Wstęp
W wyroku rozwodowym sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, a także o kontaktach rodziców z dzieckiem. Powyższe stanowi obowiązkowy element wyroku rozwodowego. Orzeczenie o władzy rodzicielskiej i o kontaktach z dzieckiem często stanowi oś niezgody między małżonkami, których konflikt niestety nierzadko przenosi się na ten obszar. Musisz jednak pamiętać, że najlepsze dla późniejszych relacji z dzieckiem jak i dla dynamiki procesu rozwodowego będzie zawarcie porozumienia z małżonkiem.
W wyroku rozwodowym sąd okręgowy jest zobowiązany uwzględnić w pierwszej kolejności porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i o wykonywaniu kontaktów z dzieckiem. Porozumienie musi być zawarte na piśmie.
Porozumienie o wykonywaniu władzy rodzicielskiej powinno zawierać przede wszystkim informację któremu z rodziców powinna przysługiwać pełna władza rodzicielska. Oczywiście może ona przysługiwać także obojgu rodzicom. W przypadku, gdy rodzicie nie zamieszkają razem po rozwodzie (a tak dzieje się w znakomitej większości przypadków), porozumienie powinno wskazywać także miejsce stałego pobytu dziecka.
W dokumencie powinno wskazać się w jakich dniach i godzinach rodzić niemieszkający z dzieckiem odwiedza je w miejscu zamieszkania bądź zabiera je z miejsca zamieszkania. Uprawnienie jednego rodzica do odwiedzin dziecka bądź jego odbioru jest zarazem obowiązkiem drugiego z rodziców do umożliwiania tych kontaktów lub przynajmniej ich nieutrudniania. Porozumienie z reguły określa także z kim dziecko spędza ferie zimowe i wakacje, a także u kogo spędza poszczególne święta. W porozumieniu można także zamieścić uprawnienie jednego z rodziców do kontaktów z wykorzystanie środków telekomunikacyjnych, np. Skype’a. Jest to przydatne szczególnie gdy stopień rozwoju dziecka uniemożliwia samodzielne korzystanie z tego typu aplikacji.
Porozumienie powinno określać także, który z rodziców powinien podejmować decyzje w sprawach dotyczących dziecka. Chodzi zarówno o bieżące decyzje, nierzadko bagatelne, jak i kluczowe dot. wyboru szkoły, sposobu leczenia w razie choroby, zarządzania jego majątkiem, itp. Porozumienie może, a nawet powinno, określać także kwestie związane z alimentacją na rzecz dziecka i ponoszenia kosztów jego utrzymania i wychowania. Warto określić także sposób rozwiązywania sporów w sprawach dotyczących realizacji porozumienia.
Uregulowanie władzy rodzicielskiej przez sąd.
Jeśli rodzice nie dojdą do porozumienia w kwestii władzy rodzicielskiej i zasad wykonywania kontaktów, o powyższych okolicznościach orzeknie sąd. Zgodnie z prawem, władza rodzicielska powinna być wykonywana z uwzględnieniem dobra dziecka oraz interesu społecznego. Czym właściwie jest władza rodzicielska? Składa się ona z 3 zasadniczych uprawnień. Pierwszym z nich jest sprawowanie pieczy nad osobą dziecka. Drugim, zarządzanie jego majątkiem. Trzecim jest reprezentowanie dziecka, np. przed różnego rodzaju urzędami, instytucjami, placówkami medycznymi. Rodzic posiadający władzę rodzicielską decyduje więc o wszystkich sprawach związanych z dzieckiem.
Sąd rozwodowy może podjąć 3 rozstrzygnięcia zw. z wykonywaniem władzy rodzicielskiej:
- powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom
- powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców
- zawiesić wykonywania władzy rodzicielskiej bądź pozbawić władzy rodzicielskiej jednego lub obojgu rodziców.
Przyznanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom – jak pozornie mogłoby się wydawać najbardziej intuicyjne – nie jest zasadą. Sąd orzeka w taki sposób jedynie, jeśli ze zgodnym wnioskiem wystąpią rodzice. W przeciwnym wypadku sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców. W takim przypadku władza rodzicielska drugiego rodzica zostanie ograniczona do określonych obowiązków i uprawnień. Najdalej ingerującym orzeczeniem sądu w relacje między rodzicami i dziećmi jest zawieszenie bądź pozbawienie władzy rodzicielskiej. Z zawieszeniem władzy rodzicielskiej mamy do czynienia w razie przemijającej przeszkody w jej wykonywaniu leżącej po stronie jednego z rodziców. Natomiast pozbawienie władzy rodzicielskiej jest zwykle związane z trwałymi i głęboki problemami. Mogą się one wiązać np. z trwałą przeszkodą w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, z poważnymi nadużyciami władzy rodzicielskiej bądź z trwałym nieinteresowaniem się dzieckiem.
Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem jest prawem i obowiązkiem rodziców. Dlatego sąd rozpatrujący sprawę rozwodową orzeka o zasadach utrzymywania kontaktów z dzieckiem. W praktyce uregulowanie kontaktów z dzieckiem przybierze postać harmonogramu ustalonego przez sąd. Określa się w nim kiedy i na jakich zasadach rodzice będą widywać się z dziećmi, w jaki sposób utrzymywać będą korespondencję, gdzie dziecko będzie spędzać święta i wakacje, w jakie dni tygodnia dziecko jest przekazywane do rodzica, z którym nie mieszka, itp. Co istotne, rodzic u którego dziecko przebywa powinien ułatwić drugiemu z rodziców wykonywanie kontaktów. W tym celu powinien więc wyprawiać dziecko do drugiego z rodziców oraz udostępniać mu narzędzia do komunikacji (Skype, telefon).
Jeśli wymaga tego dobro dziecka, sąd może także ograniczyć utrzymywanie kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców, a w najdalej idących wypadkach nawet ich zakazać. W takim wypadku zakaz może obejmować nie tylko osobiste kontakty z dzieckiem, ale nawet prowadzenie z nim korespondencji lub rozmów telefonicznych.
Potrzebujesz pomocy? ZADZWOŃ POD 61 646 00 40 / 68 419 00 45 / 52 511 00 65
lub napisz na nasz email biuro@slupinska.eu
