Chcesz się rozwieść, ale nie wiesz jak poradzić sobie z kwestią mieszkania? Wspólne mieszkanie po rozwodzie Cię przeraża? Żona (mąż) kazała Ci się wyprowadzić? W poniższym wpisie wyjaśnię Ci w jaki sposób sąd ureguluje zasady korzystania z Waszego wspólnego mieszkania po rozwodzie. Opiszę także czym różni się takie orzeczenie od orzeczenia o podział majątku.
Jeśli planujesz rozwód, to jestem w stanie Ci pomóc. Udzielam odpłatnych konsultacji dla klientów z całej Polski, w tym także online i telefonicznie. Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii (Adwokat Rozwodowy Poznań) oraz do kontaktu.
Wspólne mieszkanie po rozwodzie – sposób orzekania przez sąd
Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania jest obowiązkowym elementem każdego wyroku rozwodowego. Spójrzmy co mówi przepis art. 58 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego:
„Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.”
Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
Z orzeczeniem o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania będziesz mieć do czynienia zawsze wtedy, jeśli zajmujesz mieszkanie wraz z małżonkiem. Jeśli jednak już w chwili wniesienia sprawy o rozwód nie mieszkacie razem, to temat Cię nie dotyczy. Skoro jednak dotarłeś do tego wpisu, tzn., że nadal mieszkasz razem z żoną/mężem.
Przykład – ustalenie sytuacji mieszkaniowej, w przypadku gdy stronom przysługuje tytuł prawny do zajmowanego mieszkania:
Pani Ewa i pan Kacper zamieszkiwali dwupokojowe mieszkanie. Sąd w wyroku rozwodowym wskazał, że pani Ewa ma prawo do wyłącznego korzystania z pokoju o powierzchni 23 m² położonego po lewej stronie od wejścia do mieszkania, a pan Kacper ma prawo do wyłącznego korzystania z pokoju o powierzchni 21 m² położonego na wprost wejścia do mieszkania. Jednocześnie organ orzekający postanowił, że kuchnia łazienka oraz przedpokój pozostaną do wspólnego korzystania przez oboje byłych współmałżonków.
Zauważ, że sąd orzekając o sposobie korzystania mieszkania faktycznie rozdziela strony związku małżeńskiego w ramach ich mieszkania. Owe tymczasowe rozstrzygnięcie sądu wiąże się z wyznaczeniem oznaczonej części mieszkania na wspólny użytek, czy też na wyłączność małżonka. Orzeczenie sądu może zawierać nadto zakazy lub nakazy, zobowiązujące każdego z małżonków do
wskazanego zachowania.
Uwaga na orzecznictwo!
,,Celem wszystkich przewidzianych w § 2 art. 58 KRO form rozstrzygania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu rozwodzących się małżonków jest rozgraniczenie sfery ich uprawnień do tego mieszkania zmierzające – w miarę istniejących możliwości – do ich odseparowania. (uchwała SN z dnia 13 stycznia 1978 III CZP 30/77 OSNC 1978, nr 3, poz. 39.)
Wspólne mieszkanie po rozwodzie – jak długo?
Z założenia orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania ma charakter tymczasowy. Oznacza to, że powinno się ono utrzymać tak długo, jak długo małżonkowie korzystają ze wspólnego mieszkania. W praktyce trwa to do czasu, aż któreś z Was się wyprowadzi. Niemniej nie jest powiedziane, że jedno z Was musi się wyprowadzić.
W teorii orzeczenie może się więc utrzymać przez wiele lat, a nawet aż do śmierci jednego z Was. Na szczęście tego typu sytuacje należą do absolutnych rzadkości. W sukurs przychodzi zwykle podział majątku i eksmisja.
Przeczytaj również: Rozwód z alkoholikiem
Wspólne mieszkanie po rozwodzie a podział majątku wspólnego
Od orzeczenia o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie powinieneś odróżnić orzeczenie o podziale majątku wspólnego po rozwodzie.
Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania nie reguluje w ogóle Waszych spraw własnościowych. Określa ono jedynie, w jaki sposób będziecie użytkować mieszkanie, które wspólnie zajmujecie. Przecież jeśli żadne z Was nie może się wyprowadzić, to musicie ustalić jakieś „reguły gry”, aby nie doprowadzić do eskalacji konfliktu między Wami.
Tymczasem orzeczenie o podziale majątku wspólnego to rozstrzygnięcie o prawie własności do składników Waszego majątku, w tym także do mieszkania. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat podziału majątku zapraszam od wpisu poświęconemu temu zagadnieniu. Co więcej, orzeczenie o podziale majątku wspólnego może zapaść już w procesie rozwodowym, ale nie musi – jeśli sąd uzna, że wydanie takiego orzeczenia nadmiernie przedłużyłoby sprawę.
Uwaga!
Nawet jeśli sąd orzeknie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie, to i tak czeka Cię jeszcze uregulowanie spraw zw. z prawem własności tego mieszkania. A więc będziesz musiał przejść przez postępowanie o podział majątku wspólnego!
Czy ważne jest do kogo należy mieszkanie?
Nie, na etapie orzekania o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, kwestia własności nie jest istotna. W rozstrzygnięciu o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania ważne jest bowiem, aby uregulować kwestie mieszkaniowe między Wami, a nie kwestie własnościowe.
Dlatego nie jest ważne, czy mieszkacie w Waszym wspólnym mieszkaniu, w mieszkaniu stanowiącym odrębną własność jednego z Was, czy w mieszkaniu, które wynajmujecie. Tak naprawdę nie jest nawet ważne, czy mieszkacie u rodziców jednego z Was, nawet jeśli zamieszkujecie z nimi razem. Sąd rozstrzygnie kwestie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania nawet jeśli zamieszkujecie lokal „na dziko”, bez żadnego tytułu prawnego do nieruchomości.
Wniosek: Sąd orzeka o sposobie korzystania z mieszkania wspólnego, niezależnie od tytułu prawnego tj. prawa najmu, czy też współdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Zobacz także: Skutki wyprowadzki przed rozwodem
Uwaga na orzecznictwo!
,,Sąd w wyroku rozwodowym rozstrzyga o sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego przez małżonków mieszkania, nie ma znaczenia tytuł prawny do tego lokalu, jak również okoliczność, któremu z tych małżonków taki tytuł przysługuje. (...) Małżonek na podstawie rozstrzygnięcia o sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania nie uzyskuje bowiem prawa do lokalu, a jedynie faktyczną możliwość tymczasowego zamieszkiwania w tym lokalu w określony sposób.” (wyrok SO we Wrocławiu z dnia 17 czerwca 2015r., sygn. akt: II Ca 86/15)
Wniosek: Nie możesz upatrywać swojego tytułu prawnego do zamieszkiwania w nieruchomości byłego współmałżonka, w rozstrzygnięciu wyroku rozwodowego, co do możliwości korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania!
Kwestie własnościowe mogą się jednak okazać istotne już po rozwodzie. Małżonek, który zajmuje lokal bez tytułu prawnego – w szczególności, jeśli lokal ten należy do drugiego małżonka bądź jego rodziców – posiada zbliżony status prawny do lokatora w świetle przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów. Jednakże możliwa jest jego eksmisja. Wymaga to jednak wszczęcia odrębnego postępowania sądowego.
Przeczytaj także: Rozwód z Amerykaninem w Polsce
Kiedy sąd nie orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania?
Sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania:
- jeśli już od dawna nie korzystacie ze wspólnego mieszkania
- jeśli mieszkanie jest zbyt małe, aby je dzielić
- jeśli orzeknie o eksmisji małżonka.
Każdy z tych przypadków wyjaśnię poniżej.
1. Sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, jeśli już od dawna nie korzystacie ze wspólnego mieszkania
Jeśli więc już dawno ustało między Wami pożycie, mąż się wyprowadził i każde z Was mieszka u siebie, to nie ma potrzeby orzekać o sposobie korzystania z mieszkania, które w przeszłości (tzn. przed rozpadem związku) służyło Waszej rodzinie. Jeśli z tym mieszkaniem jest związana wspólność majątkowa, to trzeba podzielić prawo własności do tego mieszkania, ale to już inne postępowanie.
Sąd może jednak orzekać o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, jeśli tymczasowo nie mieszkacie razem, ale małżonek, który nie zajmuje wspólnego mieszkania planuje powrót. W praktyce tego typu sytuacje mają miejsce dość często.
Przykład:
Pani Ewa i Pan Kacper byli świeżo po rozwodzie. Byli małżonkowie zajmowali razem wspólny lokal. Pan Kacper posiadał taki tryb pracy, że przez większą część czasu przebywał poza mieszkaniem. Pracował on na kontrakcie w Niemczech. Mimo, że pan Kacper podczas pobytu w Niemczech nie mieszkał tymczasowo w lokalu z panią Ewą, planował on powrót. W tej sytuacji nadal mówimy o wspólnym mieszkaniu. Sąd w wyroku rozwodowym określił więc, jak pan Kacper i Pani Ewa mają ze wspólnego lokalu korzystać.
2. Sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, jeśli mieszkanie jest on zbyt małe, aby je dzielić
Jeśli więc zajmujecie mniejszą kawalarkę z aneksem to bardzo możliwe, że sąd odstąpi od orzekania o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania. Wówczas Wasza sytuacja lokalowa niewiele się zmieni od stanu sprzed orzeczenia rozwodu. Mieszkanie razem po rozwodzie nadal więc będzie problemem.
3. Orzeczenie o eksmisji małżonka
Takie sytuacje mają miejsce wówczas, gdy jeden z małżonków swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne mieszkanie po rozwodzie. Z taką sytuacją mamy do czynienia np. w razie problemów z alkoholem, narkotykami albo z przemocą domową w stosunku do drugiego z małżonków lub innych domowników. W tego typu przypadkach sąd bardziej troszczy się o słabszą stronę sporu, niż o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych małżonka, który stwarza problemy.
Uwaga!
Eksmisja małżonka nie jest jednak dopuszczalna wtedy, gdy lokal stanowi jego wyłączną własność! A więc wtedy, gdy lokal wchodzi do jego majątku osobistego. Niestety w takiej sytuacji prawo własności jest silniejsze niż naganne zachowanie małżonka.
Jak przykład podaję uchwałę SN z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 73/08:
W wyroku orzekającym rozwód nie można orzec eksmisji małżonka, któremu przysługuje lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, stanowiące jego majątek osobisty (art. 58 § 2 k.r.o.).
Sprawdź także – Rozwód za porozumieniem stron
Czy w czasie rozwodu jeden z małżonków powinien się wyprowadzić?
Polskie prawo nie przewiduje obowiązku jednego z małżonków do wyprowadzki w toku postępowania rozwodowego. Oboje małżonkowie mają prawo zamieszkiwania w lokalu wykorzystywanym na potrzeby ich rodziny. Dzieje się tak choćby nawet mieszkanie stanowiło wyłączną własność jednego z małżonków albo innych osób, np. teściów. Jeśli chciałbyś, aby Twój małżonek opuścił Wasze mieszkanie, to spakowanie go i „wyrzucenie za drzwi” może się okazać w dłuższym okresie mało skutecznym pomysłem. Lepszym rozwiązaniem jest eksmisja oparta na jednej z przesłanek eksmisyjnych przewidzianych przez prawo.
Jak wskazał SN w uchwale z 12 czerwca 2008 r., III CZP 41/08:
Sprawa o rozwód nie ma charakteru sprawy o opróżnienie lokalu.
Jeśli sam chciałbyś się wyprowadzić, to zalecamy ostrożność. W literaturze prawniczej wskazuje się bowiem, że w niektórych przypadkach wyprowadzka małżonka z mieszkania może stanowić przyczynę rozpadu pożycia małżeńskiego, a tym samym okoliczność przesądzającą o winie małżonka za rozpad związku. Sytuacja jest tym groźniejsza, jeśli planujesz przeprowadzkę do nowego partnera lub partnerki. W takich sytuacjach lepiej skontaktować się z prawnikiem i przeanalizować sprawę w oparciu na konkretnym stanie faktycznym. W niektórych sytuacjach wspólne mieszkanie w trakcie rozwodu może okazać się konieczne.
Czy małżonek winny rozpadu małżeństwa powinien się wyprowadzić po rozwodzie?
To zależy od tego na czym polegała wina i jak przeprowadzono postępowanie rozwodowe.
Jaki wpływ ma rodzaj winy na możliwość eksmisji? Otóż bezpośrednie skorelowanie eksmisji małżonka z jego winą za rozkład pożycia możliwe jest wtedy, gdy wina polega na nagannym postępowaniu, które uniemożliwia mieszkanie razem po rozwodzie. Jeśli więc małżonek jest alkoholikiem, a do tego nie stroni od przemocy – i właśnie te okoliczności przesądziły o jego winie – to jest to silna przesłanka eksmisyjna. Natomiast jeśli wina małżonka polega na zdradzie, to nie mamy jeszcze do czynienia z przesłanką eksmisyjną. Dzieje się tak, ponieważ zdrada – mimo iż sama w sobie jest naganna, nie wpływa jednak na bezpieczeństwo pozostałych domowników. Tym samym nie wpływa też na możliwość wspólnego zamieszkiwania małżonków.
Uwaga na orzecznictwo!
„Sam tylko konflikt między rozwiedzionym małżonkami nie może być uznany za nie przezwyciężalną obiektywną konieczność opuszczenia przez byłego małżonka swojego mieszkania spółdzielczego i zrezygnowania z niego, ani też nie może być uznane za uzasadnioną prawnie przyczynę nieprzyznania drugiemu z rozwiedzionych małżonków prawa nawet do części domu mieszkalnego, stanowiącego jego dorobek.” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1981 roku, III CRN 190/81)
Poza kwestią rodzaju winy kluczowe jest także to, w jaki sposób prowadzisz swoje postępowanie rozwodowe. W szczególności czy zażądałeś eksmisji małżonka w pozwie (lub w odpowiedzi na pozew). Jeśli mimo wystąpienia odpowiednich przesłanek nie wystąpiłeś z odpowiednim wnioskiem, to musisz liczyć się z tym, że sąd nie zrobi tego za Ciebie. W sprawach o rozwód więcej niż 50% sukcesu zależy od tego jak prowadzisz postępowanie.
Jak w praktyce wygląda podział mieszkania?
W czasie Waszej sprawy rozwodowej sąd ustali jakie macie warunki lokalowe. W szczególności, z ilu izb (jak to piszą prawnicy) składa się mieszkanie, kto je zamieszkuje i jak one są użytkowane. Sąd może orzec o sposobie korzystania z mieszkania wspólnego, kiedy małżonkowie zajmują mieszkanie wieloizbowe. Następnie sąd określi, z jakich pokojów mają korzystać poszczególni małżonkowie w ramach samodzielnego użytkowania, a jakie pomieszczenia są przeznaczone do wspólnego korzystania. Do tych ostatnich najczęściej zalicza się kuchnia i łazienka.
Wniosek: W orzeczeniu o sposobie korzystania z mieszkania wspólnego chodzi o faktyczne rozdzielenie byłych małżonków w ramach dotychczasowego mieszkania.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy:
„Już w początkowym stadium procesu sąd powinien w drodze wysłuchania stron zebrać stosowne informacje co do wspólnego mieszkania w szczególności co do liczby oraz rodzaju pomieszczeń i sposobu dotychczasowego ich wykorzystywania tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania oraz co do osób trzecich zamieszkałych wspólnie z małżonkami.” (uchwała SN z dnia 13 stycznia 1978r. III CZP 30/77 OSNC 1978, nr 3, poz. 39)
Sąd może także określić, w jakim stopniu każde z Was powinno uczestniczyć w uiszczaniu opłat za czynsz i media. Pamiętaj, że jeżeli Twój były współmałżonek uchyla się od płatności, możesz wytoczyć odrębne powództwo o zapłatę należnego udziału w opłatach.
Skutki orzeczenia o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
Jak już wspomniałam orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie, ma co do zasady tymczasowy charakter. Chodzi więc o osiągnięcia takiego stanu, w którym małżonkowie będą mieć uregulowane kwestie mieszkaniowe. Przynajmniej do czasu, aż nie zorganizują sobie nowych lokali. W praktyce tak to właśnie wygląda, że orzeczenie o wspólnym mieszkaniu, nie służy małżonkom do śmierci. Dalsze kroki podejmowane przez małżonków zależą od tego, czy mieszkanie, w którym ostatnio wspólnie zamieszkiwali należy do ich obojga, czy do jednego z nich.
Uwaga na orzecznictwo!
Skutki określenia w wyroku rozwodowym sposobu korzystania z mieszkania po rozwodzie:
„Określenie w wyroku rozwodowym na podstawie art. 58 § 2 k.r.o. sposobu korzystania z mieszkania po orzeczeniu rozwodu nie tworzy po stronie byłego małżonka samodzielnego tytułu prawnego, wyłączającego prawo właściciela do dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego.” (Wyrok SA w Krakowie z dnia 20 maja 2016 r., sygn. I ACa 206/16)
W przypadku, gdy zajmowane przez nich mieszkanie należało do ich majątku wspólnego, małżonkowie zwykle decydują się na postępowanie o podział majątku wspólnego. Alternatywą jest dalsze wspólne mieszkanie po rozwodzie z żoną/mężem.
Jeśli mieszkanie stanowi odrębną własność jednego z małżonków może on zmusić współmałżonka do wyprowadzenia się. W ostateczności możliwe jest założenie sprawy o eksmisję.
Rozwód a wspólne mieszkanie na kredyt to osobny temat. Jeśli Cię dotyczy, to zapraszam do artykułu Rozwód a kredyt hipoteczny.
Wspólne zamieszkiwanie po rozwodzie może być przyczyną jeszcze większych konfliktów. Wtedy istotny jest jak najszybszy podział majątku, co pomoże ustaleniu, komu przypada mieszkanie i rozwiązanie tego problemu. Jeżeli pojawia się problem konieczności wspólnego zamieszkiwania po rozwodzie, warto skorzystać z rady profesjonalnego pełnomocnika.
Mieszkanie po rozwodzie opłaty
W przypadku rozwodu, często problemem jest kwestia uregulowania opłat związanych z korzystaniem ze wspólnego mieszkania. Należy przy tym odróżnić 2 przypadki:
1. Gdy mieszkacie razem po rozwodzie we wspólnym lokalu.
W tym przypadku co do zasady opłaty powinny obciążać małżonków po połowie. W wyjątkowych wypadkach sąd może orzec o innych proporcjach w ponoszeniu opłat. Stanie się tak np., gdy jeden z małżonków prowadzi w tym lokalu działalność gospodarczą.
Przykład:
Pani Ewa i Pan Kacper wzięli rozwód, niemniej mieszkali razem we wspólnym lokalu. Zakładamy, że żaden z małżonków nie prowadzi w lokalu działalności gospodarczej. W tej sytuacji, byli małżonkowie powinni ponieść opłaty stale obciążające nieruchomość oraz koszt wynikający z bieżącego użycia po połowie.
2. Gdy tylko jedno z małżonków korzysta ze wspólnego mieszkania.
W takim przypadku dużo zależy od tego, jak do sprawy podejdzie sąd. Z reguły przyjmuje się jednak, że małżonka, który korzysta z mieszkania powinny obciążać opłaty eksploatacyjne (np. prąd, gaz, śmieci, woda). Pozostałe opłaty powinny obciążać majątków po połowie.
Odniosę to do konkretnego przypadku:
Pan Adam i Pani Justyna wzięli rozwód. Pan Adam wyprowadził się ze wspólnego domu, natomiast pani Justyna w nim została. Byłego współmałżonka od tego momentu nie interesowały opłaty związane z utrzymaniem domu wchodzącego w majątek wspólny. Wyszedł on z założenia, że w całości powinna ponosić należności pani Justyna, która w nim mieszka. Czy ma rację? Nie.
Wniosek: Od momentu uprawomocnia się wyroku rozwodowego do podzielenia wspólnego majątku współmałżonkowie są wspólnie zobowiązani do ponoszenia kosztów utrzymania mieszkania, które wchodzi do majątku wspólnego.
No dobrze, ale czy musisz płacić za wszystkie opłaty? Otóż nie. Podzielmy je na dwie grupy:
- Opłaty wynikające z bieżącego zużycia(np. śmieci, prąd, gaz, woda, ogrzewanie) – te opłaty obciążają tylko tego małżonka, który korzysta z nieruchomości.
- Opłat stale obciążających nieruchomość(np. podatki) – te opłaty obciążają proporcjonalnie obojga małżonków.
Przykład:
Pan Adam i Pani Justyna powinni ponieść proporcjonalnie opłaty stale obciążające nieruchomość (np. podatek od nieruchomości, ubezpieczenie). Natomiast sama Pani Justyna powinna pokryć koszt wynikające z bieżącego użycia. Co w przypadku, gdy pani Justyna samodzielnie pokryła wszystkie rachunki od rozwodu do podzielenia wspólnego majątku? Ma ona prawo żądać od byłego współmałżonka zwrotu połowy uiszczonych należności.
Ale uwaga! Takie rozliczenie wydatków może nastąpić tylko w sprawie o podział wspólnego majątku. Jeżeli spóźnisz się ze zgłoszeniem swojego roszczenia – nie wyciągniesz złotówki.
Wniosek: Sprawy o podział wspólnego majątku i rozliczenie kosztu utrzymania mieszkania idą ze sobą w parze!
Rozwód a mieszkanie męża (lub żony) – eksmisja jednego z małżonków
Bardzo często problemy związane z rozwodem wynikają z okoliczności, że mieszkanie należy wyłącznie do jednego z małżonków. Czy w takiej sytuacji sąd będzie orzekał o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, czy też będzie możliwa eksmisja drugiego z małżonków? Jak wyrzucić męża lub żonę z domu? Wszystkie te kwestie szczegółowo zostały opisane w artykule „Eksmisja po rozwodzie – eksmisja małżonka„.
W uzasadnieniu uchwały SN z 23.07.2008 r., sygn. III CZP 73/08, Sąd Najwyższy podkreślił, iż:
„Na podstawie określonej w art. 58 § 2 zdanie drugie k.r.o. eksmisja może być orzeczona tylko w razie rozwiązania małżeństwa, w następstwie czego rodzinne uprawnienie do mieszkania wygasa i małżonek staje się byłym współmałżonkiem małżonka wyłącznie uprawnionego, tracąc jednocześnie status współlokatora, a w konsekwencji staje się osobą, której nie przysługuje jakikolwiek – samoistny ani pochodny – tytuł prawny do mieszkania.”
Podział mieszkania
Zgodnie z art. 58 § 2 zd. 3 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – „Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.”
Istnieją 2 warunki takiego podziału:
- zgodny wniosek stron
- możliwość fizycznego podziału mieszkania, czy też przyznania mieszkania jednej ze stron
Organ orzekający w zależności od treści wniosku oraz okoliczności danej sprawy:
- orzeknie o podziale wspólnego mieszkania;
- przyzna mieszkanie jednej ze stron, jeżeli druga strona wyrazi zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego.
Przykład:
Pani Oldze i Panu Mieszkowi przysługiwało prawo najmu mieszkalnego znajdującego się w zasobach miasta. Podczas rozwodu oboje zgodnie wnieśli o przyznanie tego mieszkania pani Oldze, która faktycznie mieszkała tam wraz małoletnimi dziećmi. Natomiast Pan Mieszko zamieszkał w swoim rodzinnym domu oraz nie ubiegał się o dostarczanie mu lokalu zamiennego lub pomieszczenia zastępczego.
Pamiętaj, że co do zasady sprawa o podział majątku wspólnego toczy się w odrębnym postępowaniu – po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego!
Wspólne mieszkanie po rozwodzie a nieletnie dzieci
W tym kontekście należy zwrócić uwagę na art. 58 § 4 KRO. Przepis ten posiada następujące brzmienie:
Art. 58 § 4 KRO:
Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Wydając orzeczenie, sąd zobowiązany jest uwzględnić przede wszystkim potrzeby dzieci i tego z Was, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej. Podział mieszkania po rozwodzie a dzieci, to ważna kwestia dla sądu. Ustalając zasady korzystania z mieszkania będzie on kierował się ich dobrem. Sąd zwraca również uwagę na to, czy z zamieszkują z Wami inne osoby (np. rodzice, rodzeństwo któregoś z Was).
Jak wskazał Sąd Najwyższy:
,,Zasada ochrony dobra dziecka (...) nakazuje przyjąć, że dobro dziecka jest w każdym postępowaniu dotyczącym dziecka wartością pierwotną i nadrzędną, mającą podstawowe znaczenie we wszystkich sprawach dotyczących opieki nad nim. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że kierowanie się tą zasadą stanowi bezwzględny obowiązek prawny, odnoszący się do każdej indywidualnej decyzji stosowania i wykładni prawa.” (uchwała SN z dnia 22 listopada 2017 r., sygn. akt III CZP 78/17).
Wspólne mieszkanie po rozwodzie – rozstrzygnięcie dotyczące wspólnego mieszkania po rozwodzie – Podsumowanie
- Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania jest obowiązkowym elementem każdego wyroku rozwodowego.
- Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania ma charakter tymczasowy.
- Sąd orzeka o sposobie korzystania z mieszkania wspólnego niezależnie od tytułu prawnego.
- Polskie prawo nie przewiduje obowiązku jednego z małżonków do wyprowadzki w toku postępowania rozwodowego.
- W orzeczeniu o sposobie korzystania z mieszkania wspólnego chodzi o faktyczne rozdzielenie byłych współmałżonków w ramach dotychczasowego mieszkania.
- Sprawy o podział wspólnego majątku i rozliczenie kosztu utrzymania mieszkania idą ze sobą w parze.
Potrzebujesz pomocy radcy prawnego? Masz trudny rozwód?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach rozwodowych działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że rozwód to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz