Odrzucenie spadku nie zawsze wynika z braku zainteresowania majątkiem po zmarłym – często to sposób na uniknięcie długów lub innych zobowiązań, które mogłyby obciążyć spadkobierców. Ważne jest przy tym, aby oświadczenie o odrzuceniu spadku złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Jaki jest termin na odrzucenie spadku przez spadkobiercę?
Zgodnie z art. 1015 § 1 KC masz sześć miesięcy na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Okres ten zaczyna biec od momentu dowiedzenia się o tytule swojego powołania do spadku – najczęściej jest to chwila, w której uzyskujesz pewną wiedzę o śmierci spadkodawcy i o tym, że jesteś jego spadkobiercą.
Od kiedy liczy się termin na odrzucenie spadku?
Sześciomiesięczny termin zwykle liczy się od dnia, w którym najbliżsi dowiedzieli się o śmierci bliskiej osoby i o tym, że są powołani do spadku. Dla współmałżonka, dzieci czy rodziców czas ten jest dość klarowny, bo najczęściej ich rola spadkobiercy wynika z dziedziczenia ustawowego. Jeśli zmarły zostawił testament, moment powzięcia informacji może przesunąć się na późniejszy termin – chociażby wtedy, gdy dowiadujemy się o testamencie dopiero w trakcie czynności notarialnych.
Niekiedy bliżsi krewni decydują się na odrzucenie spadku, przez co powołanie przechodzi na dalsze osoby z rodziny (np. wnuki lub rodzeństwo zmarłego). Takim spadkobiercom termin na złożenie własnego oświadczenia również biegnie od momentu, gdy dowiadują się o powołaniu. Jeśli przez długi czas nie wiedziały o śmierci spadkodawcy albo o tym, że bliżsi krewni odrzucili spadek, dopiero w chwili otrzymania wiarygodnej informacji włącza się licznik sześciu miesięcy.
👀 Sprawdź 👉👉Odrzucenie spadku a kolejność dziedziczenia ❌📜
Czy można przedłużyć termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku?
Co do zasady sześciomiesięcznego terminu nie przedłuża się. W szczególnych sytuacjach życiowych, np. kiedy nie mogłeś złożyć oświadczenia z powodu zdarzeń losowych, teoretycznie można próbować przywrócić termin, lecz wymaga to przekonujących argumentów i decyzji sądu. Tego typu działania nie dają jednak gwarancji sukcesu.
📌 Dowiedź się więcej👉👉 Kiedy długi przechodzą na rodzinę?👨👩👧👦📜⚖️
Przegapienie termin do odrzucenia spadku a przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Zgodnie z art. 1015 § 2 Kodeksu Cywilnego, brak złożenia oświadczenia w terminie sześciu miesięcy skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza z mocy prawa. Odpowiadasz wówczas za długi zmarłego tylko do wartości odziedziczonego majątku.
🧐 Ciekawostka
Wcześniej obowiązującą zasadą było, iż brak oświadczenia skutkował przyjęciem spadku wprost – co mogło skutkować koniecznością uregulowania wszystkich długów, nawet gdy przekraczały one wartość schedy. Obecnie prawo jest pod tym względem bardziej korzystne dla spadkobierców, ale nadal warto pilnować terminów, zwłaszcza jeśli spadek jest obciążony znacznymi wierzytelnościami.
Czy po upływie terminu da się uniknąć długów spadkowych?
Zwykle nie. Jeżeli przegapiłeś moment na formalne odrzucenie spadku, to musisz liczyć się z odpowiedzialnością za zobowiązania zmarłego – oczywiście w granicach wartości tego, co odziedziczyłeś.
Można jednak próbować udowodnić, że nie wiedziałeś o swojej roli spadkobiercy, co czasem daje szansę na przywrócenie terminu. Takie sytuacje są jednak wyjątkowe i wymagają interwencji sądu. W praktyce najlepiej nie zwlekać i od razu zareagować, kiedy istnieje podejrzenie, że spadkodawca zostawił długi.
Odrzucenie spadku krok po kroku
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem albo w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania spadkobiercy lub miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy.
- Po pierwsze, przygotuj podstawowe dokumenty takie jak akt zgonu czy dowód potwierdzający stopień pokrewieństwa ze zmarłym (np. akt urodzenia).
- Następnie złóż ustnie lub pisemne oświadczenie, że nie chcesz dziedziczyć po zmarłym.
😉 👇 Wskazówka
Warto dopilnować wszystkich formalności od razu, aby nie marnować cennego czasu.
Odrzucenie spadku przed notariuszem a odrzucenie spadku przed sądem
Masz wybór. Niektórzy decydują się na odrzucenie spadku u notariusza, zwłaszcza jeśli zależy im na szybszym przeprowadzeniu procedury. Inni wybierają drogę sądową, która bywa tańsza, ale może zająć więcej czasu, ponieważ każdorazowo czeka się na wyznaczenie terminu posiedzenia. Bez względu na to, którą opcję wybierzesz, ważne jest, żebyś zmieścił się w sześciu miesiącach.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Jeśli masz małoletnie dzieci, w ich imieniu także trzeba złożyć odrębne wnioski o odrzucenie spadku – w takiej sytuacji często niezbędna jest zgoda sądu rodzinnego. Wówczas bieg terminu do złożenia oświadczenia ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w tym przedmiocie.
Najczęściej popełniane błędy po podjęciu decyzji o odrzuceniu spadku – jak ich uniknąć?
Oto najczęściej popełniane błędy przy odrzuceniu spadku:
- Przede wszystkim brak zachowania terminu. Jeśli spóźnisz się choćby o dzień, automatycznie przyjmujesz spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
- Kolejnym błędem jest niekompletne oświadczenie – część osób nie dołącza wymaganych dokumentów lub mylnie uważa, że samo ustne stwierdzenie wystarczy. Zdarzają się też sytuacje, gdy ktoś ogranicza się do maila bądź listu wysłanego bez potwierdzenia odbioru. Takie formy nie mają charakteru wiążącego, bo oświadczenie musi być złożone w przewidzianej prawem procedurze.
💡 Przykład:
Pan Jan po śmierci wujka otrzymał informację, iż jest jedynym spadkobiercą. Początkowo nie przywiązywał do sprawy większej wagi, ponieważ myślał, że wujek zostawił jedynie stare mieszkanie na wsi. Okazało się natomiast, że lokum jest obciążone hipoteką przekraczającą jego wartość. Gdy Pan Jan zorientował się w rozmiarze zadłużenia i postanowił odrzucić spadek, od momentu śmierci upłynęło już 8 miesięcy. Próba przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia w sądzie nie powiodła się, ponieważ nie wykazał żadnych nadzwyczajnych przeszkód, które uniemożliwiałyby mu wcześniejsze działanie. W konsekwencji musiał przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza i uregulować część długów ciążących na nieruchomości.
Wnioski z tego przykładu są jasne – jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do stanu majątku lub długów osoby zmarłej, nie zwlekaj z podjęciem decyzji i formalnym załatwieniem sprawy. Pilnowanie 6-miesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku od dowiedzenia się o tytule swojego powołania ma kluczowe znaczenie! Dzięki temu unikniesz przykrych konsekwencji i uciążliwych postępowań, a jeśli sprawa jest bardziej złożona, warto zasięgnąć porady prawnika.
Przyjęcie i odrzuceniu spadku – Adwokat od prawa spadkowego Poznań
Wszędzie tam, gdzie pojawiają się wątpliwości co do stanu majątku zmarłego, kolejności dziedziczenia lub gdy istnieje ryzyko, że termin o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku mógł zostać przekroczony warto skorzystać z pomocy adwokata.
Adwokat pomoże Ci także w sprawach dotyczących małoletnich spadkobierców, dla których formalna zgoda sądu jest niezbędna. Jeżeli masz zatem jakiekolwiek wątpliwości dotyczące sprawy spadkowej i stwierdzenia nabycia spadku, czy też dotyczące biegu terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią Adwokacką.
Źródło:
- https://www.gov.pl/web/republikamoldawii/odrzucenie-lub-przyjecie-spadku
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-1015
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz