Due dilligence to pojęcie, które brzmi bardzo enigmatycznie, ale coraz częściej stosowane jest przy nawiązywaniu relacji biznesowych lub na etapie planowania dużych przedsięwzięć inwestycyjnych. W uproszczeniu due dilligence oznacza należytą staranność, a polega na gromadzeniu informacji o potencjalnym kontrahencie. O tym, dlaczego warto wykonać due dilligence i jak to zrobić, dowiesz się z artykułu „Due dilligence – co to jest i czemu służy”.
Chcesz przeprowadzić due dilligence? Zamierzasz sprzedać firmę? Zapraszam do zapoznania się z ofertą (Obsługa Prawna Firm Poznań) oraz do kontaktu.
Co to jest due dilligence
Co to jest due dilligence?
Pod określeniem due dilligence kryje się proces szczegółowego badania potencjalnego kontrahenta bądź przedmiotu planowanej transakcji.
W trakciebadania pozyskuje się wszelkie niezbędne dane finansowe, wyceny i informacje o sytuacji prawnej, które pozwolą na ocenę potencjału planowanej inwestycji.
Można powiedzieć, że due prowadzi do stworzenia listy potencjalnych szans i zagrożeń, które są związane z analizowaną transakcją. W efekcie będziesz w stanie ocenić, czy opłaca Ci się zawrzeć daną umowę albo nawiązać daną relację biznesową mimo ujawnionego ryzyka.
Zwykle tego typu badania przeprowadza się przed sprzedażą firmy bądź udział/akcji w spółkach prawa handlowego.
Przeczytaj również: Działalność nierejestrowana
Do czego służy due dilligence
Podstawowym celem „DD” jest wykonanie szczegółowej i wieloaspektowej analizy planowanej inwestycji. Wyniki badania dostarczą Ci informacje, dzięki którym odpowiesz na pytanie, czy warto zaangażować się w dane przedsięwzięcie.
W związku z powyższym w ramach „DD” należy:
- zebrać wszechstronne dane niezbędne do wyceny wartości przedsiębiorstwa lub planowanego przedsięwzięcia,
- identyfikacja wszelkich czynników mających znaczący wpływ na powodzenie zaplanowanej transakcji.
Pamiętaj, że due dilligence to nie to samo co audyt! Przedmiotem audytu jest zazwyczaj tylko jeden określony aspekt funkcjonowania przedsiębiorstwa np. wydajność systemów IT czy stosowanie przepisów prawa pracy w danym zakładzie pracy. Due dilligence to natomiast wieloaspektowa analiza wszystkich kwestii związanych z przedmiotem inwestycji, które mogą mieć dla Ciebie istotne znaczenie.
Zobacz także: Jak wysłać sprawozdanie finansowe do KRS krok po kroku
Due dilligence krok po kroku
Miej na uwadze, że prawidłowo przeprowadzone due dilligence wymaga czasu, dlatego ostateczne wyniki powinieneś otrzymać w okresie od kilku do kilkunastu miesięcy. Zależy to przede wszystkim od wielkości przedsiębiorstwa bądź przedsięwzięcia, które podlegają ocenie.
Badanie powinno składać się z kilku etapów. Można podzielić je następująco:
- wybór podmiotu przeprowadzającego badanie,
- zawarcie umowy o poufności danych,
- pozyskanie danych do analizy,
- przedstawienie wyników kontroli.
Po pierwsze, właściwą analizę poprzedza wybór firmy konsultingowej bądź audytorskiej, która przeprowadzi badanie. To badanie często jest prowadzone także przez Kancelarie Prawne.
Due dilligence warto powierzyć profesjonalistom, gdyż zapewni to uzyskanym wynikom bezstronność i pogłębioną analizę. Wybierając podmiot do wykonania badania, trzeba kierować się jego renomą oraz doświadczeniem w przeprowadzaniu podobnych analiz, a także przewidywanym czasem badania oraz oczywiście ceną.
Drugim bardzo ważnym krokiem jest zapewnienie poufności pozyskiwanych w badaniu danych. Jest to istotne zarówno dla strony zlecającej badanie, jak i analizowanego podmiotu. Osoby prowadzące due będą miały wgląd do tajnej dokumentacji, w tym finansowej, badanego przedsiębiorstwa. Z kolei podmiot, który zainicjował due dilligence, powinien być chroniony przed wyciekiem informacji o celu jego przeprowadzenia, które świadczyłyby o planowanej transakcji i toczących się negocjacjach. Dzięki temu w tajemnicy pozostaną wszelkie informacje o założeniach biznesowych podmiotu zlecającego due dilligence.
Aby uchronić się przed wyciekiem danych, zadbaj więc o zawarcie umowy o poufności danych (NDA). Powinna mieć ona formę pisemną i zawierać oświadczenie o wykorzystywaniu poufnych informacji wyłącznie na potrzeby prowadzonego badania oraz dalszych negocjacji pomiędzy stronami. Treść takiej umowy warto skonsultować z adwokatem lub radcą prawnym. Podpowiedzą Ci, jakie zapisy zawrzeć w NDA, aby zabezpieczyć Twoje interesy i zapewnić poprawny przebieg badania.
Pozyskiwanie danych do analizy
Kluczowym etapem jest pozyskiwanie danych do analizy. Na wstępie najlepiej sporządzić listę dokumentów, które powinny zostać dostarczone osobom prowadzącym badanie oraz zakreślić termin na ich przekazanie. Mogą być to sprawozdania finansowe, wszelkie zawarte umowy, dokumenty księgowe, wewnętrzne rejestry, a także wyciągi z rachunku bankowego bądź zaświadczenia wydawane przez urzędy państwowe – w zależności od przedmiotu due dilligence. Na podstawie dostarczonej dokumentacji prowadzący badanie sporządza listę korzyści i potencjalnych zagrożeń związanych z analizowaną inwestycją.
W trakcie badania może pojawić się również konieczność uzupełniania danych, dlatego podmiot poddawany due dilligence powinien być przygotowany na dostarczenie dodatkowych dokumentów – aż do oficjalnego zakończenia badania i zaprezentowania uzyskanych wyników. Podczas badania osoby je prowadzące mogą również prowadzić rozmowy z właścicielami danego podmiotu, zarządzającymi oraz pracownikami. W tym celu może być niezbędna wizyta w siedzibie przedsiębiorstwa.
Ostatnim (i najważniejszym dla podmiotu zlecającego badanie) etapem due dilligence jest przedstawienie wyników kontroli w formie listy korzyści i ewentualnych zagrożeń. Dzięki temu w oparciu kompleksowy obraz potencjalnego kontrahenta bądź planowanej transakcji, będziesz mógł podjąć decyzję o nawiązaniu współpracy.
Przeczytaj także: Likwidacja spółki zoo krok po kroku
Zakres due dilligence
Due dilligence może mieć różny zakres. Wszystko zależy od transakcji, której dotyczy. Informacje pozyskiwane w ramach badania powinieneś dopasować do swoich potrzeb.
W praktyce rynkowej często przeprowadza się badanie z zakresu:
- oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko (ze szczególnym uwzględnieniem emisji zanieczyszczeń),
- stosowanych przed dany podmiot technologii,
- biznesplanu danej organizacji jej struktury wewnętrznej, efektywności kadry zarządzającej, strategii sprzedażowych oraz potencjału przedsiębiorstwa na tle konkurencji.
Jednak najczęściej w ramach due dilligence analizuje się zagadnienia z zakresu sytuacji finansowej oraz prawnej potencjalnego kontrahenta.
Due dilligence finansowe
Wyniki due dilligence finansowego mają kluczowe znaczenie dla decyzji o dokonaniu danej inwestycji bądź nawiązaniu relacji biznesowej. Najważniejszym elementem tej analizy jest ocena kondycji finansowej danego podmiotu.
Badaniu podlegają wszelkie dane finansowe wynikające ze sprawozdań finansowych, ze szczególnym naciskiem na liczby wynikające z rachunku zysków i strat, bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych. Warto dokładnie przeanalizować również strukturę przychodów i kosztów, a także zdarzenia jednorazowe, które mogą mieć wpływ na ostateczny wynik finansowy badanego podmiotu.
Finansowe due dilligence jest szczególnie istotne przy transakcjach z zakresu fuzji i przejęć przedsiębiorstw. Jeżeli planujesz połączyć się z innym podmiotem bądź przejąć inne przedsiębiorstwo, badanie pozwoli Ci ocenić, czy zaproponowana cena odzwierciedla rynkową wartość jego udziałów lub akcji. Analiza finansów innego przedsiębiorstwa jest także niezwykle istotna przed zawarciem długoterminowej relacji biznesowej – np. powierzenia wykonywania usług, zawiązania łańcucha dostaw a nawet nawiązania wieloletniego stosunku najmu. Finansowe due dilligence odpowie bowiem na pytanie, czy druga strona jest zdolna do wykonywania swoich zobowiązań.
Pamiętaj także, że badanie sytuacji finansowej kontrahenta powinno poprzedzać udzielenie pożyczki jakiemukolwiek podmiotowi. Potraktuj to jak badanie zdolności kredytowej pożyczkobiorcy, które wykaże prawdopodobieństwo na zwrot pożyczonego kapitału.
Due dilligence prawne
Drugim niezwykle ważnym aspektem due dilligence jest otoczenie prawne badanego podmiotu. Przed nawiązaniem relacji z potencjalnym kontrahentem warto poddać analizie w szczególności:
- treść zawartych przez niego umów,
- posiadane przez niego zezwolenia, koncesje lub licencje, którymi się posługuje (warto zweryfikować jest ich zgodność z aktualnymi przepisami),
- a także postępowania sądowe i administracyjne, w których stroną jest badane przedsiębiorstwo.
Prawne due dilligence ma na celu identyfikację potencjalnych zagrożeń, które mogą wpływać na wypłacalność potencjalnego kontrahenta. Treść podpisanych przez dane przedsiębiorstwo umów pozwoli ocenić ryzyko nieterminowego wykonania zaciągniętych zobowiązań bądź ogłoszenia upadłości.
Szczególnym rodzajem badania sytuacji prawnej danego podmiotu jest podatkowe due dilligence. Jego głównym celem jest identyfikacja wszelkich zobowiązań podatkowych organizacji i ewentualnych zaległości w tym zakresie. Due dilligence podatkowe to również analiza prawidłowości dokonywanych rozliczeń podatkowych. W zależności od potrzeb przedmiotem takiego badania mogą być rozliczenia z tytułu:
- podatków dochodowych (od osób fizycznych i prawnych),
- podatku od towaru i usług (VAT),
- akcyzy,
- podatku od czynności cywilnoprawnych,
- składek na ubezpieczenia społeczne,
- a także cen transferowych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Wyniki prawnego due warto skonsultować z adwokatem bądź radcą prawnym. Są to bardzo skomplikowane kwestie, dlatego dobrze jest wesprzeć się poradą profesjonalnego pełnomocnika, który wskaże Ci obszary ryzyka związane z sytuacją prawną badanego podmiotu i oceni, czy zagrażają one Twoim planom.
Przedmiot due dilligence
Due dilligence to w uproszczeniu badanie przedinwestycyjne. Najczęściej stosuje się je w przypadku długoterminowych transakcji opiewających na bardzo wysokie kwoty. Z tego powodu największe znaczenie ma audyt przedsiębiorstwa, nieruchomości oraz systemów IT, o których po krótce opowiem w dalszej części artykułu.
Due dilligence przedsiębiorstwa (spółki)
Praktyką rynkową jest przeprowadzanie due dilligence przed transakcjami, których przedmiotem są udziały bądź akcje spółek – zarówno jeżeli ma dojść do zbycia całości udziałów (zbycia przedsiębiorstwa) bądź jedynie ich części. Ponadto takie badanie ma bardzo istotne znaczenie w przypadku połączenia spółek oraz przy wprowadzaniu przedsiębiorstwa do obrotu publicznego (na giełdę).
Badanie spółki dostarcza kompleksowych informacji na temat podmiotu, którego ma dotyczyć transakcja. Dzięki temu lepiej poznasz ryzyko prawne i biznesowe związane z prowadzeniem danego przedsiębiorstwa oraz jego nabyciem.
W wynikach badania znajdziesz czynniki, które mogą wpłynąć na ostateczną cenę sprzedaży z uwagi na ryzyko potencjalnej straty. Rezultaty badania będą więc dobrą podstawą do prowadzenia dalszych negocjacji na temat warunków planowanej transakcji.
Due dilligence nieruchomości
W przypadku transakcji, których przedmiotem jest nieruchomość, warto przeprowadzić badanie jej stanu prawnego oraz potencjału inwestycyjnego.
Po pierwsze, przed kupnem nieruchomości należy dokładnie przeanalizować akta księgi wieczystej oraz wypis i wyrys z ewidencji gruntów. W efekcie dowiesz się, czy nie ma żadnych wątpliwości co do tożsamości właściciela. W przeciwnym wypadku możesz zostać wezwany do wydania własności nieruchomości prawowitemu właścicielowi, o którego istnieniu nie wiedziałeś na etapie zawierania umowy sprzedaży. Ponadto należy zweryfikować obciążenia nieruchomości prawami osób trzecich – np. ewentualne hipoteki, służebności. Ponadto należy dokładnie przeanalizować miejscowe plany zagospodarowania przestrzeni bądź warunki zabudowy, aby ocenić czy będziesz w stanie zrealizować swoje zamiary związane z inwestycją w daną nieruchomość.
Prawne due dilligence nieruchomości warto zlecić adwokatowi lub radcy prawnemu. Profesjonalny pełnomocnik przeanalizuje stan prawny działki, która Cię interesuje i wskaże, czy jest ona wolna od praw osób trzecich, a także przedstawi ograniczenia związane z ewentualną zabudową wynikające z miejscowych aktów prawnych (w szczególności planów zagospodarowania) oraz Prawa budowlanego.
Ponadto dobrze skonsultować się z rzeczoznawcą majątkowym, który wyceni nieruchomość i opisze jej potencjał inwestycyjny. Wskazana przez rzeczoznawcę wartość nieruchomości pozwoli Ci ocenić, czy warto nabyć daną nieruchomość oraz może być podstawą do dalszych negocjacji ze sprzedawcą.
Audyt IT
Inwestycje w systemy IT najczęściej związane są z ogromnymi wydatkami. Nakłady na środowisko informatyczne można jednak optymalizować. W tym celu profesjonalnej warto zlecić audyt systemów IT profesjonalnej firmie informatycznej.
Po ocenie funkcjonowania IT w Twojej organizacji i zidentyfikowaniu kluczowych problemów, będziesz w stanie ustalić plan działania oraz zaplanować wydatki w tym obszarze. Nie wszystkie zmiany muszą być dokonywane w tym samym terminie, a pierwszeństwo powinny mieć wyłącznie inwestycje krytyczne dla infrastruktury informatycznej. Dzięki temu zapewnisz sobie ciągłość działania systemów IT, a proces ich modernizacji zostanie rozłożony w czasie.
Badanie DD – korzyści
Due dilligence pozwala kupującemu bądź inwestorowi uzyskać niezbędną wiedzę o przedmiocie transakcji. Prawidłowo przeprowadzone badanie zwiększa Twoje szanse na nabycie spółki lub nieruchomości, dzięki którym zrealizujesz swoje cele inwestycyjne.
Dzięki due nie kupujesz „kota w worku”, ale możesz przygotować się na ewentualne problemy i obiektywie ocenić, czy warto zawrzeć daną umowę. Z punktu widzenia efektywnego planowania biznesu takie badanie to świetne narzędzie. Pamiętaj, że przed inwestycją opiewającą na dużą wartość wyniki przeprowadzonego badania warto skonsultować z adwokatem lub radcą prawnym. Na potencjał inwestycyjny przedmiotu transakcji ogromny wpływ ma ryzyko prawne, które kompleksowo wyjaśni Ci profesjonalny pełnomocnik.
Potrzebujesz pomocy adwokata?
Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola.
W trudnych sprawach działam w CAŁEJ POLSCE!
Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że due dilligence to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego.
Masz pytania? Napisz! Zadzwoń!
Adwokat
Marlena Słupińska-Strysik
e-mail: biuro@slupinska.eu
tel. 61 646 00 40
tel. 68 419 00 45
tel. 52 511 00 65
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi.
Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci. Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także
podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu,
Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
e-mail: biuro@slupinska.eu
Dodaj komentarz