Czy można cofnąć darowiznę po 10 latach?

Polskie prawo umożliwia odwołanie darowizny nawet wiele lat po jej dokonaniu, jeśli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy. Sam upływ czasu od przekazania darowizny nie ma decydującego znaczenia, jednak darczyńca musi dochować rocznego terminu na odwołanie darowizny, liczonego od momentu, w którym dowiedział się o rażącej niewdzięczności obdarowanego.

Spis treści ukryj

1 Cofnięcie darowizny po 10 latach – czy jest możliwe?

2 Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczność obdarowanego

3 Odwołanie darowizny niewykonanej – czy jest możliwe?

4 Po jakim czasie darczyńca można odwołać darowiznę? – rok na odwołanie darowizny

5 Procedura zwrotu darowizny po 10 latach – 4 kroki !

6 Czy darowiznę nieruchomości można cofnąć na takich samych zasadach?

7 3 konsekwencje odwołania darowizny

8 Podsumowanie – cofnięcie darowizny

Cofnięcie darowizny po 10 latach – czy jest możliwe?

Tak, cofnięcie darowizny po 10 latach i więcej jest możliwe. Uprawniony do odwołania ma bowiem rok czasu na cofnięcie darowizny, od dnia, w którym dowiedział się on o niewdzięczności obdarowanego. Sam upływ lat nie jest zatem przeszkodą, o ile darczyńca działa stosunkowo szybko od powzięcia wiadomości o rażącej niewdzięczności obdarowanego i mieści się w rocznym terminie.

Powyższe wynika bezpośrednio z art. 899 § 3 Kodeksu Cywilnego, w myśl którego: ,,Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.’’

Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczność obdarowanego

Odwołanie darowizny nie jest możliwe z powodu zmiany zdania, czy też drobnej sprzeczki. Rażąca niewdzięczność obdarowanego to najczęstsza przyczyna cofnięcia darowizny już wykonanej.

Przykładem rażącej niewdzięczności może być:

popełnienie niektórych przestępstw przeciwko osobie darczyńcy, a także przeciwko mieniu,
rażące naruszenie obowiązków rodzinnych – odmawianie pomocy w ciężkiej sytuacji życiowej,
ciężkie zniesławienie darczyńcy,
porzucenie schorowanego rodzica.

Nie każda kłótnia uzasadnia zatem odwołanie darowizny! Prawo wymaga wyjątkowo ciężkiego „kalibru” niewdzięczności.

Odwołanie darowizny niewykonanej – czy jest możliwe?

Tak, darowizna niewykonalna może zostać odwołana. Zgodnie z art. 896 Kodeksu Cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną z powodu znacznego pogorszenia sytuacji finansowej darczyńcy.

Przesłanka ta dotyczy głównie darowizn niewykonanych, tylko obiecanych. Jeśli po zawarciu umowy darowizny, darczyńca popadł w niedostatek i wykonanie darowizny zagroziłoby jego utrzymaniu, może się z niej wycofać. Stan niedostatku charakteryzować się będzie niemożnością:

utrzymania się stosownie do usprawiedliwionych potrzeb,
wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Po jakim czasie darczyńca można odwołać darowiznę? – rok na odwołanie darowizny

Ważną rolę tu odgrywa roczny termin od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o okolicznościach uzasadniających odwołanie darowizny. Termin ten liczy się od chwili, gdy darczyńca nabrał wiedzy o danym czynie obdarowanego, a nie od dnia przekazania daru. Co więcej, gdy roczny termin minie, nie może być on w żaden sposób reaktywowany.

Jeśli jednak darczyńca przebaczył obdarowanemu, nie może później cofnąć darowizny z powodu tych samych czynów. W przypadku niewykonanej darowizny, gdy sytuacja darczyńcy drastycznie się pogorszy, powinien on jak najszybciej poinformować obdarowanego o wycofaniu się z daru.

Procedura zwrotu darowizny po 10 latach – 4 kroki !

Pisemne oświadczenie o odwołaniu darowizny – darczyńca sporządza pismo, w którym wskazuje darowiznę i podaje konkretne powody (np. rażącą niewdzięczność). Wzywa też obdarowanego do zwrotu przedmiotu darowizny w określonym terminie.
Oczekiwanie na reakcję obdarowanego – obdarowany może zgodzić się na zwrot dobrowolnie. W przypadku nieruchomości, aby cofnąć darowiznę konieczna jest forma aktu notarialnego.
Droga sądowa – jeśli obdarowany nie chce zwrócić daru, darczyńca może wystąpić z powództwem o zwrot przedmiotu darowizny. Sąd ocenia wówczas dowody, biorą pod uwagę np. zeznania świadków, i rozstrzyga, czy rażąca niewdzięczność miała miejsce.
Wyrok sądu i egzekucja – prawomocny wyrok potwierdzający odwołanie darowizny zobowiązuje obdarowanego do zwrotu majątku. W przypadku oporu możliwa jest egzekucja komornicza.

Czy darowiznę nieruchomości można cofnąć na takich samych zasadach?

Tak, co do zasady dla nieruchomości obowiązują te same reguły, co przy darowiźnie pieniędzy, czy też ruchomości. Wymagana jest jedynie forma aktu notarialnego przy przekazywaniu i przy ewentualnym zwrocie.

Jeśli obdarowany nie godzi się na dobrowolne cofnięcie darowizny, konieczne będzie orzeczenie sądu, które pozwala wpisać darczyńcę z powrotem do księgi wieczystej.

🧐 Dowiedz się więcej 👉👉 Kiedy darowizna po ślubie wchodzi w skład majątku osobistego każdego z małżonków?

3 konsekwencje odwołania darowizny

Zwrot przedmiotu darowizny – obdarowany musi oddać darczyńcy to, co otrzymał. Jeśli nie da się tego zrobić w naturze (np. przedmiot sprzedano), należy zwrócić równowartość.
Koszty postępowania – jeśli sprawa trafia do sądu, obdarowany przegrywający spór często zostaje obciążony kosztami.
Przywrócenie poprzedniego stanu – z prawnego punktu widzenia wracamy do sytuacji sprzed darowizny.

Podsumowanie – cofnięcie darowizny

✔️ Odwołanie darowizny po 10 latach i więcej jest możliwe w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego, pod warunkiem, że dochowano rocznego terminu od chwili dowiedzenia się o czynie.

✔️ W kontekście cofnięcia darowizny, ważna jest chwila, w której darczyńca dowiedział się o zachowaniu obdarowanego.

✔️ Gdy uprawniony do odwołania cofnie darowiznę, obdarowany zobowiązany jest zwrócić darczyńcy otrzymany majątek – w przypadku nieruchomości zwykle w drodze aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza lub na podstawie prawomocnego wyroku sądu.

✔️ Jeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji, warto nie zwlekać i zasięgnąć profesjonalnej porady adwokata w Kancelarii Prawnej, aby jak najlepiej chronić swoje interesy.

Źródło:

5/5

Autor

Marlena Słupińska

Adwokat

Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych.Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.