Na mocy tak zwanej Konstytucji Biznesu od dnia 30 kwietnia 2018 roku istnieje możliwość prowadzenia nierejestrowanej działalności gospodarczej. Rozwiązanie to umożliwia wielu osobom świadczącym drobne usługi dorabianie sobie do pensji bez wielu formalności wymaganych przy prowadzeniu firmy. Na co należy zwrócić uwagę, prowadząc nierejestrowaną działalność gospodarczą? Jak wygląda kwestia rozliczeń z ZUS oraz urzędem skarbowym? Odpowiedź na te, a także inne pytania znajdziesz w poniższym wpisie – „Działalność nierejestrowana”.
Pamiętaj, że jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i potrzebujesz pomocy prawnej, możesz skorzystać z moich konsultacji. Doradzam przedsiębiorcom z całej Polski. Jestem dostępna online i telefonicznie. Prawnicy z mojej Kancelarii pomogli już wielu osobom. Chętnie pomożemy także Tobie! Zapraszam do sprawdzenia mojej oferty (Obsługa prawna firm Poznań) oraz do kontaktu!
Działalność nierejestrowana 2021 – istota
Zacznijmy jednak od podstaw. W Polsce zasady prowadzenia działalności gospodarczej regulowane są przez pakiet aktów prawnych, zwanych Konstytucją Biznesu. W jej skład wchodzi także ustawa Prawo przedsiębiorców, która zawiera normy dotyczące działalności nierejestrowanej. Przede wszystkim chodzi tutaj o art. 5 tejże ustawy, który zacytuję poniżej. Jeśli nie lubisz czytać przepisów, to możesz „zrolować” niżej – w dalszej części artykułu i tak zostanie on omówiony!
Art. 5 Prawa przedsiębiorców:
- Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (…), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
- Osoba wykonująca działalność, o której mowa w ust. 1, może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
- Jeżeli przychód (...) przekroczył w danym miesiącu wysokość określoną w ust. 1, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1. (...)
Z powyższego przepisu wynikają z niego 3 istotne wnioski:
- Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, jeśli Twoje miesięczne przychody będą wynosić nie więcej niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Działalność nierejestrowana jest ułatwieniem przewidzianym wyłącznie dla osób fizycznych. Nie mogą z niej skorzystać spółki, stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje.
- W każdej chwili możesz zakończyć działalność nierejestrowaną i zarejestrować firmę w CEIDG.
Należy dodać, że w ramach działalności nierejestrowanej nie można prowadzić działalności, do której niezbędne jest uzyskanie wymaganych prawem koncesji, licencji oraz pozwoleń. Podobne ograniczenie dotyczy osób, które prowadziły już wcześniej działalność gospodarczą, chyba że została ona wykreślona z rejestru przed dniem 30 kwietnia 2017 roku i nie była zarejestrowana ponownie.
Możliwość wykonywania nierejestrowanej działalności gospodarczej stanowi wyjście naprzeciw oczekiwaniom wielu osób, które chciałyby w ten sposób dorobić sobie do pensji, wykonując najczęściej proste usługi. Wszelkie obowiązki zostały ograniczone w takim przypadku do minimum, aby każdy zainteresowany mógł skorzystać z tej formy zarabiania.
Przeczytaj również: Jak wysłać sprawozdanie finansowe do KRS krok po kroku
Jak założyć działalność nierejestrowaną?
Rozpoczęcie wykonywania nierejestrowanej działalności gospodarczej nie wymaga żadnych formalności. Wystarczy po prostu zacząć działać. Należy jednak pamiętać, że musi być to działalność jednoosobowa, nie może to być żadna ze spółek. Dotyczy to zwłaszcza spółki cywilnej, gdyż prowadzenie spółek handlowych (np. sp. z o.o.) wiąże się przecież z obowiązkowym wpisem do rejestru – KRS-u.
Myśląc o rozpoczęciu nierejestrowanej działalności gospodarczej, należy przygotować się do konieczności wystawiania rachunków. Jak powinien być skonstruowany rachunek? Otóż powinien on zawierać następujące informacje:
- numer porządkowy rachunku;
- datę wystawienia;
- imiona i nazwiska, ewentualnie nazwy sprzedawcy i nabywcy;
- nazwę usługi albo towaru;
- miarę i ilość dostarczonych towarów albo zakres wykonanych usług;
- cenę jednostkową towaru lub usługi;
- kwotę do zapłaty.
Co ważne, osoba prowadząca nierejestrowaną działalność gospodarczą nie ma obowiązku wystawiania faktur VAT. W przypadku płatności gotówką wystarczające będzie zwykłe pokwitowanie. Warto jednak prosić swoich klientów o wpłaty na konto bankowe, ponieważ rozwiązanie to ułatwia późniejsze ustalanie wysokości dochodu.
Sprawdź także: Likwidacja spółki zoo krok po kroku
Działalność nierejestrowana a ZUS
W art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określony został katalog podmiotów, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Wśród nich znajdują się także osoby prowadzące działalność gospodarczą. Co jednak istotne, działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu tego przepisu. W praktyce oznacza to, że osoba, która prowadzi działalność nierejestrowaną, nie ma prawnego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Z tego też względu ta forma zarobkowania staje się coraz popularniejsza, szczególnie dla osób, które pragną sobie dorobić.
Zasada ogólna: Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie musi odprowadzać składek na ZUS w zw. z tą działalnością.
Należy jednak pamiętać, że brak opłacania składek od dochodów uzyskiwanych w ramach działalności nierejestrowanej nie będzie skutkował wyższym świadczeniem emerytalnym w przyszłości. Co więcej, osoba, która prowadzi taką działalność, nie może również liczyć na zasiłek chorobowy, jeżeli nie ma innego tytułu ubezpieczenia.
Oczywiście jest tu jednak pewne „ale”. Otóż jest nim okoliczność, w której obowiązek opłacania składek występowałby z uwagi na wykonywanie umowy cywilnoprawnej. Chodzi o sytuację, w której działalność rejestrowana polegałaby na świadczeniu usług. W takiej sytuacji istnieje realne ryzyko, że składki na ZUS od działalności nierejestrowanej powinny zostawać odprowadzane. To ryzyko jest tym większe, jeśli odbiorcą usługi (klientem) jest podmiot, na rzecz którego osoba wykonująca działalność nierejestrowaną, świadczy zarazem pracę w ramach umowy o pracę.
W razie wątpliwości warto więc wystąpić do ZUS o wydanie tzw. interpretacji indywidualnej. Z obowiązkiem odprowadzania składek w przypadku prowadzenia działalności nierejestrowanej związanych jest wiele kontrowersji.
Zobacz również: Odpowiedzialność w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Działalność nierejestrowana a PIT
Dochody osiągane w ramach nierejestrowanej działalności należy rozliczyć przy składaniu corocznej deklaracji podatkowej. Ogólną zasadą jest, że wszystkie dochody w Polsce podlegają opodatkowaniu – także zw. z prowadzeniem tzw. nierejestrowanej działalności. Zgodnie z prawem prowadząc działalność nierejestrowaną, można zarobić miesięcznie maksymalnie połowę równowartości płacy minimalnej. W 2021 roku jest to 1400 złotych. Jeżeli próg ten zostanie przekroczony, wówczas działalność będzie wymagała rejestracji.
Żeby rozliczyć dochody z działalności nierejestrowanej, należy w pierwszej kolejności ustalić ich wysokość. Najlepiej uczynić to w oparciu o dokumenty sprzedaży, na przykład rachunki. Następnie otrzymaną kwotę należy wpisać do formularza PIT-36 w odpowiedniej kolumnie. To być może truizm, ale jednak sporo osób ma z tym nadal problem, więc powtórzę:
DOCHODY = PRZYCHODY – KOSZTY
Dlatego aby ustalić wysokość dochodów, to oprócz przychodów musisz uwzględnić koszty uzyskania przychodów. Tego typu koszty niestety musisz dokumentować i to dokumentami imiennymi – np. fakturami imiennymi. W przeciwnym wypadku nie będziesz mógł ich odliczyć lub zostaną one zakwestionowane w czasie kontroli skarbowej.
Podatek dochodowy w przypadku działalności nierejestrowanej płatny jest tylko raz w roku. Oznacza to, iż nie istnieje obowiązek opłacania zaliczek. Z tego względu warto odkładać systematycznie drobne kwoty z myślą o konieczności zapłacenia daniny. Wówczas nie będzie to stanowić poważnego obciążenia dla domowego budżetu.
Pamiętaj, że podatek dochodowy od przychodów z działalności nierejestrowanej naliczany jest według zasad ogólnych (według skali podatkowej). W tym przypadku nie jest możliwe skorzystanie z opodatkowania ryczałtem lub z karty podatkowej. Wysokość podatku uzależniona jest od tego, czym jeszcze zajmujesz się zawodowo oprócz wykonywania działalności nierejestrowanej. Inny podatek zapłaci gospodyni domowa, która dorabia sobie sprzedając ubrania na Facebooku, a inny lekarz, który wpada w II próg podatkowy.
Działalność nierejestrowana a kasa fiskalna
Należy zwrócić uwagę, że do działalności nierejestrowanej odnoszą się przepisy ustawy o VAT. Oznacza to, że w mocy są także normy dotyczące ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy pomocy kasy fiskalnej. Czyli pisząc po polsku, istnieje ryzyko, że prowadząc działalność nierejestrowaną będziesz musiał kupić sobie kasę fiskalną.
Prowadząc działalność nierejestrowaną możesz mieć 2 kategorie klientów: przedsiębiorców lub konsumentów. Jeśli Twoimi klientami będą tylko i wyłącznie przedsiębiorcy, to co do zasady nie będziesz musiał kupować kasy fiskalnej. Wystarczy, że takim klientom będziesz wystawiał faktury. Natomiast, jeśli będziesz obsługiwał także konsumentów, to będziesz musiał liczyć się z koniecznością zakupu kasy fiskalnej.
Oczywiście od tej reguły istnieje kilka wyjątków. Najważniejszy z nich to zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej, jeśli Twój obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył kwoty 20.000 zł. Zważywszy, iż limit przychodu z działalności nierejestrowanej wynosi 16.800 zł (12 x 1.400 zł), to można przyjąć, że limit na poziomie 20.000 jest bardzo sensownym pomysłem. Niestety od tego zwolnienia też istnieje wiele wyjątków, w szczególności podmiotowych. Dlatego nie mogą z niego skorzystać przedstawiciele niektórych profesji.
Reasumując, istnieje możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Jednakże każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie w świetle obowiązujących przepisów. Jakby niemalże wszystko w naszym prawie podatkowym…
Konieczność posiadania NIP
Aby móc korzystać z kasy fiskalnej, musisz posiadać numer identyfikacji podatkowej (NIP). Potwierdza to stanowisko wyrażone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 września 2018 r., nr 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS, w której przyznano, że „stwierdzić należy, że Wnioskodawca świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne na rzecz osób fizycznych w ramach działalności nierejestrowanej (spełniając warunki określone w ustawie – Prawo przedsiębiorców) prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu tej ustawy. W konsekwencji w związku z tym, iż świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne w ramach działalności nierejestrowanej Wnioskodawca będzie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT podatnikiem Wnioskodawca będzie zobowiązany wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej – NIP”.
Działalność nierejestrowana a praca na etacie
Działalność nierejestrowaną może prowadzić osoba, która na co dzień jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. W takim przypadku obowiązują wszystkie zasady opisane powyżej.
Oznacza to, że działalności nierejestrowanej nie trzeba zgłaszać do CEIDG. Nie trzeba też rejestrować firmy. Należy jednak prowadzić ewidencje sprzedaży – jeżeli wymagają tego przepisy, przy pomocy kasy rejestrującej. Co roku trzeba również rozliczyć się z fiskusem z uzyskanych w ten sposób dochodów. Dla wielu osób, które na co dzień pracują na etacie, możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej jest znakomitą okazją do podreperowania domowego budżetu.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku łączenia działalności nierejestrowanej z pracą na etacie mogą pojawić się problemy. Do najpopularniejszych z nich należą:
- występowanie konfliktów obowiązków wynikających z umowy o pracę – w szczególności, jeśli „po godzinach” zamierzasz parać się podobnym zajęciem, co podczas pracy na etacie,
- naruszenia zakazów konkurencji lub zakazów dodatkowego zatrudnienia,
- jednym z Twoich klientów będzie Twój zakład pracy – wówczas Twoja działalność może zostać uznana jako „ukryty” stosunek pracy, z wszystkimi nieszczęściami z tego wynikającymi (ZUS!) na czele.
Dlatego jeśli pracujesz na etacie i chcesz zacząć sobie dorabiać w ramach działalności nierejestrowanej, to najpierw powinieneś rzetelnie ocenić swoją sytuację prawną. Jako adwokat mogę Ci w tym pomóc. Może się bowiem okazać, że Twoja działalność stanie się uzasadnionym powodem do wręczenia Ci wypowiedzenia umowy o pracę.
Gdzie zgłosić działalność nierejestrowaną?
Jak już wskazałam, istota działalności nierejestrowanej polega na tym, że nie trzeba rejestrować firmy w CEIDG. W większości przypadków jedyną instytucją, którą należy zawiadomić, jest urząd skarbowy. Z fiskusem należy się bowiem rozliczyć i kropka.
Niestety czasami zajdzie konieczność zgłoszenia działalności nierejestrowanej do dodatkowych urzędów. Stanie się tak, jeśli wymagają tego przepisy szczególne. W czasie wykonywania działalności nierejestrowanej być może będziesz musiał wejść w interakcje z: Państwową Inspekcją Sanitarną (czyli Sanepidem), Inspekcją Handlową, Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), Strażą Graniczną, Urzędem Ochrony Danych Osobowych, Inspekcją Ochrony Środowiska, Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej, Służbą Celną, Państwową Strażą Pożarną i… wieloma innymi instytucjami.
Wszystko zależy jednak od tego, co faktycznie będziesz robił. Z kontrolami i z urzędami można sobie poradzić. Pamiętaj by strach przed działaniem nie wykluczył Cię z gry! 😊
Działalność nierejestrowana 2021 – limit
Jak już wspomniałam, prowadzenie działalności bez firmy wiąże się z limitem uzyskiwanych dochodów. Wynosi on połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2021 roku wynosi ono 2800 złotych brutto. W związku z czym w 2021 r. osoba prowadząca nierejestrowaną działalność może uzyskać maksymalnie miesięczny przychód w wysokości 1400 złotych. Jeżeli ten limit zostanie przekroczony, wówczas powstanie obowiązek zarejestrowania działalności. Będzie się to wiązało ze wszystkimi obowiązkami wobec urzędu skarbowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przez co dla wielu osób prowadzenie takiej działalności może przestać być opłacalne.
I tu pojawia się pewien problem. Otóż jak już pamiętasz, przychód to nie dochód. Liczymy więc to, co Ci wpływa, a nie Twoje zyski! Jeśli więc zamierzasz prowadzić działalność bez firmy, która daje Ci stosunkowo niewielkie zyski, a jest przy tym bardzo kosztochłonna, to działalność nierejestrowana nie będzie mieć dla Ciebie żadnego sensu.
Przykład:
Jeśli zamierzasz sprzedawać rękodzieło w postaci figurek z drogiego kruszywa, to w przychodzie (limicie) uwzględniony będzie koszt tego kruszywa. Oznacza to, że limit na poziomie 1400 zł będzie dla Ciebie niezwykle niski. W tym limicie będą się już bowiem mieścić wszystkie koszty uzyskanie przychodu, w tym drogie kruszywo.
Podobnie rzecz się ma w przypadku przekroczenia rzeczonego limitu. Jeśli w jednym miesiącu osiągniesz wyższy przychód niż wspomniane 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, to będziesz musiał zarejestrować firmę w CEIDG. Wystarczy więc, że jednorazowo przydarzy Ci się świetny miesiąc i już wpadasz w pułapkę konieczności rejestracji firmy. To bardzo nieżyciowe rozwiązanie.
Podsumowanie
Działalność nierejestrowana czyli tzw. „biznes na próbę” miała stanowić jeden z katalizatorów ożywienia gospodarczego. W praktyce, z uwagi na ograniczenia z nią związane, ma ona bagatelne znaczenie dla obrotu. Nie jest też jakąkolwiek alternatywą dla pracy na etacie. Jest raczej kolejnym sposobem na uszczelnianie systemu podatkowego.
Często mówi się, że działalność nierejestrowana to działalność bez firmy. Zgoda, jednak nie należy zapominać, że osoba wykonująca taką działalność posiada status przedsiębiorcy w ramach przepisów prawa cywilnego. W wielu przypadkach może to prowadzić do zaostrzenia zasad odpowiedzialności, względem tych, na których odpowiada się jako konsument. To ważne, ponieważ prowadząc biznes bez firmy często skupiamy się na dodatkowych przychodach, a zupełnie tracimy z horyzontu ryzyka związane z taką aktywnością.
Mimo wszystko mechanizm działalności nierejestrowanej można ocenić pozytywnie. Jeśli masz pomysł na dodatkowy dochód, albo chcesz ocenić rynek, przed porzuceniem pracy, to być może działalność nierejestrowana jest opcją właśnie dla Ciebie!
Potrzebujesz pomocy adwokata? Chcesz założyć biznes?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
Udzielam konsultacji dla przedsiębiorców z CAŁEJ POLSKI!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że prowadzenie biznesu to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata. Zapoznaj się z zasadami obsługi prawnej firmy w Poznaniu.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz