Zmiana nazwiska dziecka na nazwisko ojczyma a alimenty

Po ponownym ślubie matki często pojawia się pytanie, czy dziecko może przyjąć nazwisko nowego męża matki oraz jaki wpływ będzie to miało na obowiązek alimentacyjny biologicznego ojca. Nadanie dziecku nazwiska ojczyma nie zmienia statusu prawnego dziecka – ojciec biologiczny pozostaje formalnie rodzicem z pełnią praw i obowiązków, w tym alimentacyjnych.

Spis treści ukryj

1 Zmiana nazwiska dziecka a alimenty – czy zmiana nazwiska dziecka na nazwisko ojczyma wpływa na obowiązek alimentacyjny?

2 Czy można zmienić nazwisko dziecka na nazwisko ojczyma?

3 Kiedy można zmienić dziecku nazwisko bez zgody ojca biologicznego?

4 Co w przypadku braku wyrażenia zgody na zmianę nazwiska dziecka przez ojca biologicznego?

5 Uzasadnienie wniosku o zmianę nazwiska dziecka – nazwisko ojczyma a biologiczny ojciec

6 Ile trwa zmiana nazwiska dziecka?

7 Zmiana nazwiska na nazwisko ojczyma – Podsumowanie

Zmiana nazwiska dziecka a alimenty – czy zmiana nazwiska dziecka na nazwisko ojczyma wpływa na obowiązek alimentacyjny?

Zmiana nazwiska dziecka na nazwisko ojczyma nie zwalnia biologicznego ojca z obowiązku alimentacyjnego. Ojciec pozostaje prawnym rodzicem, więc nadal ma obowiązek łożyć na utrzymanie dziecka, mimo zmiany nazwiska. Nie ma zatem potrzeby zmieniać orzeczenia o alimentach – obowiązek alimentacyjny trwa w dotychczasowym zakresie. Ewentualnie należy zaktualizować dane dziecka w dokumentach. Co ważne, nawet pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej nie uchyla tego obowiązku.

Nadanie dziecku nazwiska ojczyma nie rodzi obowiązku alimentacyjnego po stronie ojczyma. Zmiana nazwiska dziecka nie czyni męża matki prawnym ojcem dziecka. Nie jest to bowiem równoznaczne z przysposobieniem (adopcją), więc nie tworzy więzi prawnej między ojczymem a dzieckiem. W konsekwencji brak jest podstaw, aby zobowiązać ojczyma do alimentów. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sąd na mocy art. 144 § 1 KRO, odwołującego się do zasad współżycia społecznego, orzeknie inaczej.

Czy można zmienić nazwisko dziecka na nazwisko ojczyma?

Art. 90 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewiduje, że jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosiło takie samo nazwisko, jakie zgodnie z art. 88 KRO nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko. Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło 13 lat, jest potrzebna jego zgoda.

Natomiast gdy dziecko nosi nazwisko biologicznego ojca (lub dwuczłonowe po obojgu rodzicach), tryb uproszczony z art. 90 KRO nie ma zastosowania. Taka zmiana jest możliwa wówczas poprzez złożenie wniosku o zmianę nazwiska dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego wraz ze zgodą ojca albo w razie jej braku, z prawomocnym postanowieniem sądu opiekuńczego.

Kiedy można zmienić dziecku nazwisko bez zgody ojca biologicznego?

Zmiana nazwiska dziecka bez zgody ojca możliwa jest tylko w ściśle określonych sytuacjach:

gdy ojciec został pozbawiony władzy rodzicielskiej,
gdy ojciec nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych (np. ubezwłasnowolnienie),
gdy ojciec nie żyje,
gdy sąd opiekuńczy wydał prawomocne postanowienie zezwalające na zmianę nazwiska mimo braku zgody ojca.

👀✍️ Dowiedz się więcej 👉👉 Wniosek o zmianę nazwiska – uzasadnienie, wzór, przykłady 📃👧

Co w przypadku braku wyrażenia zgody na zmianę nazwiska dziecka przez ojca biologicznego?

Jeśli ojciec posiadający pełnię praw rodzicielskich stanowczo sprzeciwia się zmianie nazwiska dziecka, konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego. Sąd, uwzględniając dobro dziecka, może zezwolić na zmianę nazwiska. We wniosku należy wykazać, że zmiana nazwiska małoletniego dziecka na nazwisko ojczyma leży w interesie dziecka.

💡 Przykład – zmiana nazwiska, gdy dziecko nosi nazwisko ojca:

Matka dziecka, pani Anna, po rozwodzie wróciła do swojego panieńskiego nazwiska „Kowalska” i chce, aby jej 7-letni syn również je nosił, zamiast nazwiska ojca „Nowak”. Ojciec dziecka od lat nie utrzymuje z nim kontaktu, nie płaci alimentów i nie uczestniczy w jego wychowaniu, ale nie zgadza się na zmianę nazwiska. Pani Anna złożyła wniosek do sądu opiekuńczego, argumentując, że noszenie nazwiska nieobecnego ojca powoduje u syna dyskomfort i problemy z identyfikacją z rodziną, w której faktycznie się wychowuje. Sąd wydał postanowienie na korzyść matki dziecka, które zastępuje zgodę ojca. Kolejno może się ona udać do USC, aby dokonać zmiany nazwiska.

Uzasadnienie wniosku o zmianę nazwiska dziecka – nazwisko ojczyma a biologiczny ojciec

Wniosek o wyrażenie zgody na wystąpienie z wnioskiem przez matkę małoletniego do Urzędu Stanu Cywilnego o zmianę nazwiska małoletniego musi zawierać uzasadnienie, czyli wskazywać ważne powody dokonania zmiany. Najważniejsze jest zawsze dobro dziecka – trzeba wykazać, że zmiana leży w interesie małoletniego. Uzasadniając wniosek, warto:

opisać bieżącą sytuację dziecka;
wskazać, jak zmiana nazwiska pozytywnie na nie wpłynie;
poprzeć argumenty dowodami.

3 argumenty do uzasadnienia

Do argumentów uzasadniających zmianę nazwiska zaliczyć można m.in.:

Ujednolicenie nazwiska w obrębie rodziny – wspólne nazwisko matki, ojczyma (oraz przyrodniego rodzeństwa, jeśli jest) wzmacnia poczucie przynależności dziecka i zapobiega poczuciu bycia innym w rodzinie.
Brak więzi i kontaktu z ojcem biologicznym – gdy ojciec nie uczestniczy w wychowaniu, dziecko silniej identyfikuje się z ojczymem, przez co woli nosić jego nazwisko.
Wola samego dziecka – zwłaszcza starsze dziecko może pragnąć nosić to samo nazwisko co mama i ojczym, żeby nie wyróżniać się w szkole.

Ile trwa zmiana nazwiska dziecka?

Procedura zmiany nazwiska dziecka trwa w zależności od trybu. Jeśli dokonywana jest w trybie uproszczonym (oświadczenie w USC przy okazji ślubu matki z ojczymem), nowe nazwisko dziecka staje się skuteczne z chwilą wpisania zmiany do akt stanu cywilnego.

W postępowaniu administracyjnym decyzja kierownika USC zapada zwykle w ciągu miesiąca od złożenia wniosku, a w bardziej skomplikowanych sprawach może to potrwać do około 2 miesięcy. Przy braku zgody ojca, jeżeli potrzebna była zgoda sądu opiekuńczego, procedura wydłuży się o czas trwania postępowania sądowego (kilka dodatkowych miesięcy).

Zmiana nazwiska na nazwisko ojczyma – Podsumowanie

✔️ Zmianę nazwiska dziecka należy zgłosić w urzędzie stanu cywilnego. Kierownik USC jest organem właściwym do przyjęcia takiego oświadczenia lub rozpatrzenia wniosku.

✔️ Jeśli spełnione są warunki z art. 90 KRO, wystarczy złożyć z ojczymem zgodne oświadczenie przed kierownikiem USC – zwykle odbywa się to przy sporządzaniu aktu małżeństwa lub krótko po ślubie.

✔️ Polacy przebywający za granicą mogą złożyć wniosek za pośrednictwem konsulatu RP. Do podania trzeba dołączyć wymagane dokumenty, m.in. odpis aktu urodzenia dziecka, zgodę drugiego rodzica (o ile wymagana, lub postanowienie sądu), zgodę dziecka powyżej 13 lat oraz potwierdzenie opłaty skarbowej.

✔️ Jeżeli biologiczny ojciec nie wyraża zgody na zmianę nazwiska na nazwisko męża matki, wówczas konieczne jest, aby matka wystąpiła do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska. Postanowienie w tym zakresie zastępuje zgodę biologicznego ojca. Wówczas matka z takim postanowieniem może udać się do USC.

✔️ Jeżeli biologiczny ojciec dziecka nie figuruje w akcie urodzenia lub został pozbawiony władzy rodzicielskiej, jego zgoda na zmianę nazwiska dziecka na nazwisko ojczyma nie jest wymagana.

Źródło:

5/5

Autor

Marlena Słupińska

Adwokat

Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.