Sąd w wyroku rozwodowym rozstrzyga nie tylko kwestie dotyczące samych małżonków, ale także całokształt spraw dotyczących wspólnych małoletnich dzieci. Mowa przede wszystkim o władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Sądy często przyznają opiekę nad dziećmi po rozwodzie jednemu z rodziców. W tym przypadku druga strona zwykle otrzymuje prawo do kontaktu z dzieckiem oraz jest zobowiązana do alimentacji na dziecko.
Uregulowanie opieki nad dziećmi
Na wstępie zaznaczę, że opieka ściśle łączy się z władzą rodzicielką, a zatem z ogółem praw oraz obowiązków przysługującym rodzicom wobec dziecka. Sprawdźmy teraz, w jaki sposób może ukształtować się sposób sprawowania opieki na dziećmi. Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego:
W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. (…).
Możecie przedłożyć pisemne porozumienie uwzględniające sposób wykonywania władzy rodzicielskiej (oraz utrzymywania kontaktów) nad dziećmi po rozwodzie. Jeżeli Wasze uzgodnienia będą zgodne z dobrem dziecka, sąd je zaakceptuje.
💡 Przykład:
Pani Ewa i pan Maciej, rodzice małoletniego Adama, zawarli pisemne porozumienie wychowawcze w którym postanowili, że władza rodzicielska będzie przysługiwała obojgu rodzicom, przy czym miejscem zamieszkania małoletniego Adama będzie każdorazowo miejsce zamieszkania matki. Ponadto rodzice małoletniego Adama ustalili, że pan Maciej będzie miał prawo do kontaktów z synem w każdy poniedziałek i środę w godzinach od 16 do 20, w co 2 weekend od piątku od godziny 16 do niedzieli do godziny 20, przez 5 dni ferii zimowych i miesiąc wakacji. Porozumienie zawierało także zapis stanowiący, iż rodzice małoletniego Adama wspólnie podejmować będą decyzje dotyczące wyboru szkoły oraz kierunku kształcenia, zajęć dodatkowych czy też leczenia małoletniego. Koszty utrzymania Adama ponosić będą obie strony, przy czym pan Maciej przekaże do rąk pani Ewy tytułem alimentów na rzecz małoletniego kwotę po 1000 zł miesięcznie.
Wyrok rozwodowy a władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi
Jeżeli nie przedłożycie pisemnego porozumienia, które określać będzie sposób wykonywania przez Was władzy rodzicielskiej, sąd może:
- pozostawić władze rodzicielską obojgu rozwiedzionym rodzicom;
- powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego rodzica do określonych obowiązków oraz uprawnień w stosunku do osoby dziecka;
- zawiesić władzę rodzicielską jednego lub obojga rodziców;
- a nawet pozbawić władzy rodzicielskiej jedno lub oboje rodziców.
⚠️ Ważne!
Jeżeli Twój małżonek jest winny za rozkład pożycia, nie ma to wpływu na ograniczenie, zawieszenie ani pozbawienie władzy rodzicielskiej! Wina nie wpłynie także na kontakty dziecka z winnym rodzicem.
Sąd w wyroku rozwodowym może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę drugiego:
- gdy matka i ojciec żyją w rozłączeniu – rodzice nie mogą wykonywać władzy wspólnie np. w związku ze znaczącą odległością między nimi;
- gdy między stronami panuje silny konflikt, który uniemożliwia sprawowanie władzy;
⚠️ Uwaga!
Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie oznacza, że jesteś złym rodzicem! Zwykle ma to jedynie charakter czysto praktyczny.
Czym kieruje się sąd przy wyborze rodzica do opieki nad dzieckiem?
Sąd wybierając rodzica, któremu powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej, ma przede wszystkim na względzie:
- dobro dziecka;
- wiek dziecka;
- stopień uczuciowego zaangażowania rodzica oraz dziecka;
- miejsce przebywania dziecka przed rozwodem – dziecko mieszkało u matki czy ojca?
- stopień przywiązania dziecka do rodzica, u którego przebywało;
- właściwości psychiczne rodzica;
- przypuszczalny wpływ rodzica na prawidłowy rozwój intelektualny oraz fizyczny;
- przypuszczalny wpływ rodzica na kształtowanie cech charakteru małoletniego.
Nierzadko sąd zasięga opinii biegłego (psychologa, psychiatry).
W orzecznictwie wskazuje się, iż sąd powierzy dziecko temu z rodziców, który daje lepszą gwarancję należytego wykonywania obowiązków wynikających z władzy rodzicielskiej. Stanowisko takie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 kwietnia 1952 r.
Wskazówka! 🗝️
Skorzystaj z mediacji, aby wypracować porozumienie rodzicielskie.
Opieka nad dziećmi po rozwodzie rodziców – podsumowanie
Przy rozstaniu rodziców warto pomóc dzieciom, które mocniej przeżywaj rozwód. Dla nich to również trudna sytuacja i ciężkie przeżycie emocjonalne, któremu towarzyszy cały wachlarz negatywnych emocji.
Warto zapewnić im poczucie bezpieczeństwa. Pamiętaj, aby nie używać ich jako swojej karty przetargowej. Po podjęciu decyzji o rozwodzie, dobrze przemyśl swoją strategię. Szczególnie jeżeli wiesz, że małżonek będzie utrudniał rozwód. Nie daj się zaskoczyć w sądzie!
Źródła wykorzystane przy tworzeniu artykułu:
- https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Marcin-Cie%C5%9Bli%C5%84ski-Praktyka-s%C4%85dowa-wys%C5%82uchiwania-ma%C5%82oletnich-w-post%C4%99powaniach-cywilnych-w-kontek%C5%9Bcie-idei-przyjaznego-wys%C5%82uchiwania-dziecka-komunikat-o-wynikach-badania-221.pdf
- Przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
- Przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640430296)
- https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Maciej-Doma%C5%84ski-Powierzenie-wykonywania-w%C5%82adzy-rodzicielskiej-jednemu-z-rodzic%C3%B3w-w-wyroku-rozwodowym-7.pdf
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz