Wypowiedzenie słów przysięgi małżeńskiej i wstąpienie w związek małżeński powoduje wiele skutków. Skoro czytasz mojego bloga to znaczy, że co najmniej kilku z nich bardzo żałujesz?. Zanim udasz się do adwokata rozwodowego lub radcy prawnego przeczytaj poniższy artykuł – skutki prawne zawarcia małżeństwa.
Prawa i obowiązki małżonków po zawarciu małżeństwa
W momencie wstąpienia w związek małżeński powstają szczególne prawa i obowiązki małżeńskie, które dotyczą każdego z małżonków. Każdy z małżonków przede wszystkim ma prawo do bycia traktowanym na równi ze swoim współmałżonkiem.
Małżonkowie są zobowiązani do wspólnego pożycia tzn. utrzymywania ze sobą więzi o charakterze duchowym, fizycznym i gospodarczym. Małżonkowie mają zaspokajać potrzeby każdego z nich w taki sposób, żeby ich stopa życiowa była jednakowa. Nawet jeśli więc spisałeś z żoną intercyzę, to nie może być tak, że spędzasz wakacje na Bali, a żona w Grudziądzu ?.
Między małżonkami powstaje również obowiązek wzajemnej pomocy, który dotyczy wspierania siebie nawzajem zarówno w wykonywaniu zwykłych czynności w gospodarstwie domowym, jak i pomocy w sytuacjach wyjątkowych. To wydaje się oczywiste, ale zdziwiłbyś się jak często w czasie spraw rozwodowych podnoszone są argumenty typu: „mąż nie pomagał w domu”, czy „żona nie gotowała”. Istnieje też obowiązek współdziałania dla dobra rodziny. Obejmuje to wszystkie czynności, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania rodziny.
Wspólność majątkowa
Najbardziej powinny zainteresować Cię skutki majątkowe zawarcia małżeństwa. Od momentu wstąpienia w związek małżeński z małżonkiem będzie łączyć Cię tzw. wspólność majątkowa – chyba że spisaliście intercyzę, o czym poniżej. Wspólność zakłada, że wszystko co nabędziecie w czasie trwania małżeństwa, będzie wspólne i wejdzie w skład majątku wspólnego.
W ramach wspólności majątkowej istnieje majątek wspólny oraz dwa niezależne majątki osobiste.
Majątek wspólny
Majątek wspólny małżonków obejmuje:
- wynagrodzenie za pracę i inne dochody z działalności zarobkowej osiągnięte przez każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego i majątków osobistych zarówno Twojego jak i małżonka,
- środki zgromadzonego przez każdego z małżonków na rachunku OFE (dopóki rząd Wam ich nie zabierze?) lub pracowniczego funduszu emerytalnego.
Majątek osobisty małżonków
Zapamiętaj, że w skład Twojego majątku osobistego wchodzą:
- przedmioty, które nabyłeś przed zawarciem związku małżeńskiego,
- rzeczy, które nabyłeś w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- przedmioty, które służą wyłączanie zaspokajaniu Twoich potrzeb osobistych (np. leki, kosmetyki, ubrania),
- prawa majątkowe, które przysługują Ci z tytułu innej wspólności łącznej (przede wszystkim ze spółki cywilnej),
- przedmioty, które uzyskasz z tytułu odszkodowania – za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za wyrządzoną Ci krzywdę. Zwróć jednak uwagę, że nie dotyczy to renty, która zostałaby Ci przyznana z tytułu poniesionej szkody, z powodu utraty zdolności do pracy zarobkowej albo zwiększenia się Twoich potrzeb,
- wierzytelności z tytułu Twojego wynagrodzenia za pracę lub innej podejmowanej przez Ciebie zarobkowej działalności,
- uzyskane nagrody za Twoje osobiste osiągnięcia (np. granty naukowe),
- prawa autorskie i prawa pokrewne oraz prawa własności przemysłowej przysługujące Ci jako twórcy,
- wszelkie przedmioty, które nabyłeś w zamian za wymienione wyżej składniki Twojego majątku osobistego (chyba że istnieje przepis, który stanowi inaczej).
Jak widzisz mimo posiadania majątku wspólnego z małżonkiem, zachowujesz wyłączne prawo do pewnych składników majątku. Trzeba jednak pamiętać, że dochody, które uzyskasz ze swojego osobistego majątku nie wejdą już w jego skład, ale staną się częścią majątku wspólnego.
Najważniejszym skutkiem wspólności majątkowej jest możliwość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Dlatego niejednej osobie rozwód służył już jako forma ucieczki przed komornikiem.
Intercyza a skutki małżeństwa
Warto też wspomnieć, że wspólność majątkowa powstanie w momencie wstąpienia w związek małżeński, chyba że wcześniej uregulujesz swoje stosunki majątkowe w inny sposób. Taką możliwość daje zawarcie intercyzy, czyli małżeńskiej umowy majątkowej.
Możemy wyróżnić następujące rodzaje intercyz:
- ustanawiającą rozdzielność majątkową,
- wprowadzającą rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków,
- intercyzę rozszerzającą lub ograniczającą ustawową wspólność majątkową.
Pamiętaj, że podpisanie intercyzy, która wprowadza rozdzielność majątkową bądź ograniczająca wspólność majątkową, zabezpiecza Twoje interesy nie tylko w trakcie trwania małżeństwa, ale także w czasie rozwodu.
Więcej na temat wpływu intercyzy na przebieg postępowania rozwodowego przeczytasz w artykule „Intercyza a rozwód”.
Wspólne opodatkowanie małżonków
Kolejnym ze skutków małżeństwa dla Twoich finansów, jest możliwość wspólnego opodatkowania z małżonkiem.
Jest to zastrzeżone dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) na zasadach ogólnych. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą i korzystasz z podatku liniowego, karty podatkowej bądź ryczałtu od dochodów ewidencjonowanych, nie możesz rozliczyć się z małżonkiem.
Jest kilka warunków, które trzeba spełnić by skorzystać z tej możliwości:
- małżeństwo musi trwać cały rok podatkowy,
- wspólność majątkowa musi istnieć cały rok podatkowy,
- należy złożyć odpowiednie oświadczenie.
Po pierwsze, musicie być małżeństwem przez cały rok. Rozwód i separacja wyłączają możliwość korzystania z tego rozwiązania. Po drugie, nie możecie podpisać intercyzy. Między Tobą a małżonkiem musi istnieć wspólność majątkowa – przez cały rok podatkowy. Jeżeli więc wzięliście ślub w połowie roku, ze wspólnego opodatkowania skorzystacie dopiero po upływie całego roku podatkowego. Po trzecie, musicie złożyć oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu, zaznaczając odpowiednie pole w deklaracji PIT. Jeśli chciałbyś się dowiedzieć więcej, to zapraszam na konsultacje do naszych Księgowych.
Wspólne opodatkowanie – kiedy się opłaca?
Każdy z małżonków osobno korzysta z ulg i odliczeń, a podatek płaci jako podwójną kwotę podatku ustalonego od połowy łącznej kwoty dochodów małżonków.
Wspólne opodatkowanie korzystne jest tylko w przypadku, gdy jeden z małżonków zarabia na tyle dużo, że jego przychody spowodowałyby wejście do podatku obliczanego według wyższej stawki (z 18% na 32%), a drugi małżonek zarabia mniej. Jeżeli połowa łącznej kwoty ich dochodów pozwoli na skorzystanie ze stawki 18%, opłaca się opodatkować wspólnie.
Małżeństwo a dziedziczenie
Wstąpienie w związek małżeński powoduje jeszcze jeden bardzo istotny skutek. Ty i Twój małżonek będziecie po sobie wzajemnie dziedziczyć.
Dziedziczenie beztestamentowe
Jeżeli Twój małżonek nie spisze testamentu, będziesz w pierwszym kręgu osób, które będą po nim dziedziczyć.
Jeżeli macie dzieci, będziesz dziedziczyć po małżonku w zbiegu z nimi. Dzieci dziedziczą w częściach równych. Pamiętaj, że należna Ci część spadku nie może być mniejsza niż ¼, niezależnie od tego ile macie dzieci. Jeżeli, któreś z Waszych dzieci nie dożyje otwarcia spadku, wówczas w jego miejsce wejdą Wasze wnuki.
Jeżeli nie macie dzieci, będziesz dziedziczyć po małżonku w zbiegu z teściami. Wówczas należna Ci część spadku wyniesie ½. Jeżeli któryś z rodziców małżonka nie dożyje otwarcia spadku, to w jego miejsce wstąpi jego rodzeństwo.
Zachowek między małżonkami
Zauważ też, że jeżeli małżonek nie uwzględni Cię w sporządzonym przez siebie testamencie, z mocy ustawy przyznany będzie Ci zachowek. Wynosi on zawsze połowę należnej części majątku, którą dostałbyś, gdyby nie spisano testamentu.
Dla przykładu: jeżeli macie 3 dzieci, a Twój małżonek w testamencie zapisze majątek tylko dzieciom, należny Ci zachowek wyniesie 1/8 majątku (połowę z ¼ majątku, którą dostałbyś w wyniku dziedziczenia ustawowego).
Małżeństwo a obowiązek alimentacyjny
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje obowiązek współdziałania dla dobra rodziny. Obowiązek ten dotyczy całej rodziny i indywidualnych potrzeb drugiego małżonka. Myślisz, że to frazesy, z których nic praktycznego nie wynika? No to popatrz. Otóż niekiedy te frazesy mogą przeobrazić się w konieczność płacenia alimentów na Twojego małżonka.
Przesłankami zasądzenia alimentów na rzecz małżonka w czasie trwania małżeństwa są:
- usprawiedliwione potrzeby uprawnionego małżonka,
- większe zarobkowe i majątkowe możliwości małżonka zobowiązanego do zapłaty alimentów.
Małżonkiem uprawnionym do żądania alimentów w czasie trwania małżeństwa jest więc ten małżonek, którego możliwości zarobkowe uległy zmniejszeniu (np. na skutek rezygnacji z pracy zarobkowej na rzecz prowadzenia gospodarstwa domowego).
Jeżeli więc Twój małżonek uchyla się od współdziałania dla dobra rodziny, możesz wystąpić do sądu o zasądzenie alimentów na Twoją rzecz. W takiej sytuacji zwróć się do adwokata lub radcy prawnego. Niestety podczas mojej praktyki w Poznaniu nierzadko trafiają mi się klienci, którzy mimo biegłości w korzystaniu z Google’a łamią sobie zęby na procedurze cywilnej. To żaden wstyd skorzystać w trakcie trwania postępowania sądowego z pomocy adwokata lub radcy prawnego.
Natomiast o alimentach po rozwodzie więcej przeczytasz we wpisie: „Alimenty na mnie lub na dzieci”.
Informacje o stanie zdrowia w szpitalu
Szczególnie warto zwrócić uwagę, że wbrew powszechnie znanej opinii wstąpienie w związek małżeński nie gwarantuje możliwości uzyskania informacji o stanie zdrowia małżonka w trakcie jego pobytu w szpitalu.
Dorosły, przytomny pacjent musi bowiem wyrazić zgodę na informowanie innych osób o jego stanie zdrowia, może też z takiego prawa nie skorzystać. Lekarz nie ma więc obowiązku, a nawet ma zakaz udzielenia informacji o pacjencie nawet osobie najbliższej, w tym współmałżonkowi, jeśli pacjent nie wyrazi na to jednoznacznej zgody.
Tylko jeżeli pacjent jest nieprzytomny lub nie jest w stanie zrozumieć przekazanych mu informacji, lekarz o jego stanie zdrowia poinformuje osoby bliskie – w tym współmałżonka.
Podsumowanie
Jak mogłeś zauważyć, małżeństwo wywołuje wiele skutków na różnych płaszczyznach. Wiele z nich dotyczy majątku.
Dlatego jeżeli w małżeństwie źle się dzieje, warto reagować zawczasu. W ten sposób da się w jak najlepszy sposób zabezpieczyć swoje interesy – szczególnie te majątkowe. Pamiętaj, że do rozwodu trzeba się dobrze przygotować. Dlatego rozważając rozstanie, skontaktuj się z profesjonalnym pełnomocnikiem, najlepiej adwokatem rozwodowym lub radcą prawnym. Jeśli jesteś z takich miejscowości jak: Poznań, Grudziądz, Świecie, Tuchola lub Chełmno – bardzo chętnie Ci pomogę.
Potrzebujesz pomocy adwokata? Masz trudny rozwód?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach rozwodowych działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że rozwód to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Mam pytanie jeśli mój małżonek mie mieszka 3lata z nami to dostane alimenty ty na dziecko i na mnie