianym w najbliższym czasie. Od momentu rosyjskiej agresji na Ukrainę przybyło bowiem do Polski ponad 3 miliony uchodźców. Z czasem z pewnością pojawią się różnego rodzaju incydenty, które mogą stanowić przestępstwo na gruncie prawa karnego. Warto wiedzieć, że za popełnienie takiego czynu grozi nawet do 3 lat pozbawienia wolności.
Co więcej, w związku z serdecznością jaką Polacy okazują uchodźcom i troskę o pozytywne relacje między krajami, można podejrzewać, że przypadki znieważenia na tle narodowościowym będą karane ze szczególną surowością, a także nawet nagłaśniane w mediach. Dlatego sprawcy powinni podejść bardzo poważnie do stawianych im zarzutów i możliwie szybko nawiązywać współpracę z adwokatem.
Czy Ty lub Twój bliski potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Umów się na konsultację!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
UWAGA! W powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani jej substytutu. Nie może też stanowić inspiracji do obrony w procesie karnym. Jeśli jesteś oskarżony w sprawie karnej koniecznie skontaktuj się z adwokatem!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz