Wstęp
Podział majątku wspólnego małżonków jest zazwyczaj rzeczą nieuniknioną po rozwodzie. Na szczęście roszczenie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami nie ulega przedawnieniu, więc nie musisz dokonywać podziału majątku od razu po uprawomocnieniu się orzeczenia o rozwodzie. W sprawach o rozwód co prawda sąd może dokonać podziału majątku wspólnego, jednakże zazwyczaj tego nie robi, gdyż postępowanie to często jest długotrwałe i wymaga przeprowadzenia znacznej ilości dowodów.
Sprawdź ofertę kancelarii – Podział majątku po rozwodzie
Małżonkowie, których łączyła małżeńska wspólność majątkowa w trakcie trwania małżeństwa, celem uregulowania swych spraw majątkowych po rozwodzie, winni dokonać podziału majątku w drodze umowy, w tym przed notariuszem, jeśli w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość. Mogą też dokonać podziału majątku wspólnego na drodze postępowania sądowego.
Pierwsza z wyżej wymienionych wyżej opcji przeznaczona jest dla osób, które pragną rozwiązać kwestie majątkowe na drodze polubownej. W takim przypadku oczywiście musimy pamiętać o woli kompromisowego sposobu podziału majątku wspólnego oraz rozliczeń z tym związanych. Opcja ta jest jednocześnie szybszą drogą podziału majątku. Jeżeli w jego skład wchodzi nieruchomość, zazwyczaj będzie to jednak droższa metoda podziału, gdyż wymaga wizyty u notariusza. Opłata jaką uiścisz u notariusza zależy co do zasady od wartości majątku podlegającego podziałowi – im większa wartość majątku, tym większa opłata.
Drugim sposobem podziału majątku wspólnego małżonków jest załatwienie tej sprawy na drodze postępowania sądowego. Jest to proces dłuższy niż spisanie umowy lub też wizyta u notariusza. Niemniej w przypadku, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia, droga postępowania sądowego wydaje się być nieunikniona. Należy jednocześnie pamiętać, że skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego nie wyklucza zawarcia ugody przed sądem w tym zakresie, jeśli w toku sprawy byli małżonkowie dojdą jednak do porozumienia.
Od wniosku do sądu o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 złotych. Jeżeli zaś wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych. W sprawie takiej właściwy jest sąd miejsca położenia majątku.
Jak przebiega sądowy podział majątku?
W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami wyznaczenie rozprawy jest obligatoryjne. Skład i wartość majątku wspólnego małżonków obowiązany jest ustalić sąd z urzędu. Sąd ustala wartość majątku podlegającego podziałowi według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy. Jeśli pomiędzy stronami postępowania sądowego brak jest jednomyślności co do wartości przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego, np. co do wartości nieruchomości, to koniecznym będzie przeprowadzenie na tą okoliczność dowodu z opinii biegłego sądowego. Biegły sądowy w sposób neutralny określi wtedy wartość nieruchomości podlegającej rozliczeniu w postępowaniu sądowym. Trzeba jednak liczyć się z tym, że przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego jest odpłatne, zatem doprowadzi do zwiększenia kosztów postępowania sądowego.
Postępowanie w przedmiocie podziału majątku wspólnego ma charakter pełny, albowiem poza podziałem majątku w znaczeniu ścisłym, może obejmować również rozstrzygnięcia o innych roszczeniach majątkowych stron postępowania sądowego. I tak w postępowaniu sądowym sąd rozstrzygnąć może także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Żądanie to będzie zazwyczaj uzasadnione nierównym przyczynieniem się małżonków do powstania tego majątku. Sąd rozstrzyga także zwrocie wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty i z majątku osobistego na majątek wspólny. Należy jednak pamiętać, że o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o zwrocie wydatków i nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny sąd orzeka wyłącznie na wniosek strony zgłoszony w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji. Strona zgłaszająca przed sądem wspomniane roszczenia zobowiązana jest dokładnie określić swoje żądania.
Nadto poza wyżej wymienionymi kwestiami w postępowaniu o podział majątku można żądać także rozstrzygnięcia, czy pewien przedmiot należy do majątku wspólnego czy do majątku osobistego jednego z małżonków. Podobnie, można żądać rozstrzygnięcia o wzajemnych roszczeniach z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego. Przedmiotem orzekania można także uczynić rozliczenie pobranych pożytków i innych przychodów, a także poczynionych na ten majątek nakładów. Jeśli zaś ze składnikiem majątku związane są długi, sąd może rozstrzygnąć także o tych kwestiach.
Co do zasady podział majątku wspólnego małżonków obejmuje te składniki, które istnieją w chwili podziału. W przypadku składników majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków w dniu ustania tej wspólności, a następnie zbytych lub zużytych bezprawnie przez jednego z małżonków przed podziałem majątku wspólnego, sąd powinien uwzględnić je w podziale majątku, biorąc pod uwagę ich stan z chwili ustania wspólności ustawowej, zaś wartość z chwili orzekania, którą określa wartość zbytego prawa według jego wartości rynkowej z chwili podziału.
Orzeczenia wydawane w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków muszą dotyczyć całości przedmiotu działu. Zasadą jest, że o podziale majątku wspólnego i kwestiach ubocznych podlegających rozstrzygnięciu w tym postępowaniu, sąd orzeka w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie. Niemniej możliwe jest wydanie przez sąd postanowienia częściowego, obejmującego jedynie niektóre składniki majątku wspólnego. Postanowienie takie musi jednak zawierać całkowite rozstrzygnięcie wszystkich kwestii odnoszących się do dzielonego składnika majątku, a zatem musi zawierać zarówno rozstrzygnięcie o przyznaniu tego składnika jednemu z uczestników, jak też i ostateczne rozliczenie z tego tytułu.
Od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających w sprawach o podział majątku wspólnego przysługuje apelacja. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jeżeli sąd drugiej instancji uwzględnia powstałą w toku postępowania apelacyjnego – ze względu na upływ czasu – zmianę wartości składników wchodzących w skład majątku wspólnego, dokonuje ponownego ustalenia na dzień zamknięcia rozprawy przed sądem drugiej instancji wartości wszystkich składników majątku wspólnego. Od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie podziału majątku wspólnego przysługuje skarga kasacyjna. Pamiętajmy, że taka skarga przysługuje tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej 150. 000,00 zł.
Potrzebujesz pomocy? ZADZWOŃ POD 61 646 00 40 / 68 419 00 45 / 52 511 00 65
lub napisz na nasz email biuro@slupinska.eu
