Wypowiedzenie słów przysięgi małżeńskiej i wstąpienie w związek małżeński powoduje wiele skutków. Skoro czytasz mojego bloga to znaczy, że co najmniej kilku z nich bardzo żałujesz?. Zanim udasz się do adwokata rozwodowego lub radcy prawnego przeczytaj poniższy artykuł – skutki prawne zawarcia małżeństwa.
Potrzebujesz konsultacji związanych z rozwodem lub alimentami? Doradzam klientom z całej Polski, w tym także online lub telefonicznie. Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą (Adwokat Rozwody Poznań) oraz do kontaktu!
Prawa i obowiązki małżonków po zawarciu małżeństwa
W momencie wstąpienia w związek małżeński powstają szczególne prawa i obowiązki małżeńskie, które dotyczą każdego z małżonków. Każdy z małżonków przede wszystkim ma prawo do bycia traktowanym na równi ze swoim współmałżonkiem.
Małżonkowie są zobowiązani do wspólnego pożycia tzn. utrzymywania ze sobą więzi o charakterze duchowym, fizycznym i gospodarczym. Małżonkowie mają zaspokajać potrzeby każdego z nich w taki sposób, żeby ich stopa życiowa była jednakowa. Nawet jeśli więc spisałeś z żoną intercyzę, to nie może być tak, że spędzasz wakacje na Bali, a żona w Grudziądzu ?.
Między małżonkami powstaje również obowiązek wzajemnej pomocy, który dotyczy wspierania siebie nawzajem zarówno w wykonywaniu zwykłych czynności w gospodarstwie domowym, jak i pomocy w sytuacjach wyjątkowych. To wydaje się oczywiste, ale zdziwiłbyś się jak często w czasie spraw rozwodowych podnoszone są argumenty typu: „mąż nie pomagał w domu”, czy „żona nie gotowała”. Istnieje też obowiązek współdziałania dla dobra rodziny. Obejmuje to wszystkie czynności, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania rodziny.
Przeczytaj również: Jakie są skutki wyprowadzki przed rozwodem. Opuszczenie domu przed rozwodem.
Wspólność majątkowa
Najbardziej powinny zainteresować Cię skutki majątkowe zawarcia małżeństwa. Od momentu wstąpienia w związek małżeński z małżonkiem będzie łączyć Cię tzw. wspólność majątkowa – chyba że spisaliście intercyzę, o czym poniżej. Wspólność zakłada, że wszystko co nabędziecie w czasie trwania małżeństwa, będzie wspólne i wejdzie w skład majątku wspólnego.
W ramach wspólności majątkowej istnieje majątek wspólny oraz dwa niezależne majątki osobiste.
Majątek wspólny
Majątek wspólny małżonków obejmuje:
- wynagrodzenie za pracę i inne dochody z działalności zarobkowej osiągnięte przez każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego i majątków osobistych zarówno Twojego jak i małżonka,
- środki zgromadzonego przez każdego z małżonków na rachunku OFE (dopóki rząd Wam ich nie zabierze?) lub pracowniczego funduszu emerytalnego.
Majątek osobisty małżonków
Zapamiętaj, że w skład Twojego majątku osobistego wchodzą:
- przedmioty, które nabyłeś przed zawarciem związku małżeńskiego,
- rzeczy, które nabyłeś w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- przedmioty, które służą wyłączanie zaspokajaniu Twoich potrzeb osobistych (np. leki, kosmetyki, ubrania),
- prawa majątkowe, które przysługują Ci z tytułu innej wspólności łącznej (przede wszystkim ze spółki cywilnej),
- przedmioty, które uzyskasz z tytułu odszkodowania – za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za wyrządzoną Ci krzywdę. Zwróć jednak uwagę, że nie dotyczy to renty, która zostałaby Ci przyznana z tytułu poniesionej szkody, z powodu utraty zdolności do pracy zarobkowej albo zwiększenia się Twoich potrzeb,
- wierzytelności z tytułu Twojego wynagrodzenia za pracę lub innej podejmowanej przez Ciebie zarobkowej działalności,
- uzyskane nagrody za Twoje osobiste osiągnięcia (np. granty naukowe),
- prawa autorskie i prawa pokrewne oraz prawa własności przemysłowej przysługujące Ci jako twórcy,
- wszelkie przedmioty, które nabyłeś w zamian za wymienione wyżej składniki Twojego majątku osobistego (chyba że istnieje przepis, który stanowi inaczej).
Jak widzisz mimo posiadania majątku wspólnego z małżonkiem, zachowujesz wyłączne prawo do pewnych składników majątku. Trzeba jednak pamiętać, że dochody, które uzyskasz ze swojego osobistego majątku nie wejdą już w jego skład, ale staną się częścią majątku wspólnego.
Najważniejszym skutkiem wspólności majątkowej jest możliwość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Dlatego niejednej osobie rozwód służył już jako forma ucieczki przed komornikiem.
Intercyza a skutki małżeństwa
Warto też wspomnieć, że wspólność majątkowa powstanie w momencie wstąpienia w związek małżeński, chyba że wcześniej uregulujesz swoje stosunki majątkowe w inny sposób. Taką możliwość daje zawarcie intercyzy, czyli małżeńskiej umowy majątkowej.
Możemy wyróżnić następujące rodzaje intercyz:
- ustanawiającą rozdzielność majątkową,
- wprowadzającą rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków,
- intercyzę rozszerzającą lub ograniczającą ustawową wspólność majątkową.
Pamiętaj, że podpisanie intercyzy, która wprowadza rozdzielność majątkową bądź ograniczająca wspólność majątkową, zabezpiecza Twoje interesy nie tylko w trakcie trwania małżeństwa, ale także w czasie rozwodu.
Więcej na temat wpływu intercyzy na przebieg postępowania rozwodowego przeczytasz w artykule „Intercyza a rozwód”.
Wspólne opodatkowanie małżonków
Kolejnym ze skutków małżeństwa dla Twoich finansów, jest możliwość wspólnego opodatkowania z małżonkiem.
Jest to zastrzeżone dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) na zasadach ogólnych. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą i korzystasz z podatku liniowego, karty podatkowej bądź ryczałtu od dochodów ewidencjonowanych, nie możesz rozliczyć się z małżonkiem.
Jest kilka warunków, które trzeba spełnić by skorzystać z tej możliwości:
- małżeństwo musi trwać cały rok podatkowy,
- wspólność majątkowa musi istnieć cały rok podatkowy,
- należy złożyć odpowiednie oświadczenie.
Po pierwsze, musicie być małżeństwem przez cały rok. Rozwód i separacja wyłączają możliwość korzystania z tego rozwiązania. Po drugie, nie możecie podpisać intercyzy. Między Tobą a małżonkiem musi istnieć wspólność majątkowa – przez cały rok podatkowy. Jeżeli więc wzięliście ślub w połowie roku, ze wspólnego opodatkowania skorzystacie dopiero po upływie całego roku podatkowego. Po trzecie, musicie złożyć oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu, zaznaczając odpowiednie pole w deklaracji PIT. Jeśli chciałbyś się dowiedzieć więcej, to zapraszam na konsultacje do naszych Księgowych.
Sprawdź także – Sprawa rozwodowa jak się zachować
Wspólne opodatkowanie – kiedy się opłaca?
Każdy z małżonków osobno korzysta z ulg i odliczeń, a podatek płaci jako podwójną kwotę podatku ustalonego od połowy łącznej kwoty dochodów małżonków.
Wspólne opodatkowanie korzystne jest tylko w przypadku, gdy jeden z małżonków zarabia na tyle dużo, że jego przychody spowodowałyby wejście do podatku obliczanego według wyższej stawki (z 18% na 32%), a drugi małżonek zarabia mniej. Jeżeli połowa łącznej kwoty ich dochodów pozwoli na skorzystanie ze stawki 18%, opłaca się opodatkować wspólnie.
Małżeństwo a dziedziczenie
Wstąpienie w związek małżeński powoduje jeszcze jeden bardzo istotny skutek. Ty i Twój małżonek będziecie po sobie wzajemnie dziedziczyć.
Dziedziczenie beztestamentowe
Jeżeli Twój małżonek nie spisze testamentu, będziesz w pierwszym kręgu osób, które będą po nim dziedziczyć.
Jeżeli macie dzieci, będziesz dziedziczyć po małżonku w zbiegu z nimi. Dzieci dziedziczą w częściach równych. Pamiętaj, że należna Ci część spadku nie może być mniejsza niż ¼, niezależnie od tego ile macie dzieci. Jeżeli, któreś z Waszych dzieci nie dożyje otwarcia spadku, wówczas w jego miejsce wejdą Wasze wnuki.
Jeżeli nie macie dzieci, będziesz dziedziczyć po małżonku w zbiegu z teściami. Wówczas należna Ci część spadku wyniesie ½. Jeżeli któryś z rodziców małżonka nie dożyje otwarcia spadku, to w jego miejsce wstąpi jego rodzeństwo.
Zachowek między małżonkami
Zauważ też, że jeżeli małżonek nie uwzględni Cię w sporządzonym przez siebie testamencie, z mocy ustawy przyznany będzie Ci zachowek. Wynosi on zawsze połowę należnej części majątku, którą dostałbyś, gdyby nie spisano testamentu.
Dla przykładu: jeżeli macie 3 dzieci, a Twój małżonek w testamencie zapisze majątek tylko dzieciom, należny Ci zachowek wyniesie 1/8 majątku (połowę z ¼ majątku, którą dostałbyś w wyniku dziedziczenia ustawowego).
Przeczytaj także: Świadek w sprawie rozwodowej z orzeczeniem o winie
Małżeństwo a obowiązek alimentacyjny
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje obowiązek współdziałania dla dobra rodziny. Obowiązek ten dotyczy całej rodziny i indywidualnych potrzeb drugiego małżonka. Myślisz, że to frazesy, z których nic praktycznego nie wynika? No to popatrz. Otóż niekiedy te frazesy mogą przeobrazić się w konieczność płacenia alimentów na Twojego małżonka.
Przesłankami zasądzenia alimentów na rzecz małżonka w czasie trwania małżeństwa są:
- usprawiedliwione potrzeby uprawnionego małżonka,
- większe zarobkowe i majątkowe możliwości małżonka zobowiązanego do zapłaty alimentów.
Małżonkiem uprawnionym do żądania alimentów w czasie trwania małżeństwa jest więc ten małżonek, którego możliwości zarobkowe uległy zmniejszeniu (np. na skutek rezygnacji z pracy zarobkowej na rzecz prowadzenia gospodarstwa domowego).
Jeżeli więc Twój małżonek uchyla się od współdziałania dla dobra rodziny, możesz wystąpić do sądu o zasądzenie alimentów na Twoją rzecz. W takiej sytuacji zwróć się do adwokata lub radcy prawnego. Niestety podczas mojej praktyki w Poznaniu nierzadko trafiają mi się klienci, którzy mimo biegłości w korzystaniu z Google’a łamią sobie zęby na procedurze cywilnej. To żaden wstyd skorzystać w trakcie trwania postępowania sądowego z pomocy adwokata lub radcy prawnego.
Natomiast o alimentach po rozwodzie więcej przeczytasz we wpisie: „Alimenty na mnie lub na dzieci”.
Informacje o stanie zdrowia w szpitalu
Szczególnie warto zwrócić uwagę, że wbrew powszechnie znanej opinii wstąpienie w związek małżeński nie gwarantuje możliwości uzyskania informacji o stanie zdrowia małżonka w trakcie jego pobytu w szpitalu.
Dorosły, przytomny pacjent musi bowiem wyrazić zgodę na informowanie innych osób o jego stanie zdrowia, może też z takiego prawa nie skorzystać. Lekarz nie ma więc obowiązku, a nawet ma zakaz udzielenia informacji o pacjencie nawet osobie najbliższej, w tym współmałżonkowi, jeśli pacjent nie wyrazi na to jednoznacznej zgody.
Tylko jeżeli pacjent jest nieprzytomny lub nie jest w stanie zrozumieć przekazanych mu informacji, lekarz o jego stanie zdrowia poinformuje osoby bliskie – w tym współmałżonka.
Podsumowanie
Jak mogłeś zauważyć, małżeństwo wywołuje wiele skutków na różnych płaszczyznach. Wiele z nich dotyczy majątku.
Dlatego jeżeli w małżeństwie źle się dzieje, warto reagować zawczasu. W ten sposób da się w jak najlepszy sposób zabezpieczyć swoje interesy – szczególnie te majątkowe. Pamiętaj, że do rozwodu trzeba się dobrze przygotować. Dlatego rozważając rozstanie, skontaktuj się z profesjonalnym pełnomocnikiem, najlepiej adwokatem rozwodowym lub radcą prawnym. Jeśli jesteś z takich miejscowości jak: Poznań, Grudziądz, Świecie, Tuchola lub Chełmno – bardzo chętnie Ci pomogę.
Potrzebujesz pomocy adwokata? Masz trudny rozwód?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach rozwodowych działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że rozwód to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Mam pytanie jeśli mój małżonek mie mieszka 3lata z nami to dostane alimenty ty na dziecko i na mnie