Każdy, kto podejmuje się prowadzenia działalności gospodarczej, wkłada w to wiele wysiłku. Z tego powodu przedsiębiorcy nie chcą, żeby kulisy ich działalności były znane innym podmiotom. Obawy przed przechwyceniem tajemnicy przedsiębiorstwa przez konkurencję są w pełni zrozumiałe. Warto więc wiedzieć, czym jest tajemnica przedsiębiorstwa oraz jak można ją chronić. O tym wszystkim dowiesz się z poniższego artykułu.
Jeśli potrzebujesz pomocy adwokata w zabezpieczeniu Twojej firmy, to jestem w stanie Ci pomóc. Moja Kancelaria od lat z sukcesami doradza osobom prowadzącym biznes. Udzielam także porad online oraz konsultacji telefonicznych dla klientów z całej Polski. Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą (OBSŁUGA PRAWNA FIRM) oraz do kontaktu.
Tajemnica przedsiębiorstwa – definicja
Tajemnica przedsiębiorstwa to bardzo często używane pojęcie. Ale co tak naprawdę się pod nim kryje?
Tajemnica przedsiębiorstwa to wszystkie dane dotyczące Twojej działalności, które nie są powszechnie znane ani dostępne na rynku. Chodzi o informacje dotyczące Twojej działalności gospodarczej, które:
- dotyczą organizacji bądź technologii Twojego przedsiębiorstwa,
- nie są być podane do wiadomości publicznej,
- są objęte obowiązkiem zachowania poufności.
W mojej praktyce niestety spotykałam już właścicieli firm, którzy niegdyś prowadzili świetnie prosperujący biznes, jednak go stracili. Padli ofiarami nieuczciwych pracowników, kontrahentów lub konkurencji. Niestety, ale nawet jeśli teraz Twój biznes ma się dobrze, to nie oznacza, że nie padnie ofiarą ataku.
Musisz podjąć więc wysiłek, aby ważne dla Ciebie informacje pozostały danymi niejawnymi. Możesz to zrobić poprzez stworzenie zabezpieczeń wewnętrznego systemu czy zawieranie umów o zachowaniu tajemnicy z kontrahentami.
Podsumujmy: tajemnicę stanowią wszystkie informacje o Twoim przedsiębiorstwie, którą mogą zapewnić Ci przewagę konkurencyjną i nie są przekazywane do wiadomości osób trzecich.
Przeczytaj również: Umowa o poufność wzór – jak napisać NDA
Tajemnica przedsiębiorstwa – przykłady
Tajemnicą Twojego przedsiębiorstwa mogą być zasadniczo wszystkie informacje, które mają wartość gospodarczą. Mogą one dotyczyć różnych obszarów prowadzonej przez Ciebie działalności – w tym danych klientów, informacji finansowych czy planów rozwoju Twojego przedsiębiorstwa.
Wśród przykładów informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa można wymienić:
- sposób organizacji pracy,
- biznesplany,
- stosowane procedury oraz metody produkcji,
- stosowane oprogramowanie oraz wewnętrzne systemy,
- technologie używane do produkcji
- przebieg prowadzonych negocjacji, zapytania ofertowe,
- plany sprzedaży,
- informacje o wynagrodzeniach pracowników,
- dane o klientach i metodach ich pozyskiwania,
- stawki, marże, polityka cenowa,
- dane o dostawcach i umowach z kontrahentami.
W praktyce sam musisz ocenić, jakie informacje są dla Ciebie newralgiczne. Z reguły będą to te dane, które dają Ci przewagę nad konkurencją. Niemal w 100% przypadków będą to dane dotyczące klientów i zasad, na jakich odbywa się sprzedaż. Niezwykle często będą to także informacje dotyczące produkcji, technologii do niej używanej i kontrahentów. Wspólnie ze swoim radcą prawnym lub adwokatem powinieneś ocenić, co jest dla Ciebie najcenniejsze i zastanowić się jak to zabezpieczyć.
Tajemnica przedsiębiorstwa – kogo dotyczy?
Wyjaśnijmy też, że ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa przysługuje każdemu przedsiębiorcy. Niezależnie, czy prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, czy spółkę osobową, możesz domagać się ochrony istotnych dla Twojej działalności informacji. To samo dotyczy także spółek kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnych).
W praktyce zagrożenie naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa i przejęcia części biznesu grozi ze strony:
- pracowników
- byłych pracowników
- konkurencji
- kontrahentów
Pracownicy i byli pracownicy zwykle wykorzystują wiedzę o klientach lub dostawcach po to, aby „iść na swoje”. Zwykle takie zachowania praktykowane są przez byłych pracowników, którzy wychodzą z firmy i zakładają własny biznes. Czasami jednak w ten sposób działają obecni pracownicy, którzy sukcesywnie wykradają wrażliwe dane i wykorzystują je na potrzeby konkurencyjnej firmy, często należącej do żony lub brata.
Bardzo często tajemnica przedsiębiorstwa jest też naruszana przez konkurencję lub kontrahentów. Zdarza się, że nasi oponenci uciekają się do szpiegostwa przemysłowego, jednak o wiele częściej starają się „wykraść” najcenniejszych pracowników, wraz z ich wiedzą o naszej firmie. Zagrożenie może czyhać także ze strony kontrahentów. Wiele firm po to wchodzi we współpracę z innymi firmami, by nauczyć się biznesu, zdobyć wiedzę o przedsiębiorstwie i finalnie przystąpić do ataku.
Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa przez jakikolwiek podmiot trzeci może rodzić jego odpowiedzialność za czyn nieuczciwej konkurencji. Dotyczy to wszystkich Twoich kontrahentów, pracowników, a także klientów – jeżeli zobowiążesz ich do zachowania poufności.
Pamiętaj, że strona przeciwna może udowodnić Ci, że dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa nie zostały przez Ciebie zabezpieczone i przez to stały się publicznie dostępne. Wówczas nie będziesz mógł pociągnąć jej do odpowiedzialności.
Zobacz również: Wdrożenie RODO w przedsiębiorstwie – nowe wyzwania.
Informacje poufne a tajemnica przedsiębiorstwa
Często słyszę pytanie, jaka jest różnica między informacjami poufnymi a tajemnicą przedsiębiorstwa? Otóż informacje poufne są ściśle związane z pojęciem tajemnicy przedsiębiorstwa. Pod tym pojęciem mieszczą się bowiem wszystkie dane, które objęte są zakazem ujawniania ich osobom spoza organizacji. Stanowią więc ścisły element pojęcia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Aby objąć informacje poufne ochroną, podejmij następujące kroki:
- w pierwszej kolejności zidentyfikuj wszystkie informacje mające wartość gospodarczą dla Twojego przedsiębiorstwa,
- następnie musisz stworzyć katalog danych, które obejmiesz obowiązkiem zachowania poufności oraz listę osób, które powinny mieć do nich dostęp.
Na końcu trzeba poinformować osoby, które będą miały dostęp do informacji poufnych o nałożonym obowiązku zachowania poufności. Musisz także wdrożyć odpowiednie zabezpieczenia:
- prawne (umowy o zachowaniu poufności – NDA, zakazie konkurencji, odpowiednie zredagowane umowy o pracę i kontrakty B2B),
- faktycznych (karty dostępu, szafy zamykane na klucz, zabezpieczenia na w ramach zasobów sieciowych)
- i technicznych (np. system wymagający haseł dostępu).
Informacje poufne objęte są taką samą ochroną, która przysługuje tajemnicy przedsiębiorstwa, o czym przeczytasz w dalszej części artykułu.
Sprawdź także: Zakaz konkurencji B2B
Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
Wszystkie dane stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa podlegają szczególnej ochronie. Osoba, która dopuści się ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, może być posądzona o czyn nieuczciwej konkurencji. Czynem nieuczciwej konkurencji jest bowiem ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Jeżeli Twój interes został naruszony poprzez ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa, możesz wystąpić do sądu przeciwko osobie, która dopuściła się tego naruszenia i zażądać od niej:
- zaniechania niedozwolonych działań oraz usunięcia ich skutków,
- naprawienia wyrządzonej szkody,
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
- czy też zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.
Warto też wiedzieć, że sąd może zobowiązać osobę, która zapłaty ujawniła tajemnicę Twojego przedsiębiorstwa do podania informacji o wydaniu wyroku w sprawie naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa do publicznej wiadomości np. w wybranej gazecie bądź na określonej stronie internetowej. Będzie to stanowiło ostrzeżenie dla wszystkich podmiotów nawiązujących relacje z osobą, która dopuściła się czynu nieuczciwej konkurencji.
Weź również pod uwagę, że możesz od strony przeciwnej domagać się naprawienia szkody przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Jej wysokość powinna być równa wynagrodzeniu, które otrzymałbyś tytułem udzielenia zgody osobom trzecim na korzystanie z informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Podsumowując – możesz żądać zaniechania wykorzystywania informacji poufnych przez stronę przeciwną, a nadto usunięcia negatywnych skutków, których doświadczyłeś z uwagi na ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa. Możesz domagać się odszkodowania bądź wydania korzyści, którą odniosła strona przeciwna dzięki wykorzystaniu Twoich informacji.
Jak widzisz, sformułowanie roszczenia z tytułu ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa nie będzie rzeczą łatwą. Jeżeli więc spotka Cię taka sytuacja, to zwróć się po poradę do profesjonalnego pełnomocnika. Adwokat bądź radca prawny podpowiedzą Ci, czego możesz domagać się w danych okolicznościach i zapłaty, jakiej kwoty będziesz mógł dochodzić.
Zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa
Jednym z najlepszych sposób na zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest skorzystanie z zabezpieczeń prawnych. Aby to zrobić, powinieneś w pierwszej kolejności zdefiniować te informacje, które powinny korzystać z zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Następnie powinieneś ustalić reguły dostępu i korzystania z tych danych. W tym celu możesz wdrożyć u siebie np. regulaminy dostępu do informacji poufnych. Dzięki temu, w razie ewentualnego sporu sędzia nie będzie mieć wątpliwości, co stanowiło tajemnicę Twojej firmy.
Wreszcie powinieneś tak zredagować umowy o pracę i współpracę (w tym z kontrahentami zewnętrznymi), aby ochronić Twoją firmę przed nieuczciwym skorzystaniem z dostępu do danych. To jeden z najlepszych sposobów na zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa.
Niestety, w praktyce przedsiębiorcy popełniają 2 kardynalne błędy:
- umowy o pracę z pracownikami tworzone są przez księgowych lub kadrowych. To prowadzi do niechlujstwa i nienależytego zabezpieczenia firmy.
- kontrakty z partnerami biznesowymi pisane są „na szybko”, aby jak najszybciej domknąć transakcję.
W takim środowisku trudno jest stworzyć warunki do odpowiedniego zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Tajemnica przedsiębiorstwa po ustaniu stosunku pracy
Do zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa i nieujawniania informacji poufnych zobowiązani są wszyscy Twoi pracownicy.
Co więcej, obowiązek zachowania tajemnicy trwa dalej mimo ustania stosunku pracy łączącego Ciebie oraz Twojego pracownika. Dlatego warto wspomnieć, iż nie ma żadnego limitu, przez jaki okres były pracownik powinien zachować w tajemnicy pozyskane informacje. Generalną zasadą jest, że będzie on zobowiązany do zachowania w tajemnicy tych informacji, dopóki nie zostaną one przez Ciebie powszechnie udostępnione.
Pamiętaj jednak, że pracownik będzie zobowiązany do zachowania w tajemnicy tylko tych informacji, w stosunku do których wyrazisz chęć zachowania ich w poufności. Dobrą praktyką jest dodanie do umowy o pracę klauzuli o zachowaniu poufności informacji, w której opiszesz, co stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa.
W umowie o pracę bądź w odrębnej umowie o zachowaniu poufności możesz także wskazać, jakie dane oraz w jakich okresach pracownik ma zachować w tajemnicy. Możesz także zastrzec, że ten obowiązek nie jest ograniczony w czasie.
Jeżeli masz wątpliwości, w jaki sposób poprawnie sformułować obowiązek zachowania poufności, skonsultuj się z adwokatem bądź radcą prawnym. Pomogą Ci dostosować zapisy umowne do rodzaju Twojej działalności.
Tajemnica przedsiębiorstwa a informacja publiczna
Podkreślmy jeszcze, że tajemnica przedsiębiorstwa to z definicji przeciwieństwo informacji publicznej. W pojęciu tajemnicy przedsiębiorstwa mieszczą się te informacje, które nie są publicznie dostępne. Powstaje więc pytanie: jak ma się to prawa do dostępu do informacji publicznej?
Wspomniany problem będzie Cię dotyczył, jeżeli:
- współpracujesz z podmiotami realizującymi zadania publiczne (np. z gminą),
- wykonujesz na ich rzecz umowy
- albo występujesz jako wykonawca w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Pamiętaj, że umowa zawarta przez podmiot realizujący zadania publiczne i każda informacja przekazywana w zakresie wykonania tej umowy, jest informacją publiczną – dlatego każdy, w tym również Twój konkurent, będzie mógł je poznać.
Jeżeli jednak zawrzesz w umowach odpowiednie zastrzeżenia, to nawet w przypadku realizacji zadań publicznych, możesz nie udzielać informacji podmiotom trzecim. Gdy ktoś w takiej sytuacji zwróci się do Ciebie z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, to możesz powołać się na tajemnicę przedsiębiorstwa.
Aby zabezpieczyć swoje interesy, zwróć się do adwokata lub radcy prawnego przed podpisaniem umowy z podmiotem realizującym zadania publiczne. Zadbają oni o to, żeby konkurenci nie otrzymali dostępu do danych stanowiących tajemnicę Twojego przedsiębiorstwa w ramach dostępu do informacji publicznej.
Podsumowanie
Tajemnica przedsiębiorstwa to temat bardzo skomplikowany, ale również niezwykle istotny z punktu widzenia każdego przedsiębiorcy. Aby zabezpieczyć swoją pozycję konkurencyjną, trzeba w odpowiedni sposób zdefiniować informacje poufne i w należyty sposób je zabezpieczyć.
Pamiętaj zatem o stosowaniu zabezpieczeń technicznych, fizycznych, ale również prawnych. Wszystkie istotne dokumenty przechowuj w szafach, do których tylko wybrane osoby dostaną dostęp. Cenne zasoby w systemach opatruj hasłem. Przede wszystkim zobowiązuj wszystkie osoby, które uzyskują ważne dla Ciebie informacje do zachowania ich w poufności.
Natomiast w sytuacji ujawnienia tajemnicy, trzeba reagować szybko. Ujawnienie danych może w bardzo krótkim czasie stać się dla przedsiębiorcy tragiczne w skutkach. Wykorzystanie tajemnicy przedsiębiorstwa może doprowadzić do podebrania firmie kluczowych klientów lub kontrahentów.
W związku z powyższym warto konsultować się z profesjonalnym pełnomocnikiem zarówno na etapie projektowania zabezpieczeń dla informacji poufnych oraz w momencie naruszenia tajemnicy. Adwokat lub radca prawny zabezpieczą Twoje interesy i wskażą Ci, jak uchronić się przed wyciekiem tajemnicy przedsiębiorstwa.
Potrzebujesz pomocy adwokata? Chcesz zabezpieczyć firmę?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że zabezpieczenie stabilności biznesu to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata. Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą – OBSŁUGA PRAWNA FIRM.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz